خواندن(کتاب) برای فرزندتان در دوران طفولیت، یکی از ابزارهای موثر برای گسترش ذهن او و القا کردن تدریجی عشق به مطالعه و خواندن در طول زندگی اش است. خواندن یک کتاب خوب امکان مسافرت فرزندتان به مکانهایی که آنجا نبوده است، ملاقات افرادی که هرگز او را ندیده و گسترش فهم و آگاهی او برای مواجه شدن با موقعیتهای فیزیکی و احساسی متفاوت را مهیا می سازد. همچنین خواندن برای کودک باعث ایجاد و گسترش ارتباط عاطفی میان شما و فرزندتان می شود. چه او روی پاهای شما باشد و شما مشغول نوازش وی باشید، چه در حالی که در آغوشتان آرام گرفته و آماده خوابیدن در رختخواب می شود و چه هنگامی که در یک رستوران منتظر آوردن غذا هستید و .. در همه این حالتها شما در ارتباط با او هستید.
خواندن برای کودکان در سنین پایین باعث موفقیت بیشتر آنها هنگام مدرسه رفتن آنان می گردد. بلند بلند خواندن کتاب برای او به وی کمک می کند که هم زبان را یاد بگیرد و هم با کلمات آشنایی پیدا کند.همچنین خواندن، پایه و اساس فهم و درک اطلاعات مفهومی و جرقه ای برای شروع تخیل سازی در کودک است.
یادتان باشد که هیچ سنی برای کتاب خواندن کودکان زود نیست. شما حتی می توانید این کار را از زمانی که او هنوز در شکم مادر است شروع کنید. در حقیقت کتاب خواندن در این دوره باعث آشنایی جنین با صوت و صدای شما می گردد. اگر هم پدر و هم مادر در این دوره با بچه صحبت کنند اثرات بهتری خواهد داشت. تصور کنید قبل از آنکه حتی کودک شما متولد شود از طریق کتاب خواندن امکان ارتباط والدین با فرزند و نیز ارتباط والدین با یکدیگر را فراهم می سازد.
وقتی که نوزاد متولد می شود تازه ماجرا شروع می شود . در دوران طفولیت که نوزادتان از نظر فیزیکی قادر به فهم دنیای اطرافش نیست کتاب خواندن شما برای او باعث می گردد احساس راحتی و مورد علاقه بودن بکند. در حالی که نوزاد در آغوش شما خوابیده شما یک کتاب مصور دوست داشتنی برایش می خوانید؛ در ابتدا به نظر می رسد که او از حوادث اطرافش بی خبر است اما واقعا این طور است؟ در بسیاری از موارد دیده شده است کودکانی که قبل و بعد از تولد عادت به شنیدن داشته است در سنین بالاتر تعامل بهتری با کتاب و مطالعه از خود نشان می دهند و گاهی اوقات علی رغم آنکه هنوز توانایی حرف زدن پیدا نکرده است اما مثلا می تواند تا حد قابل قبولی کلمات و واژه را از هم تفکیک کند و در برابر مفهوم برخی از آنها عکس العمل نشان می دهد.
سعی کنید کتاب خواندن را جز طبیعت و ذات ثانویه او قرار دهید. هر مکان و هر زمانی باید فرصتی برای کتاب خواندن برای او باشد. در طی دوران بی قراری نوپایی، کتابها می توانند نقش محافظ کودک در مکانهای عمومی را داشته باشد. اگر قصد دارید در صف بانک بایستید به همراه داشتن یک کیف کوچک پر از کتابهای مورد علاقه کودکتان یک ایده خیلی خوب می تواند باشد. قبل از اینکه فرزندتان شروع به بهانه گیری کند یک کتاب را از کیف بردارید و شروع به خواندن کنید. درست است که در حالی که کودک را نگه داشته اید و در عین حال سر پا هستید خواندن کتاب خیلی دشوار است اما برای رفع این مشکل می توانید کودک را در درون کالسکه قرار دهید. در ضمن تنها کتاب خواندن برای کودک کافی نیست بلکه کسی که برای کودک کتاب می خواند(که عمدتا این فرد مادر است) باید یک سری از شرایط را رعایت کند زیرا شاید از کتاب مهم‌تر، کسی باشد که کتاب را می خواند. بنابراین تمرین، تسلط، دوست داشتن کتاب، کتاب خوانی و کتاب شناسی و شناخت دنیای کودک ازضرورت های کار کتاب خواندن برای کودک هستند.
