ارتقاء و تحکیم ارزشهای معنوی و اخلاقی۳۰

 تدبیر ش ۵۵    ظلم نکنیم! طهارت دل و طهارت عمل را خیلی بایستی ملاحظه کرد
من بارها گفته‌ام: ظلم نکنیم. این هم یکی از آن اساسی‌ترین کارهاست. ظلم چیز بدی و چیز خطرناکی است. ظلم فقط این نیست که آدم توی خیابان به یکی کشیده بزند. گاهی یک کلمه نابجا علیه یک کسی که مستحقش نیست، یک نوشته نابجا، یک حرکت نابجا، ظلم محسوب می‌شود. این طهارت دل را و طهارت عمل را خیلی بایستی ملاحظه کرد.من این را به نظرم یک جایی گفتم: پیغمبر اکرم ایستاده بودند یک کسی را که حد رجمِ زنا را بر او جاری می‌کردند، می‌دیدند؛ بعضی‌ها هم ایستاده بودند؛ دو نفر با همدیگر حرف می‌زدند؛  یکی به یکی دیگر گفت که: مثل سگ تمام کرد و جان داد – یک همچین تعبیری – بعد پیغمبر به سمت منزل یا مسجد راه افتادند و این دو نفر هم همراه پیغمبر بودند. توی راه که می‌رفتند، رسیدند به یک جیفه مرداری – به یک مرداری، حالا جسد سگی بود، درازگوشی بود، هر چی بود – که مرده بود و آنجا افتاده بود. پیغمبر به این دو نفر رو کردند و گفتند: گاز بگیرید و یک مقداری از این میل کنید. گفتند: یا رسول‌اللَّه! ما را تعارف به مردار می‌کنید؟! فرمود: آن کاری که با آن برادرتان کردید، از این گاز زدن به این مردار بدتر بود. حالا آن برادر کی بوده؟ برادری که زنای محصنه کرده بوده و رجم شده و اینها درباره‌اش آن دو جمله را گفته‌اند و پیغمبر این‌جور ملامتشان می‌کند!
زیادتر نگویید از آنچه که هست! از آنچه که باید و شاید. منصف باشیم! عادل باشیم! اینها آن وظایف ماست. این‌جور نیست که ما چون مجاهدیم، چون مبارزیم، چون انقلابی هستیم، بنابراین هر کسی که از ما یک ذره – به خیال ما و با تشخیص ما – کمتر است، حق داریم که درباره‌اش هر چی که می‌توانیم بگوییم؛ نه! این‌جوری نیست.۱  ۱.   ۰۲/۰۴/۸۹  بیانات در دیدار اعضای بسیجی‌ هیئت علمی دانشگاه‌هاضرورت استفاده از خصوصیات ماه رجب برای ورود به ساحت رمضان
ماه مبارک رجب؛ ماه دعا، ماه توسل، ماه تضرع، ماه آماده شدن دل‌ها ان‌شاءاللَّه برای ورود به ساحت رمضان. اینکه در این ماه این دعاها توصیه شده است، این اعمال توصیه شده است، این استغفار توصیه شده است، بی‌جهت نیست. دعا همیشه خوب است، هر دعایی را همیشه می‌شود خواند؛ اما این دعا را برای روزهای ماه رجب، یا برای ایام خاصی از ماه رجب به ما توصیه کرده‌اند؛ پیداست خصوصیتی در این ماه هست، خصوصیتی در این ایام هست؛ از این خصوصیات باید استفاده کرد. ان‌شاءاللَّه به خدای متعال متوسل بود، متضرع بود، کمک خواست، تکیه کرد، اعتماد کرد؛ خداوند متعال هم ان‌شاءاللَّه کمک خواهد کرد. ۳  ۳.   ۰۷/۰۴/۸۹  بیانات در دیدار رئیس و مسئولان قوه قضائیه‌ اهداف بعثت پیامبر عدالت، صلح، امنیت و آرامش
عید مبعث از این جهت بزرگ‌ترینِ خاطره‌های تاریخی ماندگار است که یک مقطع فوق‌العاده حساسی را در تاریخ بشر به وجود آورده است؛ و بر بشریت یک مسیر و راهی را عرضه کرده است که اگر آحاد بشر در این راه حرکت کنند، همه خواسته‌های فطری و طبیعی و مطلوب‌های‌تاریخی طبیعی بشریت برآورده خواهد شد. در طول تاریخ که نگاه کنید، بشریت از نبود عدالت می‌نالیده است. یعنی عدالت، خواسته بزرگ همه آحاد بشر در طول تاریخ است. امروز اگر کسی پرچم عدالت را به دست بگیرد، در حقیقت یک خواسته تاریخی طولانی طبیعی فطری انسان را مطرح کرده است. آیین اسلام، حرکت اسلام، بعثت نبی مکرم، در وهله اول و جزو فهرست اولین هدف‌ها، به دنبال عدالت است؛ مثل همه پیغمبران دیگر.
