من ((شیر خشت )) هستم !

برادرانم بید خشت – ترنجبین – ون انگبین – شکر گز – و شکر تیغال و بیست انگبین دیگر می باشند. ما جزو انگبین های دوایی هستیم و با انگبین های غذایی گز انگبین و گز علفی برادر ناتنی می باشیم و فرق ما بیشتر در خاصیت مسهلی ما است زیرا به مقدار زیاد خاصیت اسهالی داریم ولی اسهال ما بدون اذیت و اضطراب است و پس از آنکه معده را پاک کردیم ، تولید یبوست نمی نماییم و بهترین مسهل برای اطفال و پیران سالخورده می باشیم ، در گذشته ما قلم مهمی از صادرات ایران را تشکیل می دادیم ولی اکنون کمی از مصرف ما کم شده و کشورهای دیگر بازار ما را گرفته اند!
((منج )) من از دسته سوم یعنی ((میکرومنج ))ها است ، در اثر خراش  وارده بر روی پوست برخی گیاهان میکرومنج من وارد عمل شده و مرا می سازد – در خراسان و هرات مرا از گیاهی به نام ((کاروان کش )) می گیرند و نوع عالی من است . به این گیاه ((کشیرو)) نیز می گویند، ولی در شهرهای دیگر ایران ، نوع دیگر من از گیاه ((کپ شیر)) به عمل می آید. این گیاه در کرج – ارنگه – آذربایجان – ارومیه – صائین قلعه – زنجان – رودبار و بلوچستان می روید، ولی در همه جا شیر خشت نمی دهد و علت آن عدم وجود ((میکرومنج )) در آن نواحی است ، محصول من در سال های خشک بیشتر از سال های بارانی است . حال اجازه بفرمایید سایر برادران خود را معرفی کنم و بعد خواص مشترک خود را برای شما شرح دهیم .بید خشت
انگبین من از گیاهی از خانواده ی بید بدست می آید. این بید در مازندران به نام نک در رامسر و تنکابن فوکا و در گیلان ویدار نام دارد.
این بید در جوستان طالقان ، نزدیک تبریز و در جنوب ایران کوه های اطراف شیراز می روید، پزشکان قدیم ایران انگبین مرا خنک ترین و بهترین نوع انگبین می دانستند.ترنجبین
اسم من در اصل ترانگبین بوده ولی اعراب آنرا ترنجبین کردند. در اروپا به نام مان ایران معروف می باشم ، مرا از خارشتر می گیرند. همان بته ای که در شب چهارشنبه سوری به شهرها می آورند و آتش می زنند و شما از روی آن می پرید. در اکثر نقاط ایران می رویم ولی در همه جا ترنجبین نمی دهم چون منجک من در همه جا نیست . من علاوه بر خواص طبی و درمانی برای شیرین کردن داروها به مراتب بهتر از قند می باشم .شکر تیغال
گیاه من تیغی است از خانواده خارخاسک ، به نام تیغال و تیهال ، و منجک آن از دسته ی قاب بالان است ، به نام خز و کک . طرز ساختمان من با سایر انگبین ها فرق دارد، زیرا خز و کک مرا برای تغذیه خود نمی سازد، بلکه برای حفظ نوزاد خود نیکنوش گیاهان را گرفته ، و آنرا به صورت انگبین در آورده ، و مانند پیه دور تخمها و نوزاد خود می بندد و پس از چندی که نوزاد بالغ شد، پیله را سوراخ کرده از آن خارج می شود. ترکیبات این پیله عبارتند از سلولز – نشاسته و قندی به نام تره هالز – در آن یک ماده ی ضد حساسیت نیز وجود دارد. و به همین جهت است که بعضی از بیمارانی که مبتلا به تنگ نفس می باشند، از جوشانده ی من بهره مند می گردند. من مانند سایر انگبین ها ملین بوده و دستگاه گوارش را منظم می نمایم . به گیاه من اعراب ((رعی الایل )) و ((شوک الجمال )) – ((شوک الجمل )) – ((شکر تیار)) هم میگویند. جهت سرفه و سوزش مری توصیه شده ام – صدا را زیاد می کنم و خشکی گلو را برطرف کرده ، نرم می نمایم . زیاده روی در خوردن من تولید قی می نماید و مقدار خوراک من تا هجده گرم می باشد. صاحب کتاب اختیارات مرا اشتباها ((سکرالعشر)) دانسته است و من غیر از آن می باشم !خواص مشترک انگبینها
حال که مختصری از خواص چند تن از ما خانواده را دانستید، اجازه بفرمایید خواص مشترک خودمان را که مخصوص تمام انگبین های غذایی و دوایی می باشند شرح دهم .
