ارتقاء و تحکیم ارزشهای معنوی و اخلاقی۱۴

تدبیر ش۲۳تدبر و تأمل در میهمانی عظیم الهی ماه رمضان
     رسول مکرم فرمودند ‌که‌«شهردعیتم فیه الی ضیافه اللَّه»؛ این یک ماهی است که شما در این ماه دعوت شده‏اید به میهمانی الهی. خود این جمله در خور تدبر و تأمل است؛ دعوت به میهمانی الهی. اجبار نکردند که همه‏ی افراد از این میهمانـــــی استفاده کنند؛ نه، فریضه قرار داده ‏انــــــد؛ اما تحت اختیار خود ماست که از ایـــــن میهمـــانی استفاده بکنیم یا نکنیــــــم. بعضی هستند که در این میهمانی عظیم اصلاً فرصت این را پیدا نمی‌کنند که به این دعوتنامه توجه کنند. غفلت آنها، فرورفتگی آنها در کار مادیت و دنیای مادی به قدری است که آمدن و رفتن ماه رمضان را نمی‌فهمند. مثل همین که کسی را برای یک میهمانی بسیار با شکوه وپرخیر و برکتی دعوت کنند و او فرصت نکند؛ غفلت کند از اینکه کارت دعوت را حتّی نگاه کند. اینها که دستشان بکلی خالی می‌ماند. بعضی می‌فهمند این میهمانی هسـت، اما به این میهمانی نمی‌روند. کسانی که خدای متعال به آنها لطف نکرده است و توفیق نداده که با اینکه عذری ندارند، روزه را نمی‌گیرند یا از تلاوت قرآن یا از دعاهای ماه رمضان محروم می‌مانند، آنها همین افراد هستند. کسانی هستند که وارد این میهمانی نمی‌شوند، نمی‏آیند به این میهمانی؛ حساب اینها روشن است.        ۲۳/۶/۸۶در ماه رمضان، اجتناب از محارم الهی بر کارهای اثباتی و ایجابی مقدم است
ریاضتی که در میهمانی این ماه وجود دارد-که ریاضت روزه و گرسنگی ‌کشیدن ‌است- شاید بزرگترین دستاورد این ضیافت الهی است. برکاتی که روزه برای انسان دارد، به قدری این برکــات از لــحاظ معــنوی و ایــجاد نورانیت در دل انسان زیاد است که شاید بشود گفت بزرگترین برکات این ماه همین روزه است… در همان روایت خطبه‏ی پیامبر اعظم، امیــرالمـؤمنــین (علیه‏الصّلاه والسّلام) سؤال می‌کند از پیغمبر که در این ماه کدام عمل بافضیلت‏تر است. در جواب می‌فرمایند: «الورع عن محارم اللَّه». اجتناب از گناهان و از محارم الهی، بر کارهای اثباتی و ایجابی مقدم است؛ جلوگیری از آلودگی و زنگار روح و دل است. این افراد از گناه هم اجتناب می‌کنند.روزه‏داری… تلاوت (قرآن).. دعا و ذکر… هم دوری از گناهان… این مجموعه، انسان را از لحاظ اخلاق و رفتار هم به آن چیزی که مورد نظر اسلام است، نزدیک می‌کند. وقتی این مجموعه کار انجام گرفت، دل انسان از کینه‏ها خالی می‌شود؛ روح ایثار و فداکاری در انسان زنده می‌شود؛ کمک به محرومان و مستمندان برای انسان آسان می‌شود؛ گذشت به نفع دیگران و به زیان خود در امور مادی برای انسان روان می‌شود. لذا می‏بینید در ماه رمضان جرم و جنایت کم می‌شود، کــار خیر زیاد مــی‏شــــود، محبــت بیــن افراد جامعـــه بـــــیش از اوقـــات دیگــر می‌شود؛ که اینها به برکت همین ضیافت الهی است.    ۲۳/۶/۸۶تأکید بر استغفار از گناهان، خطاها و لغزشها، جهت پاک شدن از آلودگی‌ها
