ناباروری در مردان

چند در صد از ناباروری مربوط به مردان است؟

غالبأ علل مردانه ی به عنوان شایعترین علت نازایی ذکر شده است .

۳۰-۴۰% ناباروری ها مربوط به فاکتورهای مردانه می باشد وبه همراه فاکتور مشترک با زنانه ۵۰% موارد را تشکیل می دهد.

باید زن ومرد هر دو در  بررسی ناباروری بطور موازی مورد ارزیابی قرار گیرند. هر چند نا با روری بعد از یک سال تماس جنسی بدون جلوگیری تأیید می شود ولی نگرانی زوج ها باعث مراجعه زودتر می شود که ممکن است سودمند هم باشد.

ارزیابی نا باروری مردان شامل ۴نوع اطلاعات است:

۱-شرح حال. ۲- معاینه ی بالینی .۳- آزمایشات مایع منی .۴- ارزیا بی هورمونی.

شرح حال :

باید وضعییت آمیزش جنسی بیمار مشخص شود.حدود ۸۰% از مردان بطور دقیق ،زمان آمیزش جنسی که منجر به حاملگی شود را نمی دانند .بطور طبیعی اسپرم حدود ۱-۲ روز داخل بدن زن زنده می ماند،بنا بر این توالی هر دو روز یک بار برای اکثر مردان جهت آمیزش جنسی مناسب است.

وجودسایر بیماری های فرد باید بررسی شود ، چون هرکدام آنها می توانند به نوعی موجب کاهش باروری گردند.

جراحی فتق در ۱% موارد،بیماری های مانند اوریون بعد از بلوغ می توانند در نا باروری مردان موثر باشند.

استروئید  آندروژنیک  که اغلب توسط ورزشکاران زیبایی اندام جهت افزایش قوای عضلانی بدن ورشد استفاده می شوند می توانند موجب کاهش تولید اسبرم شود.

حمام گرم و سونا به علت افزایش دمای بیضه سبب خرابی تولید اسپرم می شوند.

وجود مشکلات  ناباروری در برادر بیمار می تواند اختلا لات ژنتیکی را در خانواده مطرح  سازد.

در چاقی مفرط به دلیل بر هم خوردن تعادل هورمونی ودر نتیجه افزایش هورومون زنانه وکاهش هورمون مردانه ممکن است نا باروری دیده شود.

پر کاری یا کم کاری غده ی تیرویید می تواند موجب کاهش تولید اسپرم گردد.

معاینه ی فیزیکی :

بیمار باید کاملأ صفات  ثانویه  مردانه داشته باشد. بیضه بطور کامل مورد معاینه قرارمی  گیرد.وجود واریس بیضه می تواند موجب آسیب بیضه وکاهش تولید یا در موارد شدیدتر موجب فقدان اسپرم گردد.

آزمایش مایع منی :

یک آزمایش  ساده ومفید ادرار می تواند به عنوان قسمتی از آزمایشات اولیه بیمار انجام شود .غیر طبیعی بودن آنالیز مایع منی به سادگی احتمال کاهش باروری را مطرح می سازد.باید یاد آور شد که کیفیت مایع منی در یک فرد طبیعی روز به روز متغییر است. معمولأ توصیه می شود جمع آوری اسپرم ۷۲-۴۸ ساعت بعد از آخرین مقاربت گرفته شود.

ارزیابی هورمونی :

ارزیابی هورمونی به منظور اندازه گیری هورمونها ی مرد انجام می گردد. بررسی هورمونها تیروئید،تست های کبدی وکلیوی و ارگانهای دیگر بدن  در صورت نیاز  ضروری می باشد.

داروها:

در طی اقدام به حاملگی بهتر است هر گونه داروی غیر ضروری قطع گردد.برخی از داروها می توانند با عملکردهای مختلف موجب نا بار وری گردند.داروهایی مانند کتو کو نازول ، اسپیرو نو لاکتون ،الکل وداروهای نشاط آور مثل ماری جوانا (حشیش) ،هروئین ، بعضی لز حشره کش ها و… می توانند در تولید اسپرم مشکلاتی را به وجود آورند ودر نتیجه موجب ناباروری شوند.

در صورتی که با ارزیابی های فوق علت ناباروری مشخص نشد ،نیاز به تست های تکمیلی می باشد.  هر چند حد اقل ۲۵-۵۰ % موارد نا باروری مردان علت مشخص ندارد. بنا بر این با مشخص شدن علت ناباروری در مرد درمان آن ضرورت پیدا می کند .

با وجود آگاهی از درمانهای موجود در ناباروری هنوز فقط ۴۳% زوجهای نابارور در طلب درمان بر می آیند .

باروری و ناباروری

برای باروری, اسپرم مرد به تخمک زن ملحق شده و منجر به پدید آمدن نطفه می شود. با این وجود بسیاری از مردان مطالب اندکی از باروری مردان می دانند و به آن توجهی ندارند.

ناباروری فقط مشکل زنان نیست.

