ریزش مو یکی از مشکلاتی است که به جرئت می‌توان گفت اکثر مردم دنیا با آن مواجه هستند. عوامل زیادی مانند عوامل محیطی، ژنتیکی، هورمونی، برخی بیماری‌ها مانند اختلالات تیروئید، آنمی (کم خونی) و نوع تغذیه در ریزش مو دخیل است.
اهمیت رژیم غذایی را در حفظ سلامتی بدن به‌خصوص مو، نمی‌توان نادیده گرفت. تحقیقات اخیر ژاپنی‌ها بعد از جنگ جهانی دوم این امر را تأیید می‌کند؛ چرا که استفاده از رژیم غذایی غربی‌ها به‌وسیله‌ی ژاپنی‌ها باعث اضافه وزن توأم با ریزش مو در اکثر مردم شد.
شایع‌ترین دلیل ریزش مو در زنان کمبودهای غذایی است، زیرا معمولاً برای کاهش وزن خود رژیم‌های غیراصولی را به کار می‌برند که نتیجه‌ی آن بروز این مشکل است. همچنین کسانی که مواد غذایی حیوانی مصرف نمی‌کنند و به‌اصطلاح گیاهخوار هستند، به دلیل عدم اطلاع کافی در زمینه چگونگی مصرف غذاهای گیاهی، دچار کمبود پروتئین، روی، آهن، اسیدهای آمینه‌ی ضروری، ویتامین‌های گروه B و … می‌گردند.
در زیر منابع برخی از عناصر مهم و مؤثر در سلامت مو ذکر شده است:
پروتئین:
اساس و پایه‌ی نیاز بافت‌های بدن مانند مو، ناخن، پوست و … میباشد و در موادی مانند انواع گوشت (مرغ، ماهی و گوشت قرمز)، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات به میزان فراوان وجود دارد. در مواد نشاسته‌ای مثل نان، برنج، ماکارونی و سبزی‌ها نیز به مقدار کمی وجود دارد.
اسیدهای آمینه اجزای تشکیل دهنده پروتئین‌ها هستند که در مواد ذکر شده در بالا وجود دارند.
کلسیم و منیزیم:
گروه شیر و لبنیات منابع غنی کلسیم و منیزیم و نیز پروتئین هستند.
اگر فردی دچار عدم تحمل لاکتوز (قند موجود در شیر) باشد و از سایر مشتقات لبنیاتی نیز برای تأمین نیازهای بدن خود استفاده نکند، باید به‌طور روزانه مکمل کلسیم مصرف کند و مصرف سایر غذاهای غنی از پروتئین را نیز افزایش دهد.
ویتامین‌های گروه B:
یکی از راه‌های درمان ریزش مو مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین B زیاد است که در گروه ویتامین‌های B، ویتامین B6 و بیوتین اهمیت خاصی دارند. بیوتین ویتامینی است که در بسیاری از محصولات آرایشی به‌عنوان مکمل بهبود دهنده وضعیت مو اضافه می‌شود، زیرا عارضه مشخص کمبود بیوتین، ریزش مو است. منابع غذایی غنی از ویتامین B6 و بیوتین را برایتان ذکرمی کنم. منابع غنی از B6: جگر، موز، دانه آفتابگردان، ماهی، مرغ، جوانه گندم، آلوی خشک، گوشت، غلات سبوس دار، مخمر و زرده تخم مرغ (به ترتیب) و منابع غنی بیوتین: جگر و گوشت مرغ، جوانه گندم، سبوس گندم، تخم مرغ و بادام زمینی است.
آنتی‌اکسیدان‌ها:
شامل ویتامین E، ویتامین C، بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A که در سیب زمینی شیرین، هویج، اسفناج پخته، کدو حلوایی، طالبی، زرد آلو، کلم بروکلی، گریپ‌فروت قرمز وجود دارد)، روی و سلنیوم میباشد. رژیم‌های غذایی نامناسب توأم با سیگار کشیدن و آلودگی هوا باعث فعال شدن رادیکال‌های آزاد و به خطر افتادن سلامت فرد می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که می‌توانند اثر رادیکال‌های آزاد را خنثی کنند. همچنین باعث ساخته شدن موی جدید و استحکام آن می‌شوند.