باید تلاش مسلمان در این ماه این باشـــد کــــه حداکثر بهـره را از این ضــیافت الهی بگیرد و دست پیدا کند به رحمت و مغفرت الهی، که من تأکید کنم بر روی استغفار؛ استغفار از گناهان، استغفار از خطاها، استغفار از لغزشها؛ چه گناهان کوچک، چه گناهان بزرگ. این خیلی مهم است که در این ماه، ما خودمان را، دلمان را از زنگارها پاک کنیم؛ خودمان را از آلودگی‏ها مصفا کنیم، شستشو بدهیم؛ و این با استغفار امــکان‏پذیــر است. لذا در روایات متعددی دارد که بهترین دعاها یا در رأس دعاها، استغفار است؛ طلب مغفرت از پروردگار. برای همه هم استغفار هست. پیغمبر اکرم هم – آن انسان والا – استغفار می‌کرد. حالا استغفار امثال ما از نوعی از گناهان است؛ این گناهان متعارف و معمولی و گرایشهای حیوانی در وجود ما و همین گناهانِ به تعبیری می‌گوییم گناهان چارواداری؛ گناه‏های آشکار و واضح. بعضی‏ها استغفارشان از چنین گناهانی نیست؛ از ترک اولی‏ است. بعضی ترک اولی‏ هم نمی‌کنند؛ اما استغفار می‌کنند، که این استغفار از قصور ذاتی و طبیعی انسانِ ممکن در قبال عظمت ذات مقدس پروردگار است؛ استغفار از عدم معرفت کامل، که این مال اولیاء و مال بزرگان است… استغفار حقیقتاً جایگاه مهمی دارد. از استغفار در این ماه غفلت نشود، بخصوص در سحر‌ها، در شبها دعاهایی که در این ماه رمضان هست، اینها را با توجه به معانی‌اش بخوانید.   ۲۳/۶/۸۶فایده بزرگ استغفار، خارج شدن از غرور و غفلت نسبت به خود
فایده‏ی بزرگ استغفار این است که ما را از غفلت نسبت به خود خارج می‌کند. ما گاهی در مورد خودمان دچار اشتباه می‌شویم. وقتی به فکر  استغفار مـی‏افتیـــم، گنــاهــــان، خـــطاهــا، خیره‏سری‏ها، پیروی از هوای نفس که کردیم، تجاوز از حدود که انجام دادیم، ظلمی که به نفس خودمان کردیم، ظلمی که به دیگران کردیم، جلوی چشــم ما زنده می‌شــود و به یادمــان می‏آید که چه کرده‏ایم؛ آن وقت دچار غرور، دچار نخوت، دچار غفلت نسبت به خود نمی‌شویم. اولین فایده‏ی استغفار این است.         ۲۱/۷/۸۶استغفار حقیقی مسلماًًّ غفران الهی را پشت سر خواهد داشت
 خدای متعال وعده فرموده است که آن کسی که استغفار کند، یعنی به عنوان یک دعای حقیقی از خدای متعال حقیقتاً آمرزش بطلبد و از گناه پشیمان باشد، «لوجد اللَّه توّاباً رحیما»؛ خدای متعال توبه‏پذیر است. این استغفار، بازگشت به سوی پروردگار است؛ پشت کردن به خطاها و گناهان است و خداوند می‌پذیرد؛ اگر استغفار، استغفار حقیقی باشد. توجه کنید که همـــین ‏طور آدم به زبــان بـگـوید: استغفراللَّه، استغفراللَّه، استغفراللَّه، اما حواسش این طرف و آن طرف باشد، این فایده‏ای ندارد؛ این استغفار نیست. استغفار یک دعاست، یک خواستن است؛ باید انسان حقیقتاً از خدا بخواهد و مغفرت الهی و گذشت پروردگار را بطلبد: من این گناه را کرده‏ام؛ پروردگارا! به من رحم کن، از این گناه من بگذر. اینطور استغفار کردنی نسبت به هر یک از گناهان، مسلماً غفران الهی را پشت سر خواهد داشت؛ خدای متعال این باب را باز فرموده است … استغفار حقیقتاً جایگاه مهمی دارد. از استغفار در این ماه غفلت نشود؛ بخصوص در سحرها، در شبها. دعاهایی که در ماه رمضان هست، اینـها را با توجـــه به معانی‏اش بخوانید.   ۲۳/۶/۸۶افشای اسرار درونی و گناهان خود پیش دیگران، ممنوع است