کسی که برای کودک کتاب می خواند باید:
* کتاب را قبلاً کامل و به درستی خوانده باشید. هنگام کتاب خوانی مکث‌ها، زیر و بم‌ها و فضای مناسب کلامی را برای محتوای کتاب خلق کنید.
* احساسات شما در هنگام کتاب خواندن آن‌چنان باید باشد که کودک علاقه، درک و فهم و لذت شما را از کتاب خواندن احساس کند.
* در حین کتاب خواندن از فضای قصه بیرون نروید، قطع کردن قصه، گفت وگو با دیگران، خوردن و هر کار دیگری جز جریان کتاب خوانی ، سوءظن کودک در بی‌علاقگی یا کم توجهی شما را بر می‌انگیزد.
* صبور و با حوصله باشید. شتاب داشتن برای تمام کردن داستان، یعنی بی‌علاقه و بی‌توجه بودن به احساسات کودکان. اگر کودک در لابه‌لای خواندن کتاب، پرسش‌هایی طرح کند نباید بی‌حوصله و یا عصبانی شوید و اگر کودک نکته‌ای را متوجه نشده است باید کوتاه و واضح توضیح دهید.
* حرکات شما بسیار مهم و تأثیرگذار است، با تغییر صدا به تناسب شخصیت‌ها، کتاب و کتاب خوانی جالب‌تر، شیرین‌تر و دلپذیرتر خواهد شد. از حرکات اضافی که در جریان قصه وقفه ایجاد می‌کنند باید پرهیز کنید.
احساسات کتاب خوان آن‌چنان باید باشد که کودک علاقه، درک و فهم و لذت وی را از کتاب خواندن احساس کند
* فاصله و رابطه عاطفی شما در هنگام کتاب خواندن با کودک بسیار مهم است. نگاه، لبخند، ارتباط و حالات شما، در انتقال و القای بهتر قصه مؤثر هستند.
* لحن و حرکات شما هر چه به انتهای قصه نزدیک می‌شود باید آرامش بخش‌تر باشد.
* از خواندن کتابهایی که بد آموزی دارد و به خصلت‌های ناپسند مانند حسادت، دروغ گویی، آزار و اذیت دیگران دامن می‌زنند یا در اعتقادات درست تردید و تزلزل ایجاد می‌کنند باید پرهیز کنید.
اگر شما از خواندن لذت نمی برید پس یک مانع بزرگ بر سر راه موفقیت تان وجود دارد. اگر شما علاقمند به مطالعه نباشید و دوران کودکی تان را در خانواده ای که اهل این کار نبوده اند سپری کرده باشید مشکل شما برای عادت کردن به انجام این کار مضاعف خواهد شد اما اجازه ندهید این موضوع جلوی تلاش شما را بگیرد زیرا ویژگی مهم یک انسان، توانایی تغییر هر چیزی است.
به آهستگی شروع کنید. موضوعی را که به آن علاقمند هستید را پیدا کنید و شروع به خواندن کنید. یک قفسه کتاب خریداری کنید و سعی کنید آن را از کتابهای ویژه کودکان و یا موضوعاتی که به طبع شان سازگار است پر کنید.
برای کودکتان کتاب بخوانید و اصلا به این نقطه نظرات گوش ندهید که”باید کتاب خواندن برای کودکان را از سن خاصی شروع کرد”. اقدامات زیادی می توانید انجام دهید تا فرزندتان را برای روزهایی که توانایی درک کلمه به کلمه شنیده هایش را داشته باشد، آماده کنید.
