تواضع و فروتنی
امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرمود: تواضع، اساس هر شرف و مرتبت و مقام رفیع است. اگر تواضع را زبانی گویا بود، مردم را به ارزشی و جایگاه خود آشنا می‌کرد.
تواضع، آن است که برای خدا و در راه او باشد و اگر جز این باشد، نیرنگ است نه تواضع. هر کس برای خدا تواضع کند، خداوند عز و جل او را بر بسیاری از بندگانش شرافت می‌بخشد. اهل تواضع را سیمایی و نوری است که فرشتگان آسمان و خاکیان عارف به وسیله آن، او را می‌شناسند.
خدای تعالی فرماید: (و بر اعراف، مردانی هستند که هر یک از آن دو دسته را از سیمایشان می‌شناسند).
رسول خدا (ص) می‌فرماید: خداوند تبارک و تعالی به من وحی کرد: با یکدیگر تواضع کنید و هیچ کدام از شما بر دیگری فخر نکنید و زیادتی در اصل و نسب و حسب را معیار و ملاک اعتبار ندانید، و بعضی از شما به دیگری نگوید که: من برتری و زیادتی بر تو دارم، چرا که این‌ها نزد خداوند عالم قدر ندارد و غیر تواضع و بندگی و اطاعت نزد خدای تعالی مناط اعتبار نیست. و نیز باید هیچ کدام از شما با دیگری در مقام بغی و ظلم نباشد، چرا که ظلم و بغی، نفی کننده تواضع است و شما مامورید به تواضع. (و نیز از جمله وحی است که) هیچ کس برای خداوند تعالی تواضع نمی‌کند، مگر آن که خدای سبحان عز شأنه مرتبه او را در دنیا و آخرت بلند و رفیع می‌گرداند.
رسول گرامی اسلام (ص) بسیار متواضع بود و همانند صفات کمالیه در صفت تواضع نیز کامل بود. هر گاه به کودکان می‌رسید در سلام کردن به ایشان پیشی می‌گرفت.
ریشه تواضع در بزرگ شمردن خداوند و هیبت و عظمت اوست و هیچ عبادتی را خدای عز و جل قبول نکند، مگر آن که انسان از سر تواضع آن را کم و ناچیز بداند و معنای حقیقی تواضع را کسی جز بندگان مقرب که به وحدانیتش پی برده‌اند، نداند.
خدای عز و جل فرماید: (و بندگان خدای رحمان کسانی هستند که روی زمین به نرمی گام بر می‌دارند، و چون نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند، به ملایمت پاسخ می‌دهند.
خداوند تبارک و تعالی سرور کائنات، حضرت محمد (ص) را به تواضع امر کرده، می‌فرماید: (و برای آن مؤمنان که تو را پیروی کرده‌اند، بال خود را فرو گستر). تواضع، مزرعه خشوع و خضوع و خشیت وحی است و این صفات پرورش نیابند مگر از تواضع. و تواضع و شرافت، زمانی کمال یابد و سلامت بماند که انسان خود را در برابر حضرت حق ناچیز و خوار شمرد.