در دین مقدس اسلام، اقرار به گناه پیش دیگران ممنوع است. اینکه در بعضی از ادیان هست که بروند توی عبادتگاه‏ها، پیش روحانی، کشیش، بنشینند، اعتراف به گناه کنند، این در اسلام نیست و چنین چیزی ممنوع است. پرده‏دری نسبت به خود و افشای اسرار درونی خود و گناهان خود پیش دیگران، ممنوع است؛ هیچ فایده‏ای هم ندارد. اینکه حالا در آن ادیان خیالی و پنداری و تحریف شده اینطور ذکر می‌شود که کشیش گناه را می‌بخشد، نه؛ در اسلام بخشنده‏ی گناه، فقط خداسـت. حـــتّی پیغـــمبر هم نمی‌تواند گــناه را ببــخشد. در آیه‏ی شریفه می‌فرماید: «ولو انّهم اذ ظلموا انفسهم جاءوک فاستغفراللَّه و استغفر لهم الرّسول لوجد اللَّه توّابا رحیما»؛ وقتی گناهی انجام دادند، ظلم به نفس کردند، اگر بیایند پیش تو که پیغمبر هستی، از خدای متعال طلب مغفرت و طلب بخـشش کنند و تو هم برای آنها طلب بخشــش کنی، خداوند توبه‏ی آنها را می‌پذیـرد. یعنی پیغمبر برای آنها طلب بخشـــش می‌کند؛ خود پیغمبر نمی‌تواند گناه را ببخشد؛ گناه را فقط خدای متعال باید ببخشد.          ۲۳/۶/۸۶در فرصت الهی ماه رمضان دل ها را به خدا نزدیک کنید
   ماه رمضان هم که یک فرصت الهی است، در اختیار ما قرار داده شده؛ استفاده کنید از این ماه مبارک، از این فرصت بسیار بزرگ؛ دلها را به خدا نزدیک کنید، آشنا کنید؛ با استغفار، دلـــها و جانــها را پاکــیزه کنید؛ خواسته‏هایتــان را با خدای متعال مطرح کنید. ارتباط معنوی ملت ما با خدای متعال کارهای بزرگی انجام داده است، و ماه رمضان فرصت فوق‏العاده‏ای است برای این کار؛ از این فرصت استفاده شود     ۲۳/۶/۸۶ضرورت گرمتر شدن کانون معنویت و مقاومت نماز جمعه با حضور جوانان
نماز جمعه … نهاد بابرکتی شد؛ چه در تهران، چه در سایر شهرهای این کشور. بتدریج نماز جمعه در شهرهای کوچک و کوچکتر هم در سرتاسر کشور اسلامی در هر نقطه‏ای تبدیل شد به کانونِ هم معنویت و هم مقاومت. نماز عبادی – سیاسی که تعبیری بود که آن روز ظاهراً از زبان امام بزرگوارمان صادر شد، به این معناست؛ هم مرکز عبادت است، هم مرکز آگاهی معنوی و سیاسی است؛ که این آگاهی موجب نلغزیدن، راه کج نکردن و به زانو در نیامدن یک ملت است. اغلب این شکستهایی که شما در صحنه‏ی سیاسی در دنیا برای ملتها مشاهده می‌کنید، منشأش ناآگاهی‏هایی است که ضربه‏های خود را در جاهای گوناگونی زده است. آگاهی، یک ملت را ضد ضربه می‌کند؛ او را آماده می‌کند برای مقاومت. بنابراین اینجا، هم پایگاه معنویت است، هم پایگاه مقاومت. قدر این نماز را، هم آحاد مردم بدانند، هم بخصوص جوانهای عزیزمان بدانند، و هم آقایان ائمه‏ی جمعه‏ی محترم در سراسر کشور بدانند؛ آنها هم قدر این نماز را بدانند؛ این یک منبری است که نظیر آن دیگر وجود ندارد. کاری کنند که جاذبه‏ی نماز جمعه، جوانها و دلــهای پاکـیزه و مشـتاق را به این سمت بکشاند و این کانون روزبه ‏روز گرمتر شود.      ۲۳/۶/۸۶جدیت در ارتقاء فکر دینی‌ دانشجویان با‌‌‌نگاه  مبتکرانه ‌به مسائل اسلامی