از نظر کلی ما انگبین ها همان شراب رنگارنگ هستیم که در سوره ی نحل به آن اشاره شده است . زیرا چهل تا پنجاه درصد از ترکیب ما یک ماده ی شیرین است که در شیمی به آن مانیت می گویند. این ماده گرچه به ظاهر نوعی قند است ، ولی از نظر علمی نوعی الکل شناخته شده است . الکلی که در اصل مایع نیست و مستی نمی آورد، مایعی است مفید که چون وارد دهان شود، آنرا خنک می کند و عطش را برطرف می سازد.
نیکنوشی است که شفا را در بردارد و هر دارویی با آن همراه شود اثرش چندین برابر می شود.
ما مثل سایر الکل ها خاصیت ضدعفونی کننده داریم و میکربها را از بین می بریم و با این حال هیچگونه ضرر و حساسیت نداریم . ما به مقدار کم ملین و به مقدار زیاد مسهل هستیم ، و اسهال ما با سایر مسهل ها فرق دارد. پس از آنکه معده را پاک کردیم ، ایجاد یبوست نمی نماییم . ضمنا صفرا و اخلاط سوخته را دفع می نماییم . مقوی کبد، معده و روده ها هستیم . حرارت و التهابات درونی راتسکین می دهیم و غم و غصه را برطرف می سازیم . سینه و گلو را نرم کرده ، سرفه را تسکین می دهیم . اگر مبتلا به نزله و سرفه نیستید، بهتر است ما را همراه با گلاب یا هل میل نمایید. چه در این صورت مفیدتر می باشیم . مبتلایان به حصبه و سایر امراض عفونی روده ای که احتیاج به تبرید دارند، و هندوانه به علت داشتن نفخ برای روده ی آن ها خوب نیست ، می توانند آب هندوانه را گرفته و همراه با ما نوش نمایند، و ما همگی مخلوط با آب جوشانده ی جو (ماءالشعیر) مسهل خوبی برای مبتلایان به تب های حاد هستیم ، اطفال و سالخوردگان مسهلی مناسب تر از ما ندارند. ضماد ما ضدعفونی کننده پوست بوده ، رنگ چهره را باز می نماید. اگر شیر نجوشیده را با ما مخلوط و شیرین کنید و آنرا به صورت بمالید جهت طراوات گونه بسیار مؤ ثر می باشند. اگر دم کرده ی زیره را با ما شیرین کرده و بنوشید قرقر شکم را از بین می بریم . اگر شیر تازه دوشیده را با ما شیرین کرده میل نمایید، شهوت را تقویت می کنیم ، و بدن را گرم می نماییم . در تب های حاد، آبله مرغان و انواع حصبه و اسهال خونی و بواسیر و پیدا شدن خون در ادرار، از خوردن ترنجبین خودداری کرده ، و به جای آن شیر خشت یا بید خشت میل نمایید زیرا در بین ما تنها ترنجبین است ، که تولید صفرا می کند. ما همه دارای ویتامین های مختلف ، مخصوصا ویتامین ((D)) هستیم و املاح زیاد مخصوصا کلسیم داریم و به همین جهت است که برای معالجه و پیشگیری نرمی استخوان اثری نیکو و مؤ ثر داریم . این شیرین کردن داروها حتما از ما استفاده کنید، زیرا به علت داشتن اشعه رادیواکتیو، اثر داروها را چند برابر می نماییم . شیرینی ما نه تنها برای دندان مضر نیست ، بلکه از کرم خوردن و پوسیدگی آن جلوگیری می نماید. در فصل زمستان صبحانه یک لیوان شیر که با ترنجبین شیرین شده باشد اضافه کنید، از عوارض آن روی کبد جلوگیری کرده اید.