مقدمات ازدواج

وقتی این پرسش مطرح می‌شود که چه چیزهایی برای شروع زندگی مشترک لازم است افراد مختلف بسته به نوع فرهنگ و یا اعتقادهای شخصی خود به آن پاسخ‌های مختلفی را ارایه می‌دهند. اما می‌توان تمامی ویژگی‌های زندگی مشترک را در ۵ معیار یا دسته مختلف تقسیم‌بندی کرد. هرگاه افراد بخواهند ازدواج کنند لازم است که دست‌کم ۵ معیار یا ویژگی را داشته باشند. این ویژگی‌ها برای هر دو نفر در زندگی لازم می‌باشد و نداشتن این ویژگی‌ها موجب ایجاد مشکل در شروع و یا تداوم زندگی خواهد کرد. این ویژگی‌ها به‌ترتیب دارای بیشترین الویت‌ها می‌باشند.۱)    آمادگی
2)    تمایل
3)    هنجار بودن
4)    تناسب
5)    علاقه
چنانچه داوطلبان ازدواج بخواهند متوجه شوند خود و طرف مقابل معیارها و یا شرط‌های لازم برای تأهل و ورود به زندگی مشترک را دارند، لازم است. به شرایط بالا توجه کافی داشته باشند. بهتر است به این نکته توجه شود که داشتن صد درصد هر کدام از ۵ معیار امکان‌پذیر نیست بلکه لازم است افراد شرایط را به‌شکل نسبی داشته باشند. به بیان ساده‌تر داشتن ۵ معیار لازم است اما داشتن صد درصد زیر مجموعه‌های هر کدام از معیارها لازم نمی‌باشد. رعایت معیارها از طرف کسانی که در آستانه ازدواج قرار می‌گیرند موجب اطمینان و اعتماد بیشتر آن‌ها به آینده زندگی خواهد شد، که البته کارکرد بعدی آن‌ها در زندگی مشترک برای تداوم زندگی نیز مهم است. در زیر هر کدام از شرایط به‌کل مبوسط‌تری مورد بحث قرار ‌گرفته است. آمادگی
آمادگی یعنی شرایط کلی که فرد لازم است برای هر کاری داشته باشد. برای مثال: چنانچه فردی بخواهید سفری را آ‎غاز کند،‌ لازم است شرایط لازم برای سفر کردن را داشته باشد. این شرایط چندین آمادگی را لازم دارد. داشتن هدف، به کجا می‌خواهد برود؟ منظور از سفر چیست؟ آیا منظور اقتصادی است و یا قصد تجاری دارد؟ آیا منظور تفریحی دارد؟ همچنین لازم است فرد عازم مسافرت وسایل و ملزم‌های سفر را به‌‌دنبال داشته باشد تا دچار مشکل نشود. به‌همین ترتیب ازدواج نیز آمادگی‌هایی را می‌خواهد. آمادگی‌هایی که موجب می‌شود سفر زندگی مشترک بدون دردرسر و همراه با نشاط باشد و یا این‌که مشکل‌ساز باشد. و یا در میان راه بماند. این آمادگی‌ها شامل معیارهای سن، شغل، درآمد مستقل و . . . . می‌باشد.تمایل
تمایل یعنی خواست و میل به ازدواج افرادی که در موقعیت ازدواج قرار می‌گیرند لازم است بخواهند ازدواج کنند، در صورتی که این افراد تمایل به ازدواج نداشته باشند و یا بنا به خواست دیگران به ازدواج رضایت داده باشند. در آینده زندگی مشترک دچار مشکل خواهند شد. منظور از تمایل و خواست این مسأله می‌باشد که فرد نه به‌شکل ویژه فقط و فقط بخواهد با یک نفر خاص ازدواج کند بلکه منظور این است که کلیت، خود فرد به این نتیجه رسیده باشد که بهتر ازدواج کند و زمان ازدواج او فرا رسیده است. در مور مثال قبلی چنانچه حتی فردی امکان سفر و آمادگی‌های مختلف سفر را داشته باشد، اما متمایل به انجام سفر نباشد حتی اگر سفر بسیار دلچسب و به بهترین مکان‌ها را داشته باشد احساس راحتی نخواهد داشت و از سفر کردن لذت نخواهد برد. برای ازدواج لازم است افراد به ازدواج متمایل به شروع زندگی مشترک باشند، تمایل به ازدواج یک جنبه کاملاً روانی است. به‌طور عمده دلیل‌های متعدد زیستی، روانی و اجتماعی در تمایل و خواست به ازدواج دخیل می‌باشند، که در این میان آموزه‌های مختلف فرهنگی و تربیتی در تمایل به ازدواج نقش تعیین کننده و بسزایی دارند. البته عدم تمایل به ازدواج نیز همیشه نشان‌دهنده مشکل نیست. به‌هر حال ممکن است افراد در دوره‌ای خاص از زندگی فردی تمایل به زندگی مشترک را داشته باشد. که معمولاً باید برای هر دو نفر در آستانه ازدواج اتفاق بیفتد. اما چنانچه فرد تمایل به ازدواج نداشته باشد اما با یک فرد خاص متمایل با ازدواج باشد چه؟ در پاسخ باید گفت این تمایل خاص و ویژه به یک نفر نمی‌تواند برای زندگی مشترک به‌عنوان تمایل در نظر گرفته شود، برای زندگی مشترک تمایل عمومی به ازدواج لازم است، نه تمایل ویژه و خاص به ازدواج با یک فرد بخصوص. هنجار بودن
