پرسش ـ بفرمایید از چند سالگی و به چه طریق دخترم را تشویق یا اجبار به نماز و عبادات نمایم؟
پاسخ ـ در شیوه آموزش نماز و سایر عبادات به کودکان رعایت نکات زیر ضروری است: ( ر.ک: محمد علی سادات، راهنمای پدران و مادران، ج ۲ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۲ ص ۱۵۷ ـ ۱۶۷.)
۱ . نماز خواندن در حضور کودک و نوجوان: به دلیل وجود حسّ تقلید و الگوگیری در کودکان، نماز والدین در حضور کودک میتواند سهم بسزایی در تربیت دینی کودکان به ویژه تعلیم نماز داشته باشد.
۲ . بردن کودک به مساجد و مجالس مذهبی: این روش نیز در ایجاد علاقه به نماز و… در کودک تأثیر فراوانی خواهد داشت. البته به شرطی که این کار با محبت و نرمش انجام گرفته و فارغ از هر نوع اجبار و تحمیلی باشد و نیز به خستگی و آزردگی کودک منجر نشود.
۳ . ایجاد جاذبه ظاهری: شما میتوانید بر اساس میل فرزندتان مقنعه و چادر مناسب و زیبا و نیز مهر و تسبیح و سجاده و… دلخواهش را تهیه کنید. همچنین رعایت والدین نسبت به ظواهر دینی همانند پوشیدن لباس زیبا هنگام نماز و برپایی نماز در مکان تمیز و شایسته و… تأثیرات مثبتی در رفتار و تربیت دینی کودک خواهد داشت.
۴ . تمرین دادن به نماز و دیگر عبادتها: بلوغ شرعی دختران از سن نُه سالگی آغاز میگردد. از این رو، براساس روایات لازم است از سن شش سالگی آنان را به خواندن نماز و… وادار کرد. چنان که امام صادق(ع) فرمود: «از سن شش تا هفت سالگی کودک را به نماز وادارید و در ترک آن مؤاخذه اش کنید.» (مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، نماز و شکوفه های زندگی، ص ۵۱.)
البته وادار کردن به نماز باید با محبت و رأفت توأم باشد، در غیر این صورت آثار منفی چنین روشی بیش از آثار مثبتش خواهد بود. در مورد عبادات دیگر نیز شایسته است متناسب با ظرفیّت و توان کودک با او برخورد شود. مثلاً نسبت به روزه از او خواسته شود که چند ساعت روزه بگیرد و… .
۵ . تشویق: تشویق کودکان مهمترین نقش را در تربیت دینی آنان خواهد داشت. اگر تشویق کودکان در حضور دیگران صورت گیرد تأثیراتش بیشتر از روشهای دیگر خواهدبود. از طرفی تشویقها را میتوان از طریق دادن جایزه، خریدن اسباب بازی مناسب، خوراکی دادن، پول و… انجام داد. البته در بین تشویق ها، تشویق لفظی و دادن مسئولیت، بیشترین اثر را دارند. (نماز و شکوفه های زندگی، ص ۱۰۵. )
۶ . گفتوگو درباره نماز و… بین اعضای خانواده: این روش نیز در تعمیق اعتقادات دینی کودکان بسیار مؤثر است.البته باید مباحث در سطح متناسبی بوده و با قصه و شعر و… همراه باشد تا در قلب کودک و نوجوان نفوذ کند.
