استفراغ اغلب در نتیجه تحریک معده به وسیله عفونت یا زیاد خوردن غذا یا الکل ایجاد می شود اما ممکن است به دنبال اختلال قسمت دیگری از لوله گوارش نیز رخ دهد. گاهی بروز اختلال در اعصاب مغزی یا به هم خوردن مکانیسم تعادل در گوش داخلی می تواند استفراغ ایجاد کند. افرادی که حملات راجعه میگرن دارند با علایم سردرد به همراه تهوع ویا استفراغ آشنا هستند اما درسایر موارد که استفراغ با سردرد شدید با درد شکمی حاد همراه است، توجه فوری طبی لازم است.
هشدار
خون قرمز یا سیاه در استفراغ
اگر استفراغ شما حاوی خون بود آمبولانس خبر کنید. استفراغ خونی ممکن است هر کدام از تابلوهای زیر را داشته باشد:
§ رگه های خون روشن
§ سیاه رنگ شبیه قهوه (coffe grounds)
§ لخته های خون
هشدار
استفراغ و داروها
ممکن است استفراغ از جذب داروهای خوراکی پیشگیری کند و باعث کاهش تأثیر آنها شود. اگر شما داروهای ضد حاملگی مصرف می کنید، لازم است علاوه بر قرص ضد حاملگی تا زمانی که استفراغ قطع شود از کاندوم استفاده کنید. اگر از کاری که کرده اید اطمینان ندارید از وسائل ضد حاملگی دیگری استفاده کرده یا با پزشک خود مشورت کنید علاوه بر این در صورتی که هر نوع داروی خوراکی دیگری مصرف می کنید، هنگام استفراغ بایستی با پزشک خود مشورت کنید.
* آیا طی روزها یا هفته های گذشته چندین بار استفراغ کرده اید؟
دلیل احتمالی: حملات تکرار شونده استفراغ ممکن است چندین علت داشته باشد.
* آیا درد شدید و ممتدی در شکم دارید که با استفراغ بهتر نشده است؟
همین حالا به پزشک مراجعه کنید
دلیل احتمالی : تا زمانی که به پزشک مراجعه می کنید هیچ چیزی نخورید. ممکن است برای اقداماتی مثل سونوگرافی به بیمارستان فرستاده شوید. در بعضی موارد ممکن است برای تعیین علت درد لاپاراسکوپی (Laparoscopy) انجام شود. اگر درد شدید بیش از ۴ ساعت باقی ماند، آمبولانس خبر کنید.
* آیا استفراغ با سردرد همراه است؟
* آیا درد شدیدی داخل یا اطراف یک چشم دارید؟
همین حالا به پزشک مراجعه کنید
دلیل احتمالی: آب سیاه حاد بیماری خطرناکی است که در آن مایع اضافی باعث افزایش فشار داخل چشم می شود و به خصوص اگر سن شما بالای ۴۰ سال باشید، ممکن است وجود داشته باشد. همچنین میگرن یک علت احتمالی استفراغ است.
اقدام درمانی: اگر پزشک تأیید کند که شما آب سیاه دارید، احتمالاً در بیمارستان بستری می شوید و برای کاهش فشار داخل چشم داروهایی داده می شود. داروها به صورت خوراکی، قطره چشمی و داخل وریدی داده می شوند. وقتی فشار چشم کم شد، برای بهبود تخلیه مایع از چشم احتمالاً عمل جراحی انجام خواهد شد. اگر استفراغ به علت میگرن ایجاد شده باشد، پزشک داروهای ضد استفراغ و احتمالاً مسکن تجویز می کند.
* آیا شما اسهال دارید و یا دمای برنتان ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر است؟
دلیل احتمالی و اقدام درمانی: گاسترو آنتریت (gastroenteritis) (التهاب لوله گوارش که اغلب ناشی از یک عفونت ویروسی است) یا مسمومیت غذایی ، محتملترین علل هستند. سعی کنید به مقدار زیاد مایعات مصرف کنید. این بیماریها معمولاً طی چند روز فروکش می کنند. با این حال اگر استفراغ خای تکرار شونده بیش از ۱۴ ساعت طول بکشد یا علایم دیگری بروز کنند باید به پزشک مراجعه کنید.
* آیا طی چند ساعت اخیر هیچ کدام از علایم زیر را داشته اید؟
· پرخوری
· خوردن مقادیر زیاری غذای ادویه دار یا چرب
· مصرف مقادیر زیاد الکل
دلیل احتمالی: گاستریت که التهاب مخاط معده است می تواند در نتیجه پرخوری ایجاد شود. به خصوص الکل می تواند مخاط معده را تحریک کند.
