توسل و دعا به جای دارو

پرسش : در صورت متوسل شدن (مثلاً به امام زمان(عج) ) آیا نیازی به دارو و درمان وجود ندارد؟ و یا برای حل هر مشکل دیگری آیا فقط توسل کافی است؟    

پاسخ: عوامل مؤثر در سرنوشت انسان دو قسم ‏اند:
اول. عوامل مادی؛ مثل دارو، درمان، دکتر، پرهیز، غذا، سلامت، ورزش و… که البته اینها را هم خدا قرار داده است. یعنی دارو، هم وجودش را از خدا گرفته است، هم تأثیرش را. دکتر را هم خدا قرار داده است. غذا را هم خدا خلق کرده و خدا خواسته که این غذا مؤثر در سرنوشت انسان باشد یا دارو مؤثر در سرنوشت انسان باشد.
 
دوم. عوامل معنوی؛ مثل توسل، دعا، صدقه و هر احسانی، که همه اینها درسرنوشت مؤثر است و به عکس، هر گناهی در سرنوشت انسان مؤثر است، به گونه‏ایکه یک گناه می‏تواند عمر ۶۰ ساله را به ۳۰ سال تقلیل دهد، یک حق‏کشی می‏تواندانسان را بدبخت کند، روزی انسان را از بین ببرد، سلامت انسان را از بین ببرد،این عوامل هم مخلوق خدا هستند و خدا به آنها تأثیر داده است. یعنی همانخدایی که دارو را خلق کرده، دعا را هم وسیله تغییر سرنوشت قرار داده است.پیامبر اکرم(ص) فرمودند:الدعاء یردّ القضاء ولو أبرم ابراماً.
دعا قضا (سرنوشت) را تغییر می‏دهد اگرچه آن سرنوشت محکم شده باشد.
با این مقدمه پاسخ این پرسش مشخص می‏شود که این تصور برخی عامه که چراسراغ عواملی برویم که ربطی به خدا ندارد، [بلکه باید] سراغ دعا، صدقه، توسلو… برویم، صحیح نیست، نه، هر دو را خدا قرار داده و به استفاده از هر دو هم امرکرده است. خدا به ما عقل داده است و به ما علم داده است که اگر سرما خوردی فلان دارو را مصرف کن و نزد فلان دکتر برو تا سرماخوردگی‏ات خوب شود.
اگر مراد سؤال این باشد که آیا می‏توان این دو را با هم به کار گرفت؟ بله خیلیخوب است اگر انسان توجه داشته باشد که همه کارها دست خداست، دکتر وسیلهاست، دارو هم وسیله است، دعا و صدقه هم وسیله است. هر دو را با هم به کار گرفتن بسیار خوب است.
اما بین این دو دسته، یعنی بین عوامل مادی و معنوی که در سرنوشت انسان مؤثرند، تفاوت‏ هایی وجود دارد و آن اینکه اسباب مادی به جایی می‏رسند که اظهار عجز می‏کنند. بیماری به جایی می‏رسد که دکتر می‏گوید از دست من کاریساخته نیست. دارو دیگر توان رفع این بیماری را ندارد.
اسباب مادی محدودیت دارند اما اسباب معنوی خیر. دعا به جایی نمی‏رسد که بگوید دیگر در قدرت من نیست. توسل این‏گونه نیست که اهل بیت(ع) بگوینداینجا دیگر کار دست ما نیست. خیر، این اسباب نامحدود است. اهل بیت(ع) نه تنها هر بیماری را که بخواهند شفا می‏دهند، بلکه به اذن خدا مرده را هم زنده می‏کنند. در صورتی که دارو و دکتر این توان را ندارند.
پس باید توجه داشت که مؤثر همه این ها خداست و آن ذهنیتی که برخی خیالمی‏کنند که دکتر در مقابل دعا و توسل است این ذهنیت باطلی است. این دو درکنار هم‏اند و هر دو را خدا قرار داده است، منتهی آن محسوس و مادی است واین نامحسوس و معنوی. اگر با این تصور سراغ هر دو برویم این مطلوب ‏تر است ولی در درجه اول عقل و علم انسان است و استعدادهای خدادادی حکم می‏کند که این اسباب دم دستی را به کار بگیریم و در کنار آن هم دعا و توسل خوب است.