اینکه میگویند «سوره یس قلب قرآن است، و در خود این سوره آیهای وجود دارد، که قلب سوره یس است. و در آن عدد مشخصی معیّن شده است که اگر آن آیه را به آن تعداد بگوییم چیزهایی مشاهده میکنیم»، آیا چنین چیزی در حدیثی آمده است؟ اگر آمده؛ آن آیه کدام آیه است و تعداد آن چقدر است؟
پاسخ اجمالی
در روایت به این نکته اشاره شده است که سوره «یس» قلب قرآن است؛ چنانکه امام صادق(ع) میفرماید: «هر چیزى، قلبى دارد و قلب قرآن سوره یس است».[۱]
برخی اندیشمندان اسلامی نیز آیاتی را به عنوان قلب سوره یاسین معرفی کردهاند:
۱. آیه پایانی سوره یس: «بنابراین [از هر عیب و نقصى] منزّه است خدایى که مالکیّت و فرمانروایى همه چیز به دست اوست، و به سوى او بازگردانده میشوید».[۲] این آیه شریفه بر اینکه خداوند صاحب ملکوت و هرچه در آن است، تأکید میکند؛ از اینرو قلب این سوره معرفی شده است.[۳] این را از کلام ابن عبّاس برداشت کردهاند که گفت: «من نمیدانستم چگونه این فضیلتها به قرائت سوره یس اختصاص یافته است، تا اینکه دانستم به خاطر این آیه است».[۴]
۲. قلب سوره یس آیه «سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحیمٍ»،[۵] است.[۶]
در منابعی که این آیات را به عنوان قلب سوره یس معرفی کردهاند، چیزی درباره خواص و تعداد خواندن آن چیزی نگفتهاند.
همچنین؛ در مورد آنچه درباره قلب بودن این آیات گفته شد؛ روایتی از پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) نیافتیم و شاید این موضوع، تفسیری استحسانی از جانب مفسران باشد یا مستند به روایتی باشد که به دست ما نرسیده است.
پی نوشت:
[۱]. صدوق، محمد بن على، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص ۱۱۱، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق؛ نیز ر. ک: «ثواب خواندن سوره یس»، سؤال ۳۷۶۹۹.
[۲]. یس، ۸۳.
[۳]. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ج ۳، ص ۴۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش؛ حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج ۷، ص ۴۴۲، بیروت، دارالفکر، بیتا.
[۴]. تفسیر جوامع الجامع، ج ۳، ص ۴۰۰؛ بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، ج ۴، ص ۲۷۵، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
[۵]. «بر آنها سلام [و درود الهى] است این سخنى است از سوى پروردگارى مهربان»؛ یس، ۵۸.
[۶]. بونى (م ۶۲۲ق)، احمد بن على، شمس المعارف الکبرى، ص ۱۷۵، بیروت، موسسه النور للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۲۷ق؛ بقاعی(م ۸۸۵ق)، إبراهیم بن عمر، نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور، قاهره، دار الکتاب الإسلامی، بیتا؛ ابن عجیبه، احمد بن محمد، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: قرشی رسلان، احمد عبدالله، ج ۴، ص ۵۵۷، نشر حسن عباس زکی، قاهره، ۱۴۱۹ق.