تکریم و بزرگداشت مردم یکی از مهم ترین آموزه های دین مبین اسلام در عرصه اجتماعی است که ثوابش برتر از ۱۰ طواف کعبه است. در این مطلب قصد داریم به این مسئله را از زبان معصومین و قرآن کریم بپردازیم.
تکریم گاهی در قالب سخن زیبا و برخورد اخلاقمدارانه با مردم است آنجا که خداوند فرمود «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا… با مردم در نهایت حُسن سخن بگویید»، گاهی عدم گمان بد به مردم نوعی تکریم محسوب میشود آنجا که فرمود «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید از بسیاری از گمانها بپرهیزید؛ زیرا به راستی بعضی از گمان ها گناه است.»
و گاهی خدمت به مردم و برآورده کردن نیاز آنها نوعی تکریم محسوب میشود آنجا که فرمود «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُم مِّنَ الْأَرْضِ…؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت) به دست آوردهاید و از آنچه از زمین برای شما خارج کردهایم به مردم انفاق کنید….»
در اهمیت این بخش یعنی خدمت به مردم احادیث فراوانی از سوی پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) صادر شده است. قسمتی از این احادیث اختصاص به یاری عموم مسلمانان به یکدیگر دارد و قسمتی از احادیث اختصاص به خدمت مسئولان به مردم جامعه دارد. پیامبر(ص) در یک روایت تداوم یاری خدا را در گروی یاری برادران مؤمن معرفی کردند و فرمودند: «اگر مىخواهید خدا به شما کمک کند، شما هم کمکحال برادر مؤمن خود باشید؛ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی عَوْنِ الْمُؤْمِنِ مَا کَانَ الْمُؤْمِنُ فِی عَوْنِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ» (ثواب العمال / ص ۱۳۵)
همچنین امام صادق(ع) در یک روایت زیبا به ارزش خدمت به مردم اشاره کرد. حضرت در این روایت خدمت به مردم را برتر از ۱۰ طواف معرفی کرد. در این روایت می خوانیم:
اسحاق بن عمار میگوید: امام صادق(ع) فرمود: «ای اسحاق، هرکس این خانه (کعبه) را یک بار طواف کند خداوند برای او هزار حسنه مینویسد و هزار سیئه از او محو میکند و هزار درجه او را بالا میبرد و هزار درخت برای او در بهشت میکارد و ثواب آزاد کردن هزار بنده برایش مینویسد، تا به ملتزم میرسد. هشت در بهشت را برای او میگشاید سپس به او میفرماید از هر کدام از آنها که خواستی وارد شو؛ یَا إِسْحَاقُ مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَیْتِ طَوَافاً وَاحِداً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَسَنَهٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَهٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَهٍ وَ غَرَسَ لَهُ أَلْفَ شَجَرَهٍ فِی الْجَنَّهِ وَ کَتَبَ لَهُ ثَوَابَ عِتْقِ أَلْفِ نَسَمَهٍ حَتَّی إِذَا صَارَ إِلَی الْمُلْتَزَمِ فَتَحَ اللَّهُ لَهُ ثَمَانِیَهَ أَبْوَابِ الْجَنَّهِ فَیُقَالُ لَهُ ادْخُلْ مِنْ أَیِّهَا شِئْتَ»
اسحاق میگوید به امام(ع) گفتم: فدایت شوم. همه اینها برای کسی است که طواف میکند؟ فرمود: بله، آیا به تو خبر ندهم از چیزی که از این هم با فضیلتتر است؟ عرض کردم: بله.
فرمود: هر کس حاجتی برای برادر مؤمنش برآورده کند، خداوند برای او [ثواب ] طوافی و طوافی و طوافی مینویسد. [حضرت همین طور شمرد] تا به ۱۰ طواف رسید؛ مَنْ قَضَی لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَهً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ طَوَافاً وَ طَوَافاً حَتَّی بَلَغَ عَشَرَهَ؛». (وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج ۱۳، ص۳۰۴)