یک خواسته مهمِ بزرگِ اساسی دیگرِ بشر، صلح و امنیت و آرامش است. انسان‌ها برای زندگی، برای پرورش فکر، برای پیشرفت عمل، برای آسایش روان، احتیاج دارند به آرامش، به محیط و فضای امن و آرام؛ چه در درون خودشان، چه در محیط خانواده، چه در محیط جامعه، چه در محیط بین‌الملل. آرامش و امنیت و سلامت و صلح، یکی از خواسته‌های اساسی بشر است. اسلام، پیام‌آور امنیت و صلح و سلامت است. اینکه ما به تبع قرآن و با تعلیم قرآن می‌گوییم اسلام دین فطرت است، یعنی این. آن راهی را که اسلام در مقابل بشر می‌گذارد، راه فطرت است؛ راه برآوردن نیازهای فطری انسان است. با این جامعیت، با این دقت، با این اهتمام، بعثت پیغمبر اکرم از سوی پروردگار عالم به وجود آمد و فلاح بشریت را به او وعده و مژده داد؛ « بَشِیرًا وَنَذِیرًا ». ( بقره ۱۱۹) بشارت، در درجه اول، بشارت به همین زندگی آرام، زندگی همراه با عدالت، زندگی متناسب با ساخت بشر است. البته دنبال این هم، بشارت ثواب الهی است که مربوط به زندگی دائم انسان است. لذا بعثت پیغمبر در واقع بعثت رحمت است. با این بعثت، رحمت الهی شامل حال بندگان خدا شد؛ این راه، جلوِ انسان‌ها باز شد؛ عدالت را مطرح کرد، امنیت و سلامت را مطرح کرد؛ « قَدْ جَاءکُم مِّنَ اللّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُّبِینٌ. یهْدِی بِهِ اللّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلاَمِ وَیخْرِجُهُم مِّنِ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ».(مائده ۱۵ و ۱۶) با این دستورها، با این تعالیم، پیغمبر اکرم راه‌های سلامت را، راه‌های امنیت را به انسان‌ها نشان داد. این سبل سلام – راه‌های امان، راه‌های آرامش، راه‌های امنیت – مربوط به همه محیط‌هایی است که برای انسان اهمیت دارد؛ از محیط درونی قلبی انسان بگیرید تا محیط جامعه، محیط خانواده، محیط کسب و کار، محیط زندگی جمعی، تا محیط بین‌المللی. این، آن چیزی است که اسلام به دنبال آن است.۷   ۷.   ۱۹/۰۴/۸۹  بیانات در دیدار مسئولان نظام در روز عید مبعث‌(۲۷ رجب ۱۴۳۱)هرمسئولیتی در هر جا داریم، حالت طلبگی و انس با مردم را، باید از دست ‌ندهیم
یکی از چیزهایی که به نظر من به شما کمک می‌کند، این چیزی است که در مورد نبی مکرم، امیرالمؤمنین فرمود: «طبیبٌ دَوّارٌ بِطبِّه قَد اَحکَم مراهِمِه و اَحمَی مواسِمِه».( نهج‌البلاغه، خطبه ۱۰۸)باید پشت میز و توی اتاق حبس شد. شکل اداری پیدا کردنِ ما مجموعه روحانی و مجموعه آخوند، به نفع ما نیست. هر مسئولیتی هم در هر جا داریم، این حالت طلبگی خودمان، حالت آخوندی خودمان، حالت روحانی خودمان را، که انس با مردم، رفتن میان مردم، گفتن به زبان مردم، شنیدن درددل مردم است،  باید از دست ندهیم.
البته ما هر دو جورش را در بین روحانیون دیده‌ایم. کسانی بوده‌اند که هیچ سمت رسمی و اداری و اینها هم نداشتند، در عین حال رفتارشان با مردمی که با آنها مواجه بودند، مثل رفتار یک آدم اداری، خشک، بی‌انعطاف، بی‌توجه، بی‌محبت و بی‌لبخند بوده است. عکسش را هم دیده‌ایم. کسانی هم بوده‌اند که مسئولیت‌های اداری داشتند، اما در همان گوشه‌ای و ضلعی که با مردم تماس پیدا می‌کردند، رفتار محبت‌آمیز، رفتار پدرانه، رفتار مشفقانه و دلسوزانه با مردم داشتند؛ این خوب است، این درست است. پس این هم یک مسئله است؛ یعنی حبس نشدن مجموعه در قالب‌های سازمانی. نه اینکه من با سازماندهی مخالف باشم؛ نه، بدون سازماندهی، بدون تشکیلات، مدیریت امکان ندارد و کار هم پیش نمی‌رود. نخیر! بنده معتقد به نظم سازمانی هستم؛ اما معتقدم که این نظم سازمانی نباید ما را از هویت خودمان خارج کند. ما در همه صورت روحانی هستیم. بایستی با همان منش روحانی، به شکل روحانی‌ای که در عالم شیعه وجود دارد، مشی کنیم. البته این حالت در مذاهب و ادیان دیگر هم بکلی منتفی نیست؛ یک جاهایی وجود دارد، برای آنها خیلی هم خوب است؛ اما حالا در بین شیعه یک سنتی است. این حالتی که در بین روحانیت شیعه وجود داشته – اینکه با مردم مأنوس است، از مردم مرتزق است، نسبت به مردم مشفق است، دردهای مردم دردهای اوست – این را باید حفظ کنید؛ این چیز خیلی مهمی است.۸     ۸.   ۸۹/۰۴/۲۰  بیانات در دیدار مسئولان دفاتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها         
ضرورت نصیحت توأم با رفتار و عمل
در بخش موعظه حسنه – که حالا من تعبیر «تربیت» را به کار نمی‌برم، چون تربیت یک معنای اعمّی دارد – به نظر من علاوه بر مسئله زبان، مسئله رفتار لازم است. همین «کُونُوا دُعاهَ النّاس بِغَیر اَلسِنَتِکُم»( مشکاه الانوار، ص ۴۶) که گفته شده، اینجاست: چیزی که دل‌ها را نرم می‌کند، بلکه عنادها را به زانو در می‌آورد، آدم‌های معاند را به زانو در می‌آورد، رفتار درست است، رفتار خوب است. البته رفتار خوب، شامل اخلاق خوب، تواضع، صداقت در گفتار، صداقت در موضع‌گیری، صراحت در بیان حقیقت و بلندنظری نسبت به امور مادی و دنیوی می‌شود؛ این چیزهایی که نشان‌دهنده خلوص در عمل است؛ که اگر به توفیق پروردگار ماها واقعاً خلوص در عمل داشته باشیم، طبعاً در رفتار و گفتارمان خودش را نشان می‌دهد. بنابراین، نقطه اساسی مهمِ دوم، بهترین راهش همین است: اولاً لسان موعظه و نصیحت برادرانه، و در مواردی پدرانه و مشفقانه، ثانیاً رفتار و عمل.۸    ۸   ۸۹/۰۴/۲۰  بیانات در دیدار مسئولان دفاتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها حضور مؤثر و آشکار دین در حوزه زندگی جوانان
حضور مؤثر و آشکار دین در حوزه زندگی جوانان، واقعیت بسیار مهم دیگری است که در داخل کشور قابل درک است. … حضور پرشور جوانان در مراسم اعتکاف، نمازهای جماعت دانشگاه‌ها و دیگر اماکن، و شرکت پررونق جوانان در مجامع مذهبی از نشانه‌های واقعیت یاد شده است.۹   ۹.   ۸۹/۰۴/۲۳  (گزارش خبری) بیانات دردیدار نوزدهمین مجمع سراسری  فرماندهان سپاه