درباره کتاب خلاصه البلدان

وی در مقدمه کتابش می نویسد: کتاب خلاصه البلدان از تألیفات صفی الدین محمّدبن محمّدبن هاشم حسینی رضوی قمی است که خود در اول کتاب می نویسد: از سال ۱۱۷۹به خواهش ملّا محمّد صالح [۱] معلم قمی آن را تألیف نمودم.
ایشان در بخش دیگری از کلام خود می نویسد: صفی الدین رساله ای می نویسد که مشتمل بر مقداری از اخبار قم، و حدیث خبر دادن امیر المؤمنین علیه السلام به پسر یمانی از شرافت زمین قم و کیفیّت بناء مسجد جمکران و اسم آن را خلاصه البلدان گذارده است.
پاورقی
[۱] انوار المشعشعین ج ۱ص ۳.
درباره مسجد جمکران
وی می نویسد: مخفی نماند که یکی از مواضع مشرفه و مساجد مقدّسه قم، مسجد جمکران است که حضرت حجّت علیه السلام را در آن مقام دیده اند، و حضرت امر به بناء مسجد نموده است، و چه مقدار از آیات [۱] الهی و معجزات و نوادر کرامات در آن مکان مقدّس دیده شده که باعث حیرت است.
پاورقی
[۱] همان، صفحه ۱۸۸. درباره حدیث فرزند یمانی
وی حدیثی را ازکتاب خلاصهالبلدان به نقل از کتاب مونس الحزین نقل کرده است که خلاصه حدیث چنین است:
امیر مؤمنان علی علیه السلام به پسر یمانی فرمود:
قائم آل محمّدعلیه السلام از شهر قم ظهور می کند و مردم را دعوت به حق می کند، و همه خلایق از شرق و غرب به سوی آن شهر حرکت می کنند، و اسلام تازه گردد… و رایت (پرچم) در این کوه سفید بزنند به نزد دهی کهن که در جنب مسجد است و آن را جمکران خوانند. [۱] .
وی در این کتاب پنج کرامت از سیّد عبدالرحیم، خادم مسجد جمکران نقل نموده و چون او را توثیق نکرده است از درج آن خودداری می شود.
نگارنده گوید: کتاب خلاصه البلدان به سعی فاضل معاصر جناب آقای سید حسین مدرسی طباطبائی – از دوستان قدیمی نگارنده – در سال ۱۳۹۶قمری به چاپ رسیده است، وی به دو نسخه خطی ناقص از این کتاب دست یافته است که فاقد خبر مسجد و خبر پسر یمانی است؛ از ایشان امید بود که با تتبّع بیشتر به نسخه کامل دست می یافت و در نتیجه، خدمت بیشتری را ارائه می داد.
پاورقی
[۱] همان، صفحه ۱۸۸. نگارنده گوید: ظهور از شهر قم محمول بر ظهور بعد از مکه است.