افرادی که قصد ازدواج دارند لازم است در ۳ زمینه مختلف دارای هنجار و سلامت کامل باشند. عدم هنجار بودن در هرکدام از این ۳ معیار ذکر شده می‌تواند زندگی مشترک زوجین را دچار از هم‌پاشیدگی و بحران‌های عمده کند. به هرحال این نابهنجاری‌ها می‌تواند ۳ کارکرد عمده زندگی مشترک (عاطفی، جنسی و اجتماعی) را دچار تهدید کند. بنابراین لازم است به موارد دکر شده به دقت توجه کرد.۱)    بدنی: کسانی که دارای مشکل‌ها و اختلال‌های بدنی شدید هستند که این اختلال‌ها در کارکردهای مختلف زندگی اختلال به‌وجود می‌آورد، برای ازدواج مناسب نیستند. برای مثال: چنانچه فردی دچار مشکل عمده بدنی باشد به‌شکلی که ناتوانی در کارکرد جنسی فراهم کند برای ازدواج مناسب نمی‌باشد. البته لازم است به این نکته توجه شود که برخی از بیماری‌های بدنی که اختلال در کارکرد‌های زندگی مشترک به‌وجود نمی‌آورند این نابهنجاری بدنی چنانچه مورد توافق طرفین قرار گیرند مشکل عمده‌ای برای ازدواج محسوب نمی‌شود. ۲)    روانی و شخصیتی: در مورد سلامت روانی و شخصیتی به‌طور کلی ازدواج با بیماران روانی و یا افرادی که دچار اختلال شخصیت هستند ممنوع می‌باشد، و کسانی هم که به‌نحوی دچار مشکل در کارکرد طبیعی روانی می‌باشند یا دارای بیمارهای خفیف‌تر روانی و یا بیماری دوره‌ای روانی باشند نیز برای ازدواج مناسب نیستند.۳)    اجتماعی و اخلاقی: افرادی که به‌شکل عمده هنجارشکن اجتماعی هستند و یا مسایل اخلاقی را رعایت نمی‌کنند برای ازدواج مناسب نیستند. برای مثال: سارقان، قاچاقچیان مواد مخدر، معتادان (به مواد مخدر و یا معتادان جنسی)، ‌افرادی که سابقه کلاهبرداری دارند و سایر بزه‌کاران و افرادی که در زمره افراد نابهنجار اجتماعی قرار می‌گیرند، برای ازدواج مناسب نیستند. تناسب
افرادی که قصد ازدواج را دارند نه تنها لازم است در شرایط بالا بلکه لازم است در مورد پارامترهای مختلف روانی و خانوادگی و اجتماعی نیز هم با تناسب داشته باشند. برای ازدواج تناسب‌ها در ۲ جنبه فردی ـ شخصیتی و خانوادگی  ـ اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. هرچقدر تناسب‌های زوجین باهم بیشتر باشد، میزان توافق آینده زوجین بیشتر خواهد بود. مثال که برای تناسب می‌توان زد چرخش دو چرخ‌دنده با هم است، چنانچه دو چرخ‌دنده از لحاظ اندازه‌ فاصله بین دندانه‌های هم با هم هماهنگ نباشند چرخش آن‌ها در همدیگر موجب سایش و فرسودگی هر دو آن‌ها خواهد شد. برخی مواقع افرادی که با هم زندگی می‌کنند به‌دلیل عدم تناسب در شرایط زندگی مشترک به‌کل مداوم همدیگر را ناراحت می‌کنند نه به این دلیل که نابهنجار بوده‌اند یا به هم علاقه ندارند فقط به این دلیل که در جنبه‌های مختلف زندگی، فکرها و سلیقه‌های با هم هماهنگی ندارند. این افراد به‌جز ناراحتی، درگیری و دلخوری چیزی از زندگی متوجه نمی‌شوند. لازم است تناسب هنگام انتخاب همسر مورد بررسی دقیق قرار گیرد. همچنین چنانچه افراد در دوران قبل از ازدواج در هر مرحله‌ای که باشند متوجه شوند تناسب لازم را ندارند بهتر است در مورد ازدواج با همدیگر تجدید نظر کنند.علاقه
اگر چه علاقه آخرین شرط ازدواج و شروع زندگی مشترک است اما برای زندگی مشترک مهم می‌باشد. امروزه داشتن علاقه برای شروع زندگی مشترک برای افراد نقش مهمی دارد، اما آنچه مهم است این است که علاقه اولین شرط برای ازدواج نیست بلکه یکی از شرایط ازدواج است. برای آغاز زندگی مشترک لازم است طرفین احساس مثبتی از همدیگر داشته باشند. توصیه می‌شود دست‌کم افراد حس منفی نسبت به‌همدیگر نداشته باشند. داشتن احساس منفی زوجین به‌همدیگر به آسانی قابل رفع کردن نیست. به‌هیچ شکلی هنگامی که احساس‌های منفی بین زوجین باشد توصیه به ازدواج نمی‌شود به بیان ساده افراد هنگام ازدواج نبایستی احساس منفی و یا تنفر نسبت به هم داشته باشند چون کار را برای زندگی مشترک بسیار دشوار می‌کند.