در خصوص موضوع تحقیق برای ازدواج و به دنبال موشکافی این موضوع مهم با یکی از کارشناسان معتبر در زمینه ازدواج استاد دانشگاه آقای دکتر امیر حسین بانکی پور فرد به گفتگو نشستیم.
آقای دکتر در ابتدای بحث می خواهیم بدانیم آیا تحقیق کردن برای ازدواج لازم و ضروری است و درکل تحقیق چه جایگاهی دارد؟ از جمله مباحث ضروری که نقشی بسیار مهم در انتخاب مناسب و شایسته دارد و بی توجهی به آن انسان را عمری دچار پشیمانی می کند. مسأله ی تحقیق است. به طوری که وقتی ازدواجی دچار مشکل می شود اولین سؤالی که مطرح می کند این است که «مگه تحقیق نکردید» وهمه اشکال اول را متوجه تحقیق می دانند.
طبق روایاتی از امام علی(ع) «تا کسی را خوب نیازمودی به او اطمینان نکن» و «گفتار ،ظاهر و برخورد خوب تو را فریب ندهد. ضرورت تحقیق درمورد فرد بیشتر از پیش در امر ازدواج نمایان می شود. هر چند متاسفانه به آن کم توجهی می شود و یا برخی آن را به عنوان یک تشریفات تلقی می کند و تحقیقات آنان صوری و ظاهری است و دقت لازم را در امر تحقیق ندارند.
به نظر شما تحقیق چه زمانی باید صورت بگیرد تا بهترین نتیجه از آن به دست بیاید؟
در مرحله ی اول باید توجه کنیم قبل از ورود به مراحل اصلی خواستگاری تحقیق شروع شود. بعضی خانواده، تحقیق را در آخرین مرحله قرار می دهند. یعنی وقتی همه ی مراحل طی شد می گویند حالا اجازه بدهید تحقیق کنیم. این روش نادرست است. چون اگر در تحقیق روشن شد مشکلی در کار است. تمام زحمات و رفت وآمدها تمام می شود. تحقیق در همه ی مراحل ازدواج راه گشاست تحقیق باید مرحله به مرحله صورت بگیرد، و در هر مرحله ای هم متفاوت است. تحقیق قبل از خواستگاری مرحله اول است که باید کاملاً کلی باشد. این تحقیق نباید فراگیر شود. تحقیق اولیه برای شناسایی کسی که می خواهد به حریم خانواده پا بگذارد،کاملاً ضروری است. اما هر چه مراحل دیدارها بیشتر شود تحقیق هم باید جدی تر صورت بگیرد و به مراتب تحقیقات وسیعتر و دقیق تر انجام شود.
آقای دکتر بسیاری از خانواده تحقیق انجام می دهند و پرس و جوی لازم را هم انجام می دهند ولی باز نمی توانند جواب سؤالاتشان را کامل دریافت کنند و در واقع نمی دانند از چه کسی باید تحقیق کنند تا جواب درست دریافت کنند منبع واقعی به نظر شما چه کسانی هستند؟ خانواده ها باید به فرا خور هر محل از معتمدان و افراد شاخص و متدین و مسئولان سوال کنند ابتدا باید معتمد و مطمئن را شناسایی کنند. افراد در مورد منابع تحقیقی که می خواهند سراغشان بروند تحقیق کنند .در تحقیق محلی درست نیست درخانه ها را بزنند و بگویند درمورد همسایه شما سوال داریم. چون ممکن است اطلاعات غلط بدهند. تحقیقات فامیل بسیار مهم است. چون اطلاعات دقیقتری را می توانند به ما بدهند چند نکته را هم باید مد نظر قرار بدهند. از همسایه ها با تیز بینی سوال کنند، درمورد سابقه ی رفتار اجتماعی از نیروی انتظامی پرس وجو کنند.
دوستان خانوادگی، همکاران، هم کلاسی ها می توانند کمک خوبی باشند به شرطی که بتوانند با آنها رابطه صمیمی برقرار کنند. عدم تمایل افراد به جواب دادن به سؤالات تحقیق نشانه ی منفی است. فقط به افرادی که برای تحقیق معرفی شدند، اکتفا نکنند. از دوستان صمیمی طرف اگر سوال می کند مشخصات و خصوصیات دوستش را هم مد نظر قرار بدهند. لزوم راستگویی و حساسیت امر را به افراد تذکر بدهند.