   مسئله‏ی ارتقاء فکر دینی در دانشگاهها را بسیار جدی باید گرفت و مراقب باشید خلأ فکری برای دانشجوی ما و روشنفکر دانشگاهی ما به وجود نیاید. ما خیلی حرف داریم؛ حرف گفتنی و قانع کردنی. باید تبلیغات را عمق داد؛ با حرفهای نو و قـــوی و مـــنطبق بــا معیارهای روشنفکـری. من از اینکه گفته شود روشنفکری دینی آیا داریم، نداریم؛ از این بحثها بنده بیگانه و بیزارم. نگاه نو، نگاه مبتکرانه به مسائل دینی و مسائل فکری اسلامی، همان نگاه روشنفکری است و معنایش بدعت‏گذاری نیست. همان مبانی را با ابعاد جدیدی که انسان به برکت گذشت زمان آن ابعاد را می‌شناسد، فهمیدن و بیان کردن. از این نبایستی ما غفلت کنیم. ۹/۷/۸۶  لزوم پرهیزاز خود شگفتی و دوستی با انسانهای نادان، بخیل و دروغگو
حضرت علی (ع) (درتوصیه) به فـرزنـد بـزرگـوار خود حضـرت امـام حسن (ع)… والاترین بی نیازی انسان را خِرد و بزرگترین تنگدستی و فقر او را دوری از مسیر عقل می دانند ضمن آنکه بر لزوم پرهیز از عجب و خودشگفتی و دوستی با انسانهای نادان، بخیل، گناهکار و دروغگو تأکید می کنند. (گزارش خبری) ۱۵/۷/۸۶مکارم اخلاق بـاید  بـویژه در مـیان مسؤولان گسترش یابد
مکارم اخلاق فقط به معنای اخلاق نیکو نیست بلکه صفات پسندیده ای همچون صبر، گذشت، شکر، احسان، مروت نسبت به مردم، ترحم به زیردستان و شجاعت و ایستادگی در مقابل کج رویها از مکارم اخلاق است که باید در میان آحاد مردم به ویژه مسؤولان گسترش یابد.   (گزارش خبری) ۱۵/۷/۸۶مسؤولان باید همواره مراقــب باشــند تــا دچار ضعف‌ها ودام های بزرگ نشوند
برخی مواقع معنای خردورزی دچار تحریف می شود و حرکت براساس عقل و تدبیر، کنار گذاشتن کارهای بزرگ و کاهش شتاب در کارها معنی می شود در حالی‌که در برخی امـــور اقتضای خردورزی حرکت آرام و ملایم و در برخی امور نیز اقتضای عقل، حرکت پرشتاب و اقدام همراه با قاطعیت و شجاعت است…طمع، شهوات انسانی، خشم و خود شگفتی دشمنان خرد ورزی است و مسؤولان باید همواره مراقب باشند تا دچار این ضعف‌ها و دام‌های بزرگ نشوند.  (گزارش خبری) ۱۵/۷/۸۶
باید جهت نهادینه کردن اقبال به تضرع و عبادت در نســلهای آیــنده تلاش بیــشتر و جدی‌تری صورت گیرد
گرایش روزافزون آحاد جامعه به ویژه جوانان به مسائل معنوی و ارزشهای اسلامی بعد از ۲۸ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، از معجزات انقلاب و واقعیاتی انکارناپذیر است. اقبال نسل جوان امروز به تضرع و عبادت، و عمق دینی آنان یک پدیده الهی و از رویش های انقلاب اسلامی است که باید در جهت نهادینه کردن آنها در نسل های آینده تلاش بیشتر و جدی تری انجام شود…تعمیق این ارزش‌ها منوط به رشد مکارم اخلاق در جامعه اســـت… اگر امروز در جامعه شاهد رویش های انبوه تر، عقلانی تر و امیدبخش تر از ریزش‌های ۲۸ سال گذشته هستیم، دلیل آن مجاهدت های خاموش بــرخی انســانها در سالهای گذشته است که باید این حرکت با یک تلاش خستگی ناپذیر، منسجم و فشرده فرهنگی ادامه یابد تا شاهد رویش های بیشتری در نسل های آینده باشیم.   (گزارش خبری) ۱۵/۷/۸۶ همه دستگاه ها باید ‌در‌ جهـــت ارتقای ارزشــهای اخلاقی ‌و ‌ایمان دینی  ‌جامــعه به طور ‌جـــدی  تلاش کنند
بــا روی کــار بـــودن یـک دولـت حزب اللهی و رئیس جمهور مکتبی زمینه برای حرکت عمیق فرهنگی بیش از پیــش فراهـم اســـت و هــــمه دستگاههای مسؤول اعم از وزارت ارشاد، صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید در جهت ارتقای ارزشهای اخلاقی و ایمان دینی جامعه به طور جدی تلاش کنند.   (گزارش خبری) ۱۵/۷/۸۶
  استمرار حرکت عدالت و آرمان خواهی دانشجویان در گرو ایمان  و عقاید دینی
 محیط دانشجویی، محیط سیالی است؛ یعنی شما امروز دانشجویید، پنج سال دیگر اغلبتان دانشجو نیستید؛ یک گروه دیگری به جای شما دانشجویند… شما بمجرد اینکه از محیط دانشجویی دانشگاه خارج شدید، یادتان نرود که در تشکل دانشجویی، در محیط دانشجویی، در کلاس درس، در یک چنین جلساتی چــه می‌گفتیــــد، چه می‌خواستید و به عنوان آرمان چه چیزهایی را مشخص می‌کردید؛ اینها را فراموش نکنید؛ اینها را نگه دارید… از درون بجوشید. این فکرها را در دلتان ریشه‏دار کنید…راهش هم همین است که این را به ایمان دینی و به عقاید دینی وصل کنید. آنجاست که تکلیف الهی، انسان را هیچ وقت فــارغ نمــی‌گذارد. آنــهایی که توانســتند مبــارزه کــــنند، آنـهـایی که توانسـتند طـاقت بیاورند، آنهایی که توانستند در مقابل مشکلات سینه سپر کنند، آنها از این دستورالعمل، از این نسخه بهره گرفتند؛ والّا امروز شما دانشجویید و محیط دانشگاه هست و محیط جوانی است و گرم و گیرا و عدالت و آرمانــخواهی و اینهـا، بــعد پس‏فردا از محیط دانشجویی که خارج شدید، همه چیز یا دفعتاً فراموش بشودیا بتدریج فراموش بشود، این درست نیست… آنهایی که می‏آیند، وارث چه هستند؟ به تعبیر دیگر، آنها چگونه این محیط را شکل خواهند داد؟ بخشی از این کار به عهده‌ی امروزِ شماست.    ۱۷/۷/۸۶انسان مؤمن باید عید رمضان را برای شکر توفیق عبادت، عید  بگیرد
عید رمضان در حقیقت عید شکر است؛ شکر به خاطر توفیق گذراندن دوران یک ماهه‏ی ضیافت الهی، شکر روزه‏داری، شکر توفیق عبادت و ذکر و خشوع و توسل به بارگاه کبریایی حضرت حق. حقیقتاً هم برای این شکر، انسان مؤمن باید عید بگیرد. ۲۱/۷/۸۶ باید خدا را بر نعمت بزرگ اقبال قلبی ملت ‌‌‌به دین و حقایق اسلامی خیلی شکرگزاری کنید
