پرسش. اسلام در رابطه با احترام به والدین و رعایت حقوق آنها چه سفارشی دارد؟
پاسخ: در این مقام بعد از سفارش والدین به انجام وظیفه هایی که به عنوان پدر و مادر باید ادا کنند تا فرزندان، این امانت های الهی را به درستی تربیت کرده، از این آزمایش سربلند بیرون آیند، (اشاره دارد به آیه ۲۸ سوره انفال که میفرماید: اَنَّما اَمولُکُم واَولـدُکُم فِتنَهٌ؛ همانا اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش هستند.) به فرزندان گفته میشود که از محبت به پدر و مادر کوتاهی نکنند که تکمیل خداپرستی در گرو احسان به والدین است؛ چرا که خداوند در قرآن بعد از توحید، به رعایت حقوق والدین توجه کرده، در کنار «اعبدوا اللّه» توصیه «وبالوالدین احسانا» را آورده است. (نساء ۴، آیه ۳۶؛ همچنین در آیات دیگری در کنار شهادت به وحدانیت خدا، توصیه به احسان به پدر و مادر آمده است: بقره (۲)، آیه ۸۳؛ انعام(۶)، آیه ۱۵۱؛ اسراء(۱۷)، آیه ۲۳.)
و نیز در قرآن آمده است که به پدر و مادر خویش حتّی افّ هم نگویید. (فلا تَقُلْ لَهُما اُفٍّ اسراء (۱۷، آیه۲۳). ) در تفسیر قمی آمده است که اگر چیزی کمتر از اف وجود داشت آن را می آورد. (علی به ابراهیم قمی، تفسیر قمی، قم، مؤسسه دار الکتاب، ۱۴۰۴ ق، ج۲، ص ۱۸.) یعنی به هیچ وجه و به اندازه ذرهای موجب ناراحتی پدر و مادر نشوید.
و در روایت است که بهشت زیر پای مادران است. (مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص ۱۸۰.) آنها که عاقلاند برای رسیدن به بهشت تلاش میکنند که در روایت آمده عقل آن است که انسان به واسطه آن خدا را عبادت کند و با آن بهشت را کسب کند. (وسائل الشیعه، ج۱۵، ص ۲۰۵.) احترام به والدین از مصادیق بارز عبادت خداست و انسان به وسیله آن به بهشت میرسد؛ افزون بر آنکه دعای پدر و مادر مایه برکت زندگی دنیوی انسان هست.
