درباره شیطان

سوال : آیا شیطان وجود دارد؟
پاسخ : در وجود شیطان شکی نیست زیرا هم خداوند از وجود آن خبر داده است و هم هرکس می تواند باتجربه و توجه به وسوسه هایی که در عمرش شده است ، به وجود آن پی ببرد. یعنی اگر تصمیم بگیریم نمازی با حضور قلب کامل بخوانیم ، نمی توانیم و این دلیل بر آن است که غیر از ما ، مخالف دیگری نیز وجود دارد که ما را از توجه به خدا باز میدارد.
سوال : چرا خدا شیطان را آفرید؟
پاسخ : شیطان مانند سایر موجودات از قبیل انسان ، فرشتگان و جن ،موجودی بود که به عبادت مشغول بود ، ولی در یک آزمایش الهی فرمان خدا را انکار کرد و به خاطر حس نژاد پرستی ، نظر بهاینکه نژاد او از آتش و برتر از انسانی است که از خاک آفریده شده است ، و به خاطر تکبر و تعصب و حسد ، علاوه بر عمل نکردن به فرمان خداوند ، به جای عذر خواهی و توبه اعتراض کرد . بنابراین خداوند او را بد نیافریده است بلکه شیطان بد عمل کرده است و با این که می توانست توبه کند . از خداوند عمر طولانی تا ادامه قیامت برای گمراه کردن مردم درخواست کرد . خداوند هم یا به خاطر پاداش عبادت قبلی یا آزمایش انسان ، برای مدت طولانی به او مهلت داد و در مقابل وسوسه ها و الهامات شیطانی انسان را با فرستادن انبیا مجهز ساخت و در برابر لغزش هایی انسان ، درب توبه را به روی او گشود.
سوال : آیا ابلیس و شیطان یکی است یا دو موجود؟
پاسخ : ابلیس نام همان موجودی است که در برابر فرمان خداوند سرکشی نموده ولی کلمه شیطان نام مخصوص او نیست و به غیر از او گفته می شود . مثلاً در روایت به موجودات مضر و موذی ، و در قرآن به بعضی انسان هل شیطان گفته شده است.
سوال : سیاست شیطان چیست؟
پاسخ : در قرآن بارها با کلمه ((خطوات الشیطان )) برخورد می کنیم که این کلم جمع ((خطوه)) به معنای گام است . سیاست شیطان نفوظ گام به گام است مثلاً ابتدا انسان را به نگاه کردن وامیدارد و در گام بعد به اقدام. بسیاری از گناهان از شوخی شروعملی شود و به جدی به پایان می پذیرد . و در بسیاری از سرقت ها ، از سرقت اشیای کم قیمت شروع و به سرقت های کلان می رسد. حضرت علی (ع) در خطبه هفتم نهج البلاغه می فرماید : شیطان اول تخم گذاری می کند ((قباض)) ، پس از آن جوجه باز میکند ((و فرخ)) ، سپس راه می افتد (( و دب)) و به دنباله آن در دامن مردم رشد میکند (( درج فی حجورهم )) و به انجا می رسد که نگاه و گفتار آن شیطانی می شود. در قرآن و روایت برای شیطان تورهای بیان شده است از قبیل : اقمه حرام ، شراب و قمار ، شایعات ، تفرقه ها ، تماس و هم نشینی با نا اهلان اعم دوست ، همسایه ، معلم و شاگرد ، عجب و غرور ، آرزوهای ناجا ، تبلیغات سوء ، زرق و برق طاغوت ها شاید بتوان گفت : بزرگ ترین راه ورود شیطان ، چشم و گوشو زبان و شهوت است . با دیدن یکصحنه یا شنیدن یک شایعه یا سخن باطل و یا با گفتن یک کلمه ، یا کامیابی جنسی ، راه را برای مراحل بعدی و عمق بخشیدن به وسوسه ها باز می کند .البته شیطان همچو سگ است که به اهل خانه حمله نمی کند . خداوند به ابلیس فرمود : تو بر بندگان مخلص من که به منزله اهل من هستند تسلطی نداری . نفوذ توبر بیگانه هاست، همان گونه که سگ به غریبه ها می پرد.
سوال : با این همه وسوسه های شیطانی گناه بشر چیست؟
پاسخ : در قرآن می خوانیم که در قیامت مجرمین خلاف کاری های خود را به گردن ابلیس انداخته و آن را ملامت می کنند او می گوید : مرا ملامت نکنید بلکه خودتان را ملامت کنید ، من بر شما قدرت و سلطه ( و اجبار) نداشتم ، من فقط شمارا دعوت کردم و این شما بودید که دعوت مرا اجابت کردید . شما چرا به سراغ وعده های خدا و دعوت انبیا نرفتید. وعده های حق الهی را کنار گذاشتید و به دنبال وعده های پوچ من آمدید.
سوال : راههای نفوظ شیطان کدامند؟
پاسخ : ۱- همین که انسان به فکر کمک به دیگران می افتد ، شیطان اورا به فقر در آینده تهدید می کند. الشیطان یعدکم الفقر ۲- همین که میاندونفر علاقه وجود دارد ، آنها را در جلسه قمار می نشاند و علاقه میان برنده و بازنده را به کینه و بغض تبدیل می کند. انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه و ابضاء فی الخمر و المسیر … ۳- همینکه بفکر ازدواج می افتد ، تلقین می کند که اکنون زود است. ۴- همین که به فکرنماز اول وقتمی افتد ، می گوید هنوز و قت داریم. ۵- همین کهبه فکر توبه می افتد ، میگوید در پیری توبه خواهیم کرد. ۶- گاهی شیطان با تغییر اسم، انسان را به گناه وامی دارد ، ولخرجی در امور دینی را به اسم شعار مذهبی ، ولخرجی در خانه به اسم آبروداری ، ولخرجی در میان دوستان به اسم سخاوت ، غفلت از خدا و معاد و مسئولیت را به اسم رفاه ،حرص در ثروت و جمع آوری مال را به اسم تامین زندگی خود وفرزندان ، حیله را به اسم زرنگی ، شیطنت رابه اسم تدبیر ، نفاق را به اسم سیاست ، عیاشی را به اسم استراحت ، بی اعتنایی به مقدسات را به اسم روشنفکری ، از بین بردن سنت های خوب را به اسم تمدن ، بی اعتنایی به پدر مادر را به اسم همسر داری ، خود باختگی و از دست دادن هویت ملی و فکری را به اسم همرنگ جماعت شدن قرار میدهد و این است معنای آنچه در قرآن می خوانیم که شیطان کارهای بد را (با همین عناوین و اسم ها زیبا جلوه میدهد . زین لهم الشیطان ما کانو یعلمون )