فکر میکنید پیشرفت مطلوبی ندارید؟
اول باید ببینید که درست فکر میکنید یا نه؟ ملاک شما برای پیشرفت چیست؟ این ملاک تا چه حد عینی است؟ آیا اصلا ملاکی برای پیشرفت دارید یا فقط بر اساس مقایسه خود با دیگران، تصور میکنید که پیشرفتتان خوب نیست؟
در هر حال اگر برایتان ثابت شد که خوب پیشرفت نمیکنید، باید وضعیت را ارزیابی و تحلیل کنید.
ضعف درآمادگیهای درسی
یک دلیل عدم پیشرفت میتواند ضعف پیش نیازها باشد. یادگیری های جدید بر پایهی یادگیری های قبلی ساخته میشوند پس اگر در درس یا درس هایی ضعیف بوده اید و این ضعف را جبران نکرده اید، توقع نداشته باشید که همه چیز خوب پیش برود، یا سطح توقعات خود را پایین بیاورید و یا به صورت جدی به دنبال رفع کمبود پیش نیازها باشید. فبلا به این نکته اشاره کرده ایم که کلاس رفتن اکثر دانش آموزان با هدفمندی همراه نیست. درکلاس های تقویتی خصوصی و یا کنکور و تست -حتی اگر آموزشها خوب باشند- تفاوتهای فردی رعایت نمیشوند. تعداد زیادی در یک کلاس جمع میشوند. در این کلاس همه نوع دانش آموزی وجود دارد، ازضعیف تا قوی، ولی آموزش یکسان است درکلاس های کنکور، بیشتربرای تشریح مطالب، تست و تمرین و تکرار صرف میشود و دانش آموزانی که ضعف های اساسی در پیش نیازها دارند، فرصتی برای ترمیم این ضعف ها پیدا نمیکنند.
دانش آموزان میتوانند از زمان و هزینه هایی که صرف حضوردرکلاسها میکنند، به صورت منطقی تری استفاده نمایند.
اولا لزومی ندارد درهمه ی کلاس ها شرکت کنید. بایدتشخیص دهید نیازواقعی ما چیست. یعنی در کدام دروس وضع پیش نیازهایتان خوب است اما نیاز به تمرین و تکرار دارید و در کدام دروس باید وقتتان را صرف جبران ضعف ها کنید.
ثانیا برای درسهایی که ضعف دارید، به صورت انفرادی یاگروه های کوچک (حداکثر ۴ نفری) از دبیرانی استفاده کنید که توانایی تشخیص ضعفها و جبران آنها را دارند. به عبارت ساده تر رفع اشکالی کار کنید. به جای این که دبیر مربوط کلیه ی مطالب آن درس را آموزش دهد با هم، اما با وقت و دقت بیشتر به دنبال رفع اشکال باشید.
کلید: بدون جبران ضعف های پایه ای در درسها، صحبت از پیشرفت تحصیلی معنایی ندارد.
ضعف در آمادگی های روانی
آمادگی های روانی (انگیزه ها) علی رغم نقش فوق العاده ای که دارند کمتر مورد عنایت قرار میگیرند. در مورد انگیزه ها معمولا دو نوع اشکال وجود دارد:
بعضیها انگیزه ندارند و یا انگیزه ی آنان کامل نیست. در این دسته، انگیزه ها دچار تغییرات و دگرگونی های زیاد است. زمانی ممکن است کاملا سر حال باشند و در آمادگی روانی در سطح بالایی به سر برند و زمانی هم هیچ حال وحوصله ای برای درس و کنکور ندارند. این که چرا تعدادی از دانش آموزان انگیزه ی کافی ندارند و سطح انگیزه در آنان دائما بالا و پایین میرود، موضوعی است که در فرصت دیگر بدان پرداخته خواهدشد.
برای آن که میزان آمادگی های روانی خود را ارزیابی کنید به سؤالات زیر با بله و خیر پاسخ دهید:
آیا از درس خواندن لذت میبرید؟
آیا تلاش شما بیش از آن که برای خودتان باشد، برای جلب رضایت دیگران است؟
آیا برای شما دل کندن ازمحرک های خوشایند دیگر مثلا تفریح، تلویزیون، فوتبال و…. کار سختی است؟
آیا اهداف روشنی برای درس خواندن و کنکوردارید؟
آیا ازسر اجبار درس میخوانید و آیا از آمادگیهای درسی لازم برخوردار هستید؟
بعضی ازدانش آموزان هم در مورد انگیزه های خود دچار اغراق وخودفریبی میشوند. متاسفانه گاه حتی مشاوران نیز متوجه نوع مشکل این دانش آموز نمیشوند. همان گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل ساز است، بزرگنمایی در این باره هم موجب پوشیده ماندن واقعیت ها میشود.
این دسته ازدانش آموزان حتی اگرحرکت خود را با شور و حرارت شروع کنند، معمولا درادامه دچار کندی میشوند. مشاوران باید به این دانش آموزان واقع گرایی و نحوه ی تقسیم انرژی روانی از ابتدا تا انتهای کار را آموزش دهند. دانش آموزی که کار خود را با سر و صدا و صرف انرژی زیاد
شروع میکند، باید بداند که احتمالا در ماه های بعد نخواهد توانست این روند را ادامه دهد، پس آهسته و پیوسته رفتن بهتر از تند رفتن است.
توصیه مفید برای این دانش آموزان استفاده از خدمات مشاوره ای است.
کلید: انگیزه های واقعی خود را بشناسید و هر چند وقت یک بار آنها را مرور نمایید و در صورت لزوم اصلاح کنید.
ملاکهای ارزیابی
عامل دیگر برای عدم پیشرفت مشخص نبودن ملاک های پیشرفت است. دانش آموزان در مورد پیشرفت یا عدم پیشرفت احساس کلی و مبهم دارند. مثلا اگر یک روز خوب درس خوانده باشند، آن را نشانه ی پیشرفت میدانند و یا اگر یکی دو روز فرصت مطالعه را از دست بدهند، فکر میکنند که خیلی عقب افتاده اند. اما در واقع هیچ یک از این موارد چیز خاصی را نشان نمیدهند. پس، پیشرفت باید ملاک مشخصی داشته باشد. این ملاک میتواند بر اساس زمان تعیین شود. مثلا مقدار زمان مطالعه ی مفید، در این صورت شما باید سعی کنید با یک برنامه ی تدریجی و منطقی ساعات مفید خود را افزایش دهید.
یک ملاک دیگر بر اساس موضوعات درسی است. مثلا شما در محدوده ی یک ماهه تصمیم میگیرید که ۵ بحث ازفیزیک، ۴ بحث ازشیمی، ۶ بحث از ادبیات و…. را بخوانید و در ماه بعد موضوعات و مباحث دیگر را مطالعه کنید.
توصیه میشود ملاک های ارزیابی پیشرفت خود را به صورت جزیی مثلا روزانه و یا حتی هفتگی تعیین نکنید، چرا که باعث دلسردی میشود. در این خصوص بهتر است کمی کلی عمل نمایید. ارزیابی روند پیشرفت در فرصت های دو هفته ای خوب است. همیشه به خودتان امید بدهید که
میتوانید بهتر از گذشته عمل کنید.
کلید: با تعیین ملاک های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید.
نتیجه گیری:
بدون جبران ضعف های پایه ای در درسها، صحبت از پیشرفت تحصیلی معنایی ندارد.
انگیزه های واقعی خود را بشناسید و هر چند وقت یک بارآنها را مرور نمایید و در صورت لزوم اصلاح کنید.
با تعیین ملاک های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید.