به هر حال رفتار تغذیه‌ای صحیح که همیشه مورد تأکید میباشد، میزان رشد و استحکام فولیکول مو را بهبود می‌بخشد.
طبق نظر کارشناسان تغذیه می‌توان گفت ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین‌های گروه B مانند بیوتین، اسیدفولیک، پانتوتنیک اسید و برخی املاح مانند روی، آهن، گوگرد، سیلیس و مس اثرات مثبت زیادی بر روی مو دارند. آزمایش‌ها حاکی از آن است که مصرف بیوتین به‌صورت مکمل باعث تقویت و بهبود پوست به‌خصوص فولیکول‌های مو می‌شود.
در ضمن در مورد کاهش مصرف نمک و اثر آن در توقف ریزش مو نظریه‌هایی ارائه شده است، اما در صحت این نظریه‌ها تردید وجود دارد. ولی در هر حال کاهش مصرف نمک برای سلامت عمومی بدن مفید است.
دانشمندان ژاپنی بر اساس تحقیقات خود معتقدند که وجود چربی زیاد در رژیم غذایی مردان، مکانیسم طاسی را سرعت می‌بخشد. به این ترتیب که قسمتی از پوست سر آنزیمی به نام گاما- آلفا- رداکتاز تولید می‌کند. این آنزیم باعث تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) می‌شود که این ترکیب باعث ریزش مو می‌شود. غدد چربی مجاور هر فولیکول مو نیز این آنزیم را تولید می‌کنند. وجود چربی زیاد در غذا باعث تحریک غدد چربی و افزایش فعالیت این غدد برای تولید آنزیم نام برده می‌شود.
بهترین توصیه این است که غذاهای مفید و خوشمزه اما کم چرب مصرف نمایید. البته این عمل باعث رویش موی جدید نمی‌شود، اما می‌تواند از ریزش سایر موها جلوگیری کند. به‌طور کلی باعث سلامت جسم نیز می‌شود.
همچنین مصرف مقداری مخمر همراه یک لیوان آب پرتقال در صبح بسیار سودمند میباشد؛ زیرا مخمر منبع مناسبی از ویتامین‌های گروه B و املاح کمیاب (املاحی که بدن به میزان خیلی کم به آن‌ها نیاز دارد) و اسیدهای آمینه است. به‌علاوه مصرف روغن ماهی و گردو که دارای اسیدهای چرب اُمگا- ۳ و تخمه آفتابگردان که دارای اسیدهای چرب اُمگا-۶ است، مفید میباشد.
برخی از مردم برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز خود تمایل دارند از قرص و دارو استفاده کنند و کمتر سراغ مواد غذایی مفید می‌روند. متخصصان تغذیه معتقدند که تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد از مواد مغذی این قرص‌ها جذب می‌شوند و هنوز عوامل ناشناخته‌ی زیادی در غذاها وجود دارد که هنوز به شکل شیمیایی در داروها ساخته نشده‌اند، در نتیجه قرص و دارو هرگز نمی‌تواند جانشین غذا شود و فقط در مواقع ضروری از مکمل‌های غذایی می‌توان استفاده کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که اسیدهای چرب اُمگا- ۳ و اُمگا-۶ با سلامت مو در ارتباط هستند؛ زیرا اغلب مردم وقتی منابع این نوع اسیدهای چرب را کمتر مصرف می‌کنند و یا اصلاً مصرف نمی‌کنند، دچار خشکی و شکنندگی مو، خارش و شوره پوست سر و در نهایت ریزش مو می‌شوند.
منابع اسیدهای چرب اُمگا-۳ و اُمگا-۶
اسیدهای چرب اُمگا-۳ شامل آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) است در ماهی‌های آب سرد مانند ماهی سالمون و ساردین، روغن سویا و کانولا، جوانه گندم، روغن گردو، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی یافت می‌شود.
اسیدهای چرب اُمگا-۶ شامل اسید لینولئیک و اُمگا- لینولئیک اسید میباشد و در روغن‌های غیراشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی و روغن آفتابگردان یافت می‌شوند.