         کــارنـامـه‏ی بهـره‏وری ملت عزیز ایران از ایـــن مــاه – بــر طبق اطلاعات موثقی که در اختیار بنده است – کارنامه‏ای درخشان و برجسته است. ملت ما حقیقتاً از ماه مبارک رمضان بهره بردنــــد؛ هـــمه‏ی قشــرها، همه‏ی مجموعه‏های اجتماعی و سلایق مختلف و گرایشهای گوناگون و  کسانی که در زندگی معمولی‏شان، در رفتارشان، در لباسشان، در بعضی از خلقیاتشان با همدیگر تفاوتهایی دارند، همه آمده بودند. خدا را بر این نعمت بزرگ – که نعمت ایمان و اقبال قلبی ملت مسلمان به دین و حقایق دینی و اسلامی است – باید خیلی شکر گذاشت. این یکی از برجستگیهای ملت ایران است. آنچه که در وسایل تبلیغات جمعی و رسانه‏ها – مثل رادیو و تلویزیون و روزنامه‏ها – از دینداری مردم نشان داده می‌شود، بدون هیچ تردیدی یک بخش از هزاران بخش توجهات و توسلات مردم است. در این کشور بزرگ، در این همه  شهر، در این همه روستا، در دهها هزار مسجـــــد وحسینیه و مراکز گوناگون، این مردم، این جوانها، دختران و پسران در شبهای قدر و در ایام و لیالی دیگرِ این ماه جمع شدند، دست توسل دراز کردند، از خدای متعال خواستند، با خدا سخن گفتند و راز و نیاز کردند؛ این خیلی ارزش بالایی است    ۲۱/۷/۸۶تأکید بر حفظ درسهای بر گرفته از ماه رمضان ارتباط با خدا، اتحاد ملی، سخت گرفتن و انفاق به دیگران
         این ماه رمضــان برای ما درسهایی دارد… اولــش همین درس ارتباط با خدا و حفظ پیوند قلبی با ذات احدیت و حضرت محبوب است. لذت این درس را چشیدید، دیدید که چگونه می‌توان آسان با خدای متعال تماس برقرار کرد… این لذت بزرگ را برای خودتان نگه دارید. این رابطه را نگذارید قطع شود …  یک درس دیگر گرد آمدن همه‏ی سلایق گوناگون یک ملت بر گرد محور دیــن و تــوحید اســـت. اینکه می‌گوییم اتحاد ملی، اینکه می‌گوییم ملت ایران یکپارچه است، این اتحاد، این یکپارچگی بی ریشه نیست، فقط به خاطر یک توصیه و یک دستور و فرمان نیست؛ عقبه‏ی این اتحاد همین ایمان دینی است. دین است، اعتقاد است که همه‏ی ما را به سمت یک مرکز می‌کشاند؛ آن مرکز توجه به ذات اقدس باری‏تعالی است. این مایه‏ی اتحادملی ماست؛ دلها را به هم نزدیک می‌کند، نرم می‌کند. در نماز جماعت، در نماز جمعه، در مراسم احیاء و قرآن سر گرفتن و دعا و تضرع، بغل‏دستی شما هر که می‌خواهد باشد؛ از هر سلیقه‏ای، از هر گروه اجتماعی‏ای، با هر ریخت و قیافه‏ای، برادر شماست؛ همراه شماست؛ همراز شماست در پیشگاه ذات مقدس پروردگار. این ارتباط قلبی را حفظ کنید… یک درس دیگر مسئله‏ی سخت گرفتن بر خود و انفاق به دیگران است. این گرسنگی کشیدن، تشنگی کشیــدن، روزه‏ی از اذان صــبح  تا اذان مغرب، این سخت گرفتن بر خود است. بسیاری از مردم ما به خودشان با روزه‏گیری سخت گرفتند و به دیگران انواع و اقسامِ انفاق را کردند… بر خود سخت بگیریم، به دیگران انفاق کنیم.     ۲۱/۷/۸۶عید فطر را مبدأ یک عزیمت حقیقی به سمت تعالی انسان قرار بدهید
روز عید فطر است؛ آن هم بعد از یک ماه رمضانِ سی روزه‏ی پر برکت و سرشار از نعم الهی و برکات معنوی الهی. خوشا به حالتان. ماه رمضان خوبی را گذراندید، امروز هم روز فطر خوبی است. این را مبدأ یک عزیمت حقیقی به سمت تعالی انسانی قرار بدهید.      ۲۱/۷/۸۶