درس اخلاق

ما هیچ گاه نباید به آن چه اندوخته‏ ایم، دلخوش باشیم. ما نباید به مسافت و راهى که طى کرده ‏ایم، توجه کنیم، زیرا ممکن است دچار غرور شویم و از حرکت باز بمانیم. بلکه باید همیشه به جلو نگاه کنیم و مسیر طولانى را که باید بپیمائیم و کارهاى ناتمامى را که باید به پایان برسانیم، در نظر داشته باشیم.
ائمه و پیشوایان پیوسته براى تکامل خود تلاش میکردند. آنها با انجام اعمال صالح و عبادت و راز و نیاز در این مسیر گام بر مى ‏داشتند.
امام سجادعلیه السلام مى ‏فرماید: «الهى لا تدع خصله تعاب منّى الاّ اصلحتها»
خدایا اگر خصلت بدى در من وجود دارد، آن را اصلاح فرما.
به امام سجادعلیه السلام گفتند: چقدر عبادت مى‏کنى؟ امام اشک مى‏ریزد و میفرماید: عبادت من کجا و عبادت على‏ علیه السلام کجا؟
به على ‏علیه السلام مى ‏گویند چرا براى عبادت این همه خود را به زحمت مى‏اندازى؟ جواب مى‏دهد: عبادت من کجا و عبادت پیامبر کجا!
یکى از همسران پیامبر به او عرض مى ‏کند: یا رسول اللّه! خداوند که این همه به شما لطف دارد و آمرزیده هستى، چرا این همه خودت را به زحمت مى ‏اندازى؟!
پیامبر پاسخ مى‏دهد: آیا بنده شکرگزارى نباشم.
پیامبر آنچنان در مسیر کمال به تلاش و مجاهده پرداخته بود که خداوند به آن حضرت مى‏فرماید: «طه ما انزلنا علیک القرآن لتشقى‏»۱ اى پیامبر! ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به مشقت افکنى!
در حدیثى پیامبر اکرم‏صلى الله علیه وآله مى‏فرماید: «ما عرفناک حقّ معرفتک»۲
خداوندا! ما هیچ گاه تو را آنگونه که شایسته است نشناختیم.
درس بسیار ارزنده‏اى که از این مطالب مى‏توان آموخت آن است که ما هیچ گاه نباید به آن چه اندوخته‏ایم، دلخوش باشیم. ما نباید به مسافت و راهى که طى کرده‏ایم، توجه کنیم، زیرا ممکن است دچار غرور شویم و از حرکت باز بمانیم. بلکه باید همیشه به جلو نگاه کنیم و مسیر طولانى را که باید بپیمائیم و کارهاى ناتمامى را که باید به پایان برسانیم، در نظر داشته باشیم. به چند کتابى که خوانده‏ایم و چند درسى که گذرانده‏ایم و چند رکعت نمازى که خوانده‏ایم، نگاه نکنیم. به سختى‏هاى آینده و عالم قبر و قیامت فکر کنیم که در آنجا از فقر و بى‏چیزى مى‏نالیم. چنانکه حضرت على‏علیه السلام مى‏فرمود: «آه من قلّه الزّاد و طول الطریق و بُعد السفر و عظیم المورد» ۳پی نوشته ها:
۱-طه/۲-۱
۲-بحارالانوار،ج۶۹،ص۲۹۲
۳-نهج البلاغه، حکمت۷۷