بر اساس آمارهای موجود, ۳۵% موارد نا باروری زوجین مربوط به مردان است. یک مرد سالم در هر نوبت انزال ۱۲۰ تا ۶۰۰ میلیون اسپرم خارج می کند و در طول زندگی خویش حدود ۴۰۰ میلیارد اسپرم تولید می کند. شایعترین علت ناباروری مردان, عدم توانایی آنان در تولید تعداد کافی اسپرم های سالم است. همچنین مردان ممکن است در رساندن اسپرم به واژن زن مشکل داشته باشند. این مشکل مربوط به سیستم تناسلی مردان است. در این موارد ممکن است اختلال مربوط به آلت تناسلی و بیضه ها باشد. (عدم تخلیه اسپرم). در بعضی از مردان ناهنجاری وجود دارد که در آن، بیضه ها در جای مناسب خود قرار نمی گیرد. همچنین ممکن است بیماری هایی سبب آسیب رساندن به سیستم تولید اسپرم در مردان شوند.

مشخصات اسپرم های طبیعی در مردان کدامند؟

– حجم کافی باید داشته باشند.

– باید فعال باشند.

– نباید به هم بچسبند.

– دارای اندازه و شکل مناسب باشند.

– قادر به نفوذ در تخمک باشند و بتوانند به آسانی در درون واژن و رحم حرکت کنند و خود شان را به تخمک برسانند.

اگر زوجین نتوانند پس از آمیزش مکرر صاحب فرزند شوند باید یک آزمایش تست منی مرد انچام شود.

مایع منی از چه ساخته شده است؟

منی سالم دارای ۱۲۰ تا ۶۰۰ میلیون اسپرم در هر نوبت انزال است. مایع منی علاوه بر اسپرم دارای آب, قند های ساده, مواد قلیایی (برای محافظت در مقابل محیط اسیدی میزراه مرد و محیط اسیدی واژن زن است. همچنین در مایع منی موادی به نام پروستاگلندین ها هستند که سبب انقباض رحم ولوله های تخمدانی می شوند. علاوه بر این موادی از قبیل ویتامین C, روی و کلسترول  نیز در مایع منی وجود دارند.

بطور کلی مایع منی سالم, فاقد مواد میکروبی, و آلوده کننده است.

در آزمایش چه مواردی اندازه گیری می شوند؟

× حجم مایع منی

× تعداد اسپرم (مقدار اسپرم در حجم معینی از مایع منی).

× اندازه وشکل اسپرم

× تحرک اسپرم (در صد اسپرم های فعال)

اکنون با استفاده از کامپیوتر تمام موارد فوق ارزیابی می شوند.

مایع منی سالم چه مشخصاتی دارد؟

حجم: ۳ میلی لیتر (بین ۲ تا ۶ میلی لیتر)

غلظت: ۲۰ میلیون یا بیشتر در هر میلی لیتر

تحرک/ ۵۰% فعال پس از ۲ ساعت

شکل طبیعی: ۶۰%

مایع منی معمولاً در عرض ۱ ساعت به صورت مایع در می آید.

PH: بین ۷ تا ۸.

برای افزایش سلامتی برای تولید مثل چکار باید کرد؟

سیگار نکشید:

کشیدن سیگار معمولاً سبب کاهش تعداد اسپرم و تحرک ضعیف می شود. تحقیقات اخیر نشان دادند زمانی که هم مرد و هم زن سیگار می کشند, احتمال ناباروری تا ۶۴% بالا می رود.

مصرف حشیش :

 استفاده درازمدت از حشیش توسط مردان سبب کاهش اسپرم و سالم افزایش اسپرم و افزایش اسپرم ناقص می شود.

مصرف الکل:

 مصرف زیاد الکل سبب کاهش تولید اسپرم سالم توسط مردان می شود.

فعالیت شدید بدنی:

 فعالیت شدید بدنی سبب کاهش تولید اسپرم می شود.

ویتامین C:

 کمبود ویتامین C سبب می شود که اسپرم ها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶% موارد ناباروری در مردان می شود.

مصرف آنتی بیوتیک ها:

 بعضی از آنتی بیوتیک ها به طور موقت سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم ها در مردان می شوند. بعضی از این آنتی بیوتیک ها شامل اریترومایسین, نیتروفورازون یا نیتروفورانتوئین هستند.

تماس با سموم در محیط:

 تماس با حشره کش ها, سموم آفت کش, حلال های آلی, سرب, تشعشعات یونیزه, فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی سبب کاهش قدرت باروری در مردان می شود. مردانی که در محیط شغلی خود با این مواد سرو کار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم کشاورزی, دستگاههای رادیولوژی و … ) باید از پوشش ها و ماسک های محافظ استفاده نمایند.

تغذیه:

سوء تغذیه و مصرف ناکافی غذاهای ضروری سبب اختلال در تولید و کار اسپرم ها می شود.

خنک نگه داشتن بیضه ها:

 بیضه ها نباید زیاد گرم شوند. سