مقصود از برداشتن کام در سنت اسلامی، مالیدن مقداری تربت سیدالشهداء علیه‌السلام و آب فرات به کام نوزاد است. حکمت این کار، آن است که حق‌طلبی، عدالت‌خواهی و دوستی اهل‌بیت علیهم‌السلام در آغاز زندگی در جان کودک نفوذ کند، چنان‌که در برخی روایات به این معنا اشاره شده است.
در شماری از روایات، برداشتن کام کودک با آب باران، آب گرم، خرما و عسل نیز توصیه شده است و از این رو، در صورت امکان، بهتر است قدری عسل و خرما با کمی آب فرات یا آب باران مخلوط کنند و به کام کودک بمالند. به روایاتی در این زمینه اشاره می‌شود.
امیرمؤمنان علی علیه‌السلام در این زمینه کام برداشتن با خرما فرموده‌اند:
«کام نوزادان خود را بعد از تولد با خرما شیرین کنید که این کار را نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم برای حسن و حسین علیهماالسلام انجام دادند.» (۱)
امام محمد باقر علیه‌السلام نیز در مورد کام برداشتن با آب فرات، فرمودند:
«کام نوزاد با آب فرات برداشته شود و در گوش او اقامه گفته شود.» (۲)
امام صادق علیه‌السلام توصیه به استفاده از تربت سیدالشهدا نموده و دلیل استفاده از تربت امام حسین علیه‌السلام را این‌گونه بیان میفرمایند:
«کام کودکانتان را با تربت امام حسین علیه‌السلام بردارید چرا که خاک کربلا فرزندانتان را حفظ می‌کند.» (۳)
آن حضرت علیه‌السلام استفاده از آب باران را این‌گونه بیان فرمودند:
«کام نوزاد را با آب فرات و تربت سیدالشهدا علیه‌السلام بردارید و اگر آب فرات نبود با آب باران این کار را انجام دهید.» (۴)
حضرت علی علیه‌السلام میفرمایند:
«اگر مردم کوفه کام فرزندان خود را با آب فرات برمی‌داشتند، همه شیعه‌ی ما بودند.» (۵)
هم‌چنین حسین بن عثمان از امام صادق علیه‌السلام روایت کرده که ایشان فرمودند: «گمان ندارم کام کسی با آب فرات برداشته شود و او شیعه ما نباشد.» (۶)
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله کام برداشتن با آب گرم را توصیه فرموده‌اند:
«کام نوزاد با آب گرم برداشته می‌شود.» (۷)
در کتاب فقه منسوب به امام رضا علیه‌السلام نیز آمده است:
«هنگامی که فرزند زاده می‌شود کام او را اگر توانستی با آب فرات و گرنه با عسل بردار.» (۸)
۱- «حَنِّکُوا أَوْلَادَکُمْ بِالتَّمْرِ، هکَذَا فَعَلَ النَّبِیُّ صلی‌الله‌علیه‌وآله بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ علیهماالسلام»؛ الکافی (چاپ دارالحدیث)، ج ۱۱، ص ۳۸۳.
۲- «یُحَنَّکُ الْمَوْلُودُ به ماءِ الْفُرَاتِ، وَ یُقَامُ فِی أُذُنِهِ»؛ الکافی (چاپ دارالحدیث)، ج ۱۱، ص ۳۸۲.
۳- «حَنِّکُوا أَوْلَادَکُمْ بِتُرْبَهِ الْحُسَیْنِ علیه‌السلام فَإِنَّهَا أَمَانٌ»؛ وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۵۲۴.
۴- «حَنِّکُوا أَوْلَادَکُمْ به ماءِ الْفُرَاتِ، وَ بِتُرْبَهِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه‌السلام، فَإِنْ لَمْ یَکُنْ فَبِمَاءِ السَّمَاء»؛ الکافی (چاپ دارالحدیث)، ج ۱۱، ص ۳۸۳.
۵- «أَمَا إِنَّ أَهْلَ الْکُوفَهِ لَوْ حَنَّکُوا أَوْلَادَهُمْ بِمَاءِ الْفُرَاتِ، لَکَانُوا شِیعَهً لَنَا»؛ کافی (ط – دارالحدیث)، ج۱۲، ص ۶۵۰.
۶- «مَا أَظُنُّ أَحَداً یُحَنَّکُ بِمَاءِ الْفُرَاتِ إِلَّا کَانَ لَنَا شِیعَهً»؛ کامل الزیارات، النص، ص ۴۹.
۷- یُحَنَّکُ الْمَوْلُودُ بِالْمَاءِ السُّخْنِ»؛ الإمامه و التبصره من الحیره، المقدمه، ص ۳۴.
۸- «وَ حَنِّکْهُ بِمَاءِ الْفُرَاتِ إِنْ قَدَرْتَ عَلَیْهِ أَوْ بِالْعَسَلِ سَاعَهَ یُولَد»؛ بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۱۰۱، ص ۱۱۶.
