حفظ سلامت جسمی و روانی جامعه به منظور بهبود شرایط زنگی همواره از الویت های اصلی نظام سلامت کشور محسوب می شود و همه کارشناسان این حوزه بر این باورند که جامعه پویا ابتدا به عنصر سلامتی و شادابی نیازمند است که در این صورت می توان به رفاه اجتماعی و نگاه توسعه‌ی امیدوار شد. اما امروزه آنچه که بسیاری از فعالان حوزه پزشکی را به تکاپو انداخته است تا بررسی های مکرری بر روی محصولات کشاورزی به عنوان اصلی ترین عنصر سلامتی در انسان انجام دهند بحث مصرف محصولات تراریخته (تغییر ژنتیک یافته) در جامعه است.این گونه محصولات قالبأ با تغییرات ژنتیکی همراه هستند و با وجود آنکه هنوز به صورت دقیق این گونه تغییر می تواند سودمند باشد یا نه؟ این محصولات به صورت عمده وارد کشور شده و مورد مصرف همگان قرار می گیرند بطوری که سالیانه چند میلیارد دلاری سود را عاید تولید کنندگان آن می نماید.
تولید این گونه محصولات با دستکاری ژن گیاه و تزریق ژن برخی از جانوران به محصولات کشاورزی و تغییر شرایط زیست محیطی در دهه ۷۰ میلادی رونق بسیاری گرفت و تعدادی از کشورها به سمت کشت محصول با این روش نوین البته بدون توجه به برخی از آسیب های بلند مدت آن بر روی سلامتی گام برداشتند. تفکر ابتدایی در تولید اینگونه محصولات بر این باور بود که اگر بتوان طبیعت گیاه را در برابر آفت یا مشکلات طبیعی زراعی مقاوم ساز، دیگر نیازی به استفاده از کودهای شیمیایی مخل سلامتی انسان نیست.این مسئله که محصول تولید شده با این روش و توزیع گسترده آن در بازار سودمند بوده و یا مشکلاتی را برای سلامت اجتماعی پدید می آورد موضوع بحث امروز ماست که در ادامه به نگرانی های مختصصان در مصرف اینگونه محصولات اشاره خواهیم داشت.
آسیب زایی این محصولات چه زمانی است؟
البته بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت بطور قطعی به این باور نرسیده اند که مصرف محصولات تراریخته یا همان تغییر ژنتیک داده شده، مشکلات جسمانی به وجود می‌آورد و ممکن است در دراز مدت سلامت جامعه را به خطر بیاندازد ولی همواره هشدارهایی را در این رابطه می دهند.
از نظر آنها وقتی ما در ژن یک گیاه تغییراتی را اعمال می کنیم اولین آسیب آن این است که محصول را از حالت طبیعی خود خارج می نماییم که این مسئله می تواند سلامت خاک و خود محصول را به خطر بیاندازد و در صورت مصرف نیز مشکلاتی را برای انسان به وجود آورد. از جانب دیگر ممکن است واکسینه کردن محصول کشاورزی به منظور مقاوم سازی آن در برابر آفات نباتی و یا عوامل طبیعی مانند سرما، گرما و کم آبی و… به درستی صورت نپذیرد و تغییر پذیری ژنتیک خود موجب ایجاد واکنش های منفی در گیاه شود که در این صورت مصرف محصول، مساوی با تهدید سلامت جسمانی جامعه است. یکی دیگر از آسیب های اینگونه محصولات که از آن به عنوان تهدید نیز یاد می شود تغییر ژنتیکی با هدف بیوتروریسمی یا به اصطلاح قاتل خاموش است که به منظور مبتلا ساختن عده ای از مردم به سرطان، عقیم سازی مردان، ناباروری زنان، مشکلات و ناهنجاری های ژنتیکی و… صورت پذیرد پس در نتیجه باید در خصوص واردات محصولات تراریخته که کشورهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و استرالیا پیشتازان تولید آن هستند و احتمال هرگونه اقدامات تهدید آمیز علیه سلامت جسمی و روانی هموطنان از سوی آنها وجود دارد، بسیار دقت نمود و اگر هم قرار است تا این محصولات وارد شوند مورد آزمایشات دقیق قرار بگیرند تا مشکلی به وجود نیاید.
محصولات تراریخته برخی اوقات سودمند
بطوری کلی تغییر در طبیعت هر چیزی اگر هم در برخی از موارد سودمندی‌هایی داشته باشد، بی‌شک ماهیت خطرناکی دارد اما با این وجود باید گفت که اگر در تولید محصولات تراریخته بر اساس روش های علمی تأیید شده که سلامت اجتماعی را به خطر نمی اندازد دقت شود، قطعأ می تواند مقداری هم سودمند باشد.
در صورتی که اینگونه محصولات بر پایه آزمایشات دقیق پزشکی دچار تغییر ژنتیک شوند با این وجود حتی می توان به درمان برخی از بیماری ها نیز نگاه ویژه ای داشت و تغییر ژن به سلامتی اجتماعی نیز کمک می نماید.
همچنین تولید این گونه محصول مقاوم در برابر کم آبی و شرایط بد طبیعی نیز با توجه به وضعیت نه‌چندان مناسب کشت محصولات کشاورزی در کشور می تواند راهگشای این و رونق آن در مناطقی که به هر دلیل تولید محصول و کشت از رونق افتاده است، باشد اما باید راهکارهای کنترلی از واردات این محصولات به کشور تا حدامکان جلوگیری شود و اگر هم قرار است ما به سمت تولید و مصرف برخی از محصولات تراریخته برویم پس بهتر است که حداقل در داخل کشور و زیر نظر متخصصان کشاورزی و پزشکی تولید شود تا از آسیب های احتمالی جلوگیری بعمل آید. خوشبختانه امروزه علم پزشکی در ایران مخصوصأ حوزه ژنتیک از پیشرفت های خوبی بهره مند شده که با کمک این علم اگر بتوان محصولی را برای جلوگیری از بیماری های مختلف از جمله سرطان تولید نمود ، قطعأ می تواند برای سلامت اجتماعی مفید واقع شود و در صورت تولید ملی می توان از نگرانی های موجود در رابطه با فراوانی اینگونه محصولات که از کشورهای دیگر وارد می شوند، تا حد قابل توجهی بکاهیم.
