واریس بیماری است که در طی آن دیواره ورید ها دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند میشوند. این مشکل به طور عمده در دیواره ورید های قسمت تحتانی ساق پا دیده میشود. هر ورید یا سیاهرگ دارای دریچه های کنترل کننده جریان خون است. واریس هنگامی رخ میدهد که این دریچه ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. یکی از علل به وجود آورنده این حالت، فشار های درون لوله گوارشی مثلا به دلیل ابتلا به یبوست است.
بعضی از سیاهرگ های واریسی به طور عمیقی درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نیستند. واریس میتواند منجر به کاهش تامین مواد مغذی برای پوست و ماهیچه شود و در نتیجه قانقاریا و زخم ایجاد کند.
علامت اصلی این بیماری درد و تورم خفیف در قوزک پا و بد منظره شدن ناحیه مبتلا به واریس است. برخی مواقع نیز هیچ علامتی مشاهده نمیشود.
روش های درمانی شامل پوشیدن جوراب های محکم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است که پا ها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پا ها بر روی یک صندلی در حالت نشستن و یا دراز کشیدن بر روی زمین). در اغلب موارد برای برطرف کردن مشکل واریس، عمل جراحی مورد نیاز است.
چه غذا هایی مفید هستند؟
برطرف کردن یبوست گام نخست در بهبود این بیماری است. یبوست فشار وارد بر سیاهرگ های ساق پا را افزایش میدهد و منجر به تشکیل واریس میشود. رژیم غذایی غنی از فیبر سبب کاهش یبوست و پیشگیری از بروز واریس میشود .
برای حجیم کردن مدفوع و پیشگیری از یبوست مصرف غلات صبحانه سبوس دار، نان سبوسدار، پاستا و برنج توصیه میشود. غلات غنی از فیبر نامحلول، مدفوع را حجیم کرده و آب را در خود نگه میدارند. مدفوع حاصل شده نرمتر و بزرگتر بوده و آسانتر از دستگاه گوارش عبور میکند. بدین ترتیب فشار کمتری به ورید های پا وارد میشود. این نکته حائز اهمیت است که افزایش دریافت فیبر در رژیم غذایی باید همراه با افزایش دریافت آب، حداقل به میزان ۶ لیوان در روز باشد.
سبزیجات دارای برگ سبز و انواع کلم به وسیله تامین فیبر نامحلول به ویژه در طول دوران بارداری اهمیت دارد. چرا که در این زمان، سطوح بالای هورمون پروژسترون سبب آهسته کردن انقباضات روده بزرگ میشود و احتمال بروز یبوست را افزایش میدهد.
مرکبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین کننده ویتامین ث هستند. این ویتامین برای حفظ استحکام کلاژن ضروری است. کلاژن ماد های است که به حفاظت از دیواره رگ ها کمک می کند . فقدان ویتامین ث در رژیم غذایی منجر به پارگی ورید های کوچک و بدتر شدن واریس ورید ها میشود.
مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ های خونی میشود. این عصاره دارای آنتی اکسیدان هایی به نام آنتوسیانیدین است. آنتوسیانیدینبه بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک میکند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشکل دارد.
مغز ها دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند که مصرف مقداری از این غذا ها به طور روزانه برای کمک به استحکام دیواره ورید ها ضروری است.
از چه غذا هایی باید پرهیز کرد؟
کره، مارگارین، روغن ها، کیک، شیرینی، شکلات، پای و بیسکویت سرشار از چربی بوده و تامین کننده مقدار زیادی انرژی هستند که احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش میدهند. هر غذایی که به طور تجربی سبب بروز یبوست میشود باید به میزان کمتر و یا به طور ترکیبی همراه با غذا های ملین مصرف شود (اصلیترین مواد غذایی ملین شامل آلو، انجیر و زرشک است.)
چند نکته: کاهش وزن اضافی برای افرادی که اضافه وزن دارند ضروری است. فشار وارد به رگ ها در نتیجه حمل چربی اضافی بدن با افزایش خطر واریس مرتبط است. ورزش منظم به سوزاندن انرژی اضافی و همچنین درمان واریس کمک می کند.
