فرصت و محیط مساعد خواندن
پیش‌بینی ساعات معینی در جدول ساعات درسی کلاس برای مطالعه آزاد یا خواندن کتاب‌های غیر درسی، دانش آموزان را به خواندن بر خواهد انگیخت.
وضع عمومی کتاب‌های آزاد (غیر درسی)
محتوا و شکل و صحافی کتاب غیر درسی، در صورتی که براساس معیارهای خاص تألیف و تهیه شده باشد، رغبت خواندن را در دانش آموزان بر می‌انگیزد.
وسایل ارتباط جمعی
رادیو، تلویزیون، روزنامه‌ها، و مجلات نیز می‌توانند با ترتیب برنامه‌های خاص، کودکان و نوجوانان را به خواندن ترغیب کنند.
علاوه بر آن‌چه گفته شد تشکیل نمایشگاه‌های کتاب برای کودکان، به کار بردن روش خاص و ابتکاری در تدریس انشاء، معرفی متفکران و بشر دوستان به زبان ساده (بدون هر گونه تعصب و اغراق‌گویی) در فرصت‌های مختلف، معرفی کتاب‌های خوب و سودمند به وسیله همه معلمان در درس‌های گوناگون، و… دانش آموزان را به مطالعه آزاد و خواندن علاقه‌مند می‌کند.
عوامل زیر نیز در رغبت‌های خواندن کودکان مؤثرند:
۱. وجود کتاب‌های چاپی.
۲. در دسترس بودن کتاب‌های کودکان در خانه، مدرسه، کتاب‌خانه‌های عمومی، و کتاب‌فروشی‌ها.
۳.انتخاب کتاب به تناسب سن و نیازهای کودکان.
۴. وقت یا فرصت خواندن، تکالیف مدرسه، مخصوصاً، تکالیف شبانه محصلان نباید به قدری باشند که فرصت مطالعه آزاد را از ایشان بگیرند.
۵. نیازها و توانایی‌های خود کودکان.
