مراسم عاشورا در میان اهل سنت

منطقه ((شـورابـوى)) از تـوابع ((هوى گنج سیلهت)) در شمال شرقى بنگلادش از صدها سال پیـش به عنـوان منطقه عاشقان اهل بیت(علیهم السلام ) به ویژه اصحاب کساء و پنج تـن آل عبا معروف است در این منطقه در روزهاى دهه محرم و به ویژه تاسـوعا و عاشـورا از حدود ۳۰ روستاى پیرامون آن, زنان و مردان ضمـن راهپیمایى به سوگوارى مى پردازند. سـوگـواران شامل زن مرد و کـودک که همگى از پیروان اهل سنت هستنـد در ایام عاشـورا به یاد شهداى کـربلا روزه دار و پا برهنه مى شـوند. سرگرد محمد عبدالواحد یکى از سازمان دهندگان مراسـم عاشورا و دبیرکل انجمـن ((پاک پنج تـن)) علاقمندى خود را براى برگزارى هرچه بهتر مراسـم سـوگـوارى بروز مى دهد و در ایـن راه تلاشهاى خوبى دارد.(*) پیـش از مراسـم سخنرانى زنان و مردان گروه گروه گرد مـىآیند و به روش سنتـى منطقه مرثیه هاى گروهـى و دسته جمعى خـوانده و به سینه زنى مى پردازند به گفته مردم بـومى ایـن مرثیه از صدها سال پیـش نگاشته شده و به صورت نسخه هاى خطى در اختیار هر گروه و یا روستایـى قرار دارد و به عنـوان نمـونه ادبیـات فـولکـور و سنتـى نگهدارى مـى شـود. وجـود این مراثـى و نـوحه ها از دو جهت اهمیت دارد یکـى ایـن که نشـان دهنـده عمق و ژرفـاى عشق و علاقه مـردم به اهل بیت رســول الله(ص) به ویژه پنج تـن پاک و اباعبـدالله الحسیـن(ع) در طـول تاریخ از زمان ورود اسلام به ایـن منطقه تاکنـون مـى باشد و اسلام در ایـن منطقه تـوسط ارتشى هاى ایرانى و شیعه دولت گـورگانیان و نیز تجـار ایـرانـى و شیعه آورده شـده است و ایـن علاقمنــدى به اهل بیت(علیهم السلام ) ریشه تـاریخـى دارد.
و از سـوى دیگر حفظ و نگهدارى ایـن اشعار و نـوحه ها که همگى به صورت دست نوشته مى باشد و خوب است پـس از گردآروى و ویرایـش تحت عنـوانهاى کـربلا و اهل و بیت(علیهم السلام ) ادبیـات فـولکـور بنگلادش به چاپ برسد.
اهمیت بیشتر این موضوع آنگاه روشـن مى شود که به ایـن نکته توجه گـردد که همه ایـن بـرنامه ها در میان بـرادران مسلمـان اهل سنت مـى بـاشـد که حتـى یک نفـر شیعه هـم در میان آنها نیست.
از دیگر مناطقى که مراسـم عاشورا در آن برگزار مى گردد شهرمانیک گنج است. راهپیمایـى عاشـورا در شهر مانیک گنج از ۸۰ سـال پیـش رایج شـده است و عمـوم مـردم آن منطقه در ایـن مـراسـم شـرکت مى نمایند. آقاى مسلم الدیـن خان یکى از وزراى سابق دولت بنگلادش با یاد آورى تاریخچه آغاز ایـن راهپیمایى و مراسم عاشورا از ۸۰ سال پیـش گفت: ایـن راهپیمایـى در دوران مبارزه علیه سلطه گران انگلیسى در بسیج و تشـویق مردم مسلمان نقـش به سزایى ایفا کرد.
مـردم شهر مـانیک گنج و روستـاهـا و بخشهاى حـومه آن همگــى از برادران اهل سنت مـى باشند و در کل ایـن منطقه حتـى یک خانـواده شیعه نیز زندگى نمى کند. ((انجمـن پاک پنجتـن)) که از سوى گروهى از پیرها و صـوفى هاى اهل سنت که علاقمند به اهل بیت(علیهم السلام) هستند تشکیل گــردیده برنامه سـوگوارى و راهپیمایى و سخنرانى و عزادارى و قمه زنـى را تنظیـم و سـامـانـدهـى مـى نمـاید.
