پرسش. چند نمونه از مصداقهای سهل انگاری در نماز و سبک شمردن آن را بنویسید.
پاسخ: کسی که نسبت به نماز سهلانگار باشد، مورد شفاعت قرار نمیگیرد؛ چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هنگام رحلتش فرمود: «لَیْسَ مِنّی من اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ»؛ (الکافی، ج ۳، ص ۲۶۹.) از من نیست کسی که نمازش را سبک بشمارد.
از مصادیق سبک شمردن نماز این است که نماز را از اول وقت تأخیر اندازد. خداوند با خطاب اذان و عبارت حیّ علی الصلاه تو را خوانده است. سبک شمردن نماز توجه نکردن به مقام جلال الهی است و کسی که در نماز خود سهل انگاری باشد به «وَیل» جهنم دچار خواهد شد. (اشاره به ماعون ۱۰۷، آیه ۴ ـ ۵.)
مورد دوم از موارد سبک شمردن نماز رعایت نکردن آداب نماز است؛ مثل اینکه رکوع و سجودش را به درستی انجام ندهد. البته منظور آن است که رکوع و سجود را مختصر تمام کند که نماز به حد بطلان نرسد ولی حقّ نماز ادا نگردد. در روایت است: زمانی که بندهای عجله میکند [و نماز را به صورت فشرده انجام میدهد ]پس برمیخیزد تا به حاجت خود برسد، خداوند متعال ندا میکند آیا بنده ام نمیداند: که من برآورندهترین حاجت ها هستم. (وسائل الشیعه، ج۴، ص ۳۶ ـ ۳۷.)
و نیز حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مورد کسی که سجده اش را سبک به جا میآورد، فرمود: او مثل کلاغ به زمین نوک میزند. اگر به همین حال بمیرد بر غیر دین محمد مرده است. (همان، ص ۳۷.)
کسی که شرایط و مقدمات نماز را رعایت نمیکند مثل اینکه با خودداری از بول و ادرار قبل از نماز، وضو میگیرد و به نماز میایستد، نسبت به اصل نماز سهل انگار است. مورد دیگر از مصادیق سبک شمردن نماز این است که به یادگیری احکام نماز نپردازد و در نتیجه هنگام نماز خواندن دچار مشکل شود. در روایت است: برای نماز چهار هزار حد است. (الکافی، ج ۳، ص ۲۷۳.) و در روایتی دیگر است که نماز چهار هزار باب دارد. نمازگزار باید با این مسائل و ابواب آشنایی داشته باشد. (همان.)