مشخصات:
گلگاوزبان گیاهی است خودرو که اغلب در دامنه کوههای البرز میروید و در حال حاضر نیز به شکل صنعتی کشت میشود. این گیاه دارای گونههای زیادی است و به دلیل خواص دارویی فراوان و گلهای زیبا، بسیاری از خانوادهها آن را در باغچههایشان میکارند. برگها و گلها بخشهای مصرفی این گیاه را تشکیل میدهند.
خواص گل گاوزبان
گیاه گل گاوزبان گیاهی خودروست که منحصراً در دامنه کوههای البرز به عمل میآید و تاکنون در جای دیگری کشت نشده است.
گل گاوزبان دارای طبعی گرم و اثری نشاطآور است.
مقوی تمام بدن و آرامبخش است.
در معالجه تبهای دانهای مانند سرخک، آبلهمرغان مصرف دمکرده آن با لیموعمانی اثر شفابخشی دارد.
این دمکرده در درمان دردهای ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه نیز بسیار مفید است.
اگر دچار آلرژیهای فصلی هستید، توصیه میشود دمنوش گل گاوزبان استفاده کنید. دمکرده گل گاوزبان برای درمان جوشهای دهان و آفت دهانی بسیار مفید است.
گل گاوزبان مقوی روح و اعضای رئیسه بدن بوده، حواس پنجگانه را تقویت میکند.
گل گاوزبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز میکند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین میبرد.
از دیگر خواص گل گاوزبان این است که جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت)، برسام (ورم حجاب حاجز)، مالیخولیا، جنون و رفع حواس پرتی مفید میباشد.
دمنوش گل گاوزبان نشاط آور بوده، رنگ رخسار را باز میکند.
یکی دیگر از خواص گل گاوزبان این است که سینه را نرم و تنگی نفس و درد گلو را شفا میدهد.
معروفترین خاصیت گل گاوزبان از بین بردن دلهره و وحشت و دور ساختن غم و غصه از فرد است و برای کسانی که با خود حرف میزنند سودمند میباشد.
جوشانده گل گاوزبان با عسل جهت تنگینفس تجویز میشود.
جویدن برگتازه گل گاوزبان جهت درمان جوشهای چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخدندان و رفع حرارت دهان مفید است. مقدار مجاز مصرف گل آن دو مثقال تا پنج مثقال میباشد.
عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری میکند.
تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بیخطر برای درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواس میباشد.
گل گاوزبان دارای موسیلاژ ، فلاونوئید ۱۵/۰درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان ۳۴/۱۳ درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است.
گل گاوزبان مرغوب گلی با دمسفید و گلبرگهای بنفش میباشد. برگهای تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C است.
بهطور کلی، مصرف روزی یک وعده دمنوش گل گاوزبان برای افراد سالم مشکلی ایجاد نمیکند اما باید برای خرید گلها و برگهای باکیفیت و اصل به مکانهای معتبر مراجعه کرد چون گاهی در مخلوطکردن برگها و گلها در برخی عطاریها و مراکز فروش این محصولات تقلب اتفاق میافتد.
مضرات دمنوش گل گاوزبان
گل گاوزبان به علت داشتن آلکالوئید برای زنان حامله و شیرده مضر است و باید از مصرف آن جدا خودداری کنند .
در صورت مصرف گل گاوزبان، احتمال خونریزی در افرادی که هر گونه عمل جراحی داشتهاند افزایش مییابد به همینجهت حداقل تا ۲ هفته پس از جراحی باید از مصرف این گیاه خودداری کنند.
مصرف گل گاوزبان همراه با داروهای سیستم عصبی مرکزی مانند ضد افسردگیها، ضد اضطرابها، آرامبخشها، خوابآورها و آنتیهیستامینها میتواند بسیار خطرناک باشد.
مصرف این گیاه در دوز زیاد یا درازمدت، به دلیل داشتن موادشیمیایی خطرناکی به نام آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی (PAS) میتواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو حیاتی شود.
طرز تهیه دمنوش گل گاوزبان
یک قاشق مرباخوری گل گاو زبان به همراه یک قاشق غذاخوری برگ به لیمو در قوری چینی ریخته با دو لیوان آب جوش به مدت ۲۵ تا ۳۰ دقیقه و با حرارت ملایم دم کنید و پس از آن با کمی عسل آن را شیرین کنید و به آرامی میل نمایید.
عوارض جانبی دمنوش گل گاوزبان
افرادی که به مصرف دمنوش گل گاوزبان علاقه دارند، باید بدانند این نوشیدنی میتواند باعث افزایش فشارخون در برخی افراد حساس شود. به همین دلیل بهتر است دمنوش آن را با افزودن چند قطره آبلیمو میل کرد. بهترین شیرینکنندهای هم که میتوان همراه این دمنوش مصرف کرد، مقداری نبات است. شما میتوانید نبات را از همان ابتدا داخل قوری دمنوش بیندازید تا طعم آن با طعم نوشیدنیتان ترکیب شود. گل گاوزبان، گلبرگ خالص است و دم کردن آن بیش از ۱۰ دقیقه، لازم نیست. از طرفی ممکن است عطر، طعم و خاصیت آن در اثر دم کردن طولانیمدت از دست برود. افرادی که رنگ سیاه گل گاوزبان را دوست ندارند هم میتوانند با افزودن یک عدد لیموعمانی کوچک به قوری دمنوش یا چند قطره آبلیمو هنگام سرو آن، باعث ارغوانی شدن رنگ این نوشیدنی آرامبخش و مدر شوند. خاصیت آرامبخشی گل گاوزبان باعث میشود مصرف آن به عنوان نوشیدنی پس از شام توصیه شود.
گل گاوزبان فشارخون را افزایش می دهد و نباید مبتلایان فشارخون از آن استفاده کنند. اگر مبتلایان به فشارخون می خواهند گل گاوزبان مصرف کنند باید از مصلح آن یعنی لیمو هم استفاده کنند. مصلح به ماده غذایی یا گیاه دارویی اطلاق میشود که عوارض گیاهان دارویی را از بین میبرد و آن را تعدیل میکند. همان طور که میدانید به اغلب مبتلایان به فشارخون که دچار ناراحتی اعصاب میشوند توصیه میشود گل گاوزبان مصرف کنند درحالیکه این بیماران با خوردن آن دچار عوارض میشوند. پس داروهای گیاهی حتماً باید از سوی متخصصان مربوطه تجویز شوند.
مصرف بیش از ۵ روز مداوم این گیاه ممکن است باعث عادت شود؛ بنابراین پس از ۵ روز استفاده از آن در صورت نیاز، ۳ روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.
نکتهی دیگری که باید متذکر شد این است که معمولاً با گل گاوزبان، سنبلالطیب نیز مصرف میشود باید بدانید که مصرف زیاد سنبلالطیب، در کنار خاصیت آرام بخشی، میتواند باعث مسمومیت شود. مقدار زیاد این داروی گیاهی، علائمی مثل خستگی، احساس سبکی سر، گشاد شدن مردمک چشم و مسمومیت کبدی به دنبال دارد و مصرف آن همراه با داروهای سیستم عصبی مرکزی مثل ضد افسردگیها، ضد اضطرابها، آرامبخشها، خوابآورها و آنتیهیستامینها میتواند بسیار خطرناک باشد.