این انجمن گرایش شدیدى به مکتب اهل بیت(ع) به ویژه پنجتـن پاک و سـالار شهیـدان حضـرت ابـاعبـدالله الحسین(ع) دارد.
در عیـن حال نیـرومنـدتـریـن جبهه مخالفت و ضـدیت با وهابیها و دشمنان اهل بیت(ع) همیـن گروه مـى باشند, گرچه در بنگلادش به طـور کلـى همه مردم که بر مذاهب اهل سنت مـى باشند علاقمند و دوستـدار اهل بیت(ع) بـوده و هستند و شماره وهابـى ها آنقدر کـم است که به شمار نمىآیند.
بدیـن مناسبت از سوى موسسه شهباز مراسـم سخنرانى با شرکت علما, طلاب, دانشجـویان و فرهنگیان در تالار باشگاه ورزشـى ملـى در دکا برگزار مى شود. در ایـن مراسـم که تحت عنوان بررسى حقایق عاشورا ومرثیه خـوانـى به ریاست آقاى ((سیـد اشتیاق الـرحمـن)) بـرگزار گردید.
در ایـن مراسـم شخصیت هاى از جمله مـولانا عبدالجلیل رئیـس حـوزه علمیه طیبیه محمدپـور و مولانا خـواندکار غلام مـولى رئیـس جامعه اهل السنه و الجماعه و مـولانا محبـوب الرحمـن سخنرانـى کـردنـد. سخنرانان با بررسـى ابعاد مختلف واقعه کربلا و اخلاق رذیله یزیـد پلیـد گفتنـد: اگـر سیـدالشهداء امام حسیـن(ع) علیه یزیـد قیام نمـى کرد خـورشیـد اسلام در آن مـوقع بـراى همیشه افـول مـى کـرد.
سید غازى الرحمـن پیر (مرجع عرفانـى مردم منطقه سیهلت) در باره نقش قیام امام حسیـن(ع) در بر اندازى شاه و انقلاب اسلامى گفتند: در ایـران با انگیزه شهداى کـربلا مبارزه علیه حکـومت خـود کامه امپـریالیسـم آغاز و پیـروز شـد و ما نیز همان انگیزه را در دل پرورش مى دهیم. در ایـن نکته ما با برادران ایرانى همدل هستیـم.
شایان ذکر است که روز عاشـورا در بنگلادش تعطیل رسمى است. رئیـس جمهور و نخست وزیر پیام تسلیت و بزرگداشت صادر مـى کنند. رادیـو و تلـویزیـون در طـول روز عاشـورا برنامه ویژه عزادارى و بحث و سخنرانى پخـش مى کند و مردم عموما روز عاشورا را روزه مى گیرند و از خوردن هر نـوع غذا و یا انجام عملى که حاکـى از خـوشحالـى و سرور باشد خـود دارى مـى کنند. بعضـى از مردم نیز دهه نخست محرم را روزه مـى گیـرنـد و به سـوگـوارى شهادت امـام همـام حضــرت اباعبدالله(ع) مى پردازند. با ایـن همه بیشتر سـوگواران هیچگونه اطلاعى از فلسفه قیام اباعبدالله(ع) و تاریخ و زندگـى آن حضرت و دیگر مسائل تاریخى ندارند. بنابرایـن لازم است برنامه ریزى براى آگاه شـدن مـردم در ایـن باره صـورت گیرد تا حـد اقل طبقه عامه مـردم که عاشقان واقعى اهل بیت(علیهم السلام ) هستنـد و تـاکنـون حتـى از وقایع و سیر تاریخى رخدادهاى کربلا هـم آگاهى نیافته اند به حقـایق انقلاب عاشـورا آگـاه شـوند.
 
پى نوشت :
(*) مراسـم عزادارى در بنگلادش ـ دفتر نمایندگـى ولى فقیه ۱۹۹۴.