افرادی که برای تحقیق انتخاب می شوند باید چه نکاتی را مد نظر قرار بدهند تا بیشتر فرد مورد نظر را بشناسند و اطلاعات مورد نیاز شان را بتوانند به دست بیاورند؟ در واقع بیشتر راجع به چه مسائلی پرس وجو کنند؟
افراد در تحقیق باید کسب روزی حلال توسط فرد را مد نظر قرار بدهند. وقتی از همسایه ها سوال می کنند به جزئیات خواستگاری اشاره کنند .از دوستان طرف راجع به خصوصیات روحی و میزان وفاداریش بپرسند. درباره پدر و مادرش هم سوال بپرسند. با دوستان طرف مورد نظر گفتگویی داشته باشند و به ظاهر و خلقیات دوستان او توجه کنند.در تحقیق قرار نیست نظرات محقق بامنبع تحقیق همسو باشد . به تغییر و تحولات زندگی فرد اهمیت بدهند. درمورد اخلاق، سابقه ی دعوا یا اخلاق بد و از همسایگان پرس وجو کنند. از کسی که با طرف مسافرت رفته . راجع به عادات، اخلاقیات روحیات سوال کنند. درمورد خانواده فرد هم اطلاعات بگیرند. در مورد مسائل ضد و نقیض بیشتر تحقیق کنند .توصیف فرد از خودش با توصیف دیگران در مورد او را مقایسه کنند .درکل برای دستیابی به اطلاعات کامل و دقیق بایستی از وضعیت فعلی و سابق فرد در زمینه های گوناگون تحقیق کنند.
آقای دکتر بسیاری از خانواده ها شیوه ی نامناسبی را برای تحقیق انتخاب می کند یا اصلاً نمی دانند از چه روشی باید برای تحقیق استفاده کنند،به نظر شما بهترین شیوه برای تحقیق چه روشی می تواند باشد؟ برای به کار بردن بهترین شیوه برای تحقیق باید مواردی را مد نظر قرار بدهند.اولین نکته این است که محقق باید اطمینان افراد را برای تحقیق جلب کند. مثلاً بگوید صحبت های شما مثل راز در نزد ما می ماند و از افراد بخواهد در حفظ اسرار پیرامون تحقیق دقت کنند. محقق نباید به یک یا دو نفر اکتفا کند باید منابع مختلفی را انتخاب کنند. تحقیق باید در چهار مکان محل زندگی، کار، تحصیل و فامیل صورت بگیرد تا اطلاعات فرد کامل شود. اطلاعات را ناقص رها نکند و اگر از مکانی جواب منفی شنیدند با نظر گروههای دیگر مقایسه کنند. نکته اساسی آخر همین موضوع و سوالات تحقیق است .محقق باید سوالات ویژه ای را از پیش طراحی کند تا از پاسخ آن به مقصود خودش برسد.
به نظر شما آیا فردی که برای تحقیق انتخاب می شود، باید شرایط خاصی داشته باشد یا هر کسی می تواند برای تحقیق اقدام کند؟
یکی از مسائل اساسی، عوامل تحقیق است. محقق باید فردی زیرک و پخته باشد تا بتواند از سخنان منابع تحقیق به حقیقت برسد افراد معمولاً نقاط ضعف وعیوب دیگران را به راحتی در اختیار طرف مقابل نمی گذارند و این کار، تحقیق را با مشکل مواجه می کند. گاه منابع تحقیق بنا به مصلحت اندیشی و یا بیم از اطلاع یافتن خواستگار، اطلاعات را در اختیار محقق قرار نمی دهند و یا در لفافه وکنایه مطلبی را در اختیار محقق قرار می دهند پس محقق باید از زیرکی خاصی برخوردار باشد تا بتواند در میان ابهامات به حقیقت برسد. تحقیق اولیه به خصوص درمورد دختر خانم ها باید به گونه ای باشد که تازمانی که هنوز اقدامی انجام نگرفته، نام او سر زبان ها نیافته. امانتداری و راز داری دراین خصوص هم برتحقیق و هم برمنبع تحقیق لازم و ضروری است. محقق باید از میان صمیمی ترین و خیرخواه ترین افراد انتخاب شوند. محقق باید رازدار باشد و البته مصلحتی مطلبی را مخفی نگه ندارد. باید قدرت سوال وجواب کردن داشته باشد نه خجالتی باشد نه پرو.
آقای بانکی می توان جای تحقیق را با چیز دیگری چون استخاره عوض کرد و از خیرش گذشت؟ ابداً افراد گاه از سربی حالی و سهل انگاری در خصوص خانواده ها تحقیق صورت نمی دهند و می گویند ما توکل به خدا کردیم. این سخن غلطی است که انسان کم کاری خود را پای توکل به خدا بگذارد و یا بجای تحقیق از استخاره یاری بگیرد خانواده ها اگر تحقیق را جدی بگیرند و به صورت اصولی و درست این کار را انجام بدهند مخصوصاً اگر در تحقیق پیرامون مباحث اجتماعی، مسائل اساسی وآفات اجتماعی از قبیل اعتیاد و روابط غلط با خبر مخالف، با ظرافت خاصی عمل کنند اکثر مشکلاتی که امروز در ازدواج ها رخ می دهد به طور حتم به وجود نمی آید.