اقدام درمانی: اقدامات خودیاری برای جلوگیری از کم آبی در بالغین را انجام دهید. مایعات مصرف کنید و ممکن است داروهای ضد اسید به تخفیف درد کمک کنند. اگر بعد از پرخوری یا مصرف الکل مرتباً استفراغ می کنید، یا احساس می کنید کم کردن مصرف الکل برایتان مشکل است با پزشک خود مشورت کنید.
* آیا شما غذایی خورده اید که ممکن است آلوده باشد یا به آن حساسیت داشته باشید؟
دلیل احتمالی: ممکن است مسمومیت غذایی ناشی از غذاهای آلوده با باکتری یا سم یا حساسیت غذایی ، علت استفراغ شما باشد.
اقدام درمانی: توصیه های ذکر شده برای پیشگیری از کم آبی را دنبال کنید و برای جلوگیری از تکرار مسمومیت از غذاهای بهداشتی استفاده کنید. اگر استفراغ های تکرار شونده بیش از ۲۴ ساعت طول کشید و یا در صورت ایجاد علایم دیگر به پزشک مراجعه کنید.
* آیا قبل از استفراغ به نظرتان رسید که اجسام دور سر شما می چرخند؟
طی ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید
دلیل احتمالی: ممکن است لابیرنتیت وجود داشته باشد. لابیرنتیت التهاب بخشی از گوش داخلی می باشد که مسئول تعادل است و علت آن عفونت ویروسی می باشد.
اقدام درمانی: درمان خاصی برای لابیرنتیت وجود ندارد. با این حال ممکن است برای کاهش استفراغ ، داروهای ضد استفراغ تجویز شود. وقتی علایم شدید هستند، بایستی دراز بکشید و تا هر قدر که ممکن است در همین حالت بمانید. بیماری به تدریج بهتر می شود اما ممکن است ۳-۲ هفته طول بکشد.
* آیا شما دارو مصرف می کنید؟
طی ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید
دلیل احتمالی و اقدام درمانی: ممکن است تهوع و استفراغ از عوارض جانبی بعضی داروهای تجویز شده باشد. به جز با توصیه پزشک داروهای تجویز شده را قطع نکنید.
* آیا شما حامله اید؟
اگر با استفاده از این سؤال و جواب ها نتوانستید به تشخیص برسید و استفراغ بیش از ۲۴ ساعت طول کشید به پزشک خود مراجعه کنید.
خودیاری پیشگیری از کم آبی در بالغین
اسهال و استفراغ چون باعث از دست دادن مقادیر زیاد مایعات و املاح از بدن می شود می تواند کم آبی ایجاد کند. به خصوص افراد پیر، شیر خوران و کودکان نسبت به کم آبی مستعد هستند. اقدامات خودیاری زیر ممکن است در جایگزین کردن آب یا پیشگیری از کم آبی مفید باشند:
· تا موقعی که علایم وجود دارند هر ۲-۱ ساعت مقداری مایعات بنوشید. از مایعات مثل آب پرتقال رقیق یا چای کم شیرین استفاده کنید.
· یا اینکه از محلول های خوراکی کم آبی (ORS) که بدون نسخه به صورت پودر وجود دارند استفاده کنید.
اگر اسهال و استفراغی داشتید که بیشتر از ۲۴ ساعت طول کشید یا علایم دیگری ایجاد شد به پزشک مراجعه کنید.
خودیاری اجتناب از مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی معمولاً با خوردن غذای آلوده با باکتری یا سم ایجاد می شود و ممکن است با انجام اقدامات زیر از آن اجتناب شود:
· مرتباً سطوح کار در آشپزخانه را با مواد ضد عفونی کننده و آب داغ تمیز کنید.
· قبل و بعد از خوردن غذا دستانتان راکاملاً بشویید.
· برای خرد کردن گوشت خام، گوشت پخته و سبزیجات از تخته های مجزا استفاده کنید و هر تخته را بعد از استفاده کاملاً تمیز کنید.
· همیشه به تاریخ انقضای مواد خوراکی توجه کنید.
· غذاهای سرد را بلافاصله پس از خریداری در یخچال بگذارید.
· وقتی پس مانده غذا سرد شد ، آنرا در یخچال نگهداری کنید.
· قبل از پخت، یخ غذا را آب کنید و هرگز غذای آب شده را دوباره منجمد نکنید.
