ازدواج قبل از بلوغ

تعجب نکنید عمداً کلمه ازدواج قبل از واژه بلوغ قرار داده شده و عنوان مطلب درست و دقیق تایپ شده است و اتفاقاً این عبارت عیناً همان عبارتی است که قانونگذار ایرانی هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب بکار برده است! [بنگرید به ماده‌ی ۱۰۴۱ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۳ شمسی و ماده‌ی ۶۴۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵]
در واقع پرسش‌های متعددی پیرامون ازدواج قبل از بلوغ قابل بررسی است: مثل اینکه آیا این مساله در جامعه کنونی ما مصداق دارد؟ دلیل تحقیق چنین مصادیقی چیست؟
آیا ازدواج قبل از بلوغ جرم است؟ مجازات آن چیست؟ شرایط تحقق آن چگونه است؟ قانون‌گذار ایرانی قبل انقلاب و بعد از آن در این رابطه چه می‌گوید؟ و بسیاری سوالات مشابه .
اینها نکاتی است که هر یک اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و بایستی مورد اطلاع رسانی جدّی قرار گیرد.برخی مصادیق ازدواج قبل از بلوغ در جامعه کنونی ‌مان:
با نگاه مختصری به اطراف و کنار با بررسی هر چند کوتاه از همسایه یا دوست و همکار و گاه از اقوام دور و نزدیک عباراتی از قبیل «بین سعیده هفته ساله و آقا شهاب صیغه خوانده‌اند و…» یا «عقد محرمیت بین آقا محمدرضا یا دختر معصومه خانم نمی‌‌خوانند؟!» و عبارات مشابه آن همه حکایت از وقایع گونا گونی مرتبط با این مساله دارد که در جامعه ما وجود دارند.
براین پایه برخی دلایل وقوع چنین اتفاقاتی که هر چند به زبان برخی تنها عقد محرمیت است اما در حقیقت هم از نظر شرعی و هم از نظر قانونی آثار خاصی را دارند و مقررات ویژه خود را دارا هستند ، بسیار جالب توجه و حائز اهمیت‌اند.
عشق هم عشق قدیمی!برخی دلایل ازدواج قبل از بلوغ عبارتند از:
– ایجاد سهولت در رفت و آمد و در ارتباط‌هایی که میان دو نامحرم وجود دارد مثل دختری که از پرورشگاه یا … به زوجین داده شده و زوج از ارتباط آن دختر به صورتی که حجاب خود را بخواهد در همه جا حفظ کند و همه بفهمند که آن دختر واقعی او نیست. در رنج است و به‌دنبال چاره‌ای است که این مشکل راحل کند.
– دیگر اخذ تابعیت یا منافع دیگر برای زوج یا زوجه که یکی از آن‌دو یا هر دو نابالغ اند، و با این ازدواج می‌توان تابعیت مورد نظر را براساس مقررات آن کشور بدست آورد.
– بدست آوردن منافع اقتصادی همچون مهریه‌های آن‌چنانی که با عقد زوجیت برای زوجه به دست خواهد آمد و او را از فقر و مشکلات نجات می‌دهد.
همه اینها مصادیق گوناگون ازدواج قبل از بلوغ محسوب می‌شوند و مقررات خاصی برای آنها وضع شده و اجرا می‌گردد و آنچه در این زمینه مهم است اقدامات آگاهانه و پیش‌گیری از نتایج نامطلوب در بعضی از این مصادیق است. ما در آینده‌ای نزدیک، برخی مقررات این نوع ازدواج‌ها را بیشتر شرح خواهیم داد ان‌شاءا… .
پی‌نوشت‌ها:
تبصره ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی: عقد نکاح قبل از بلوغ با اجازه ولی و به شرط رعایت مصلحت مولی علیه(= نابالغ) صحیح می‌باشد.
نویسنده:زهرایی (کارشناس ارشد حقوق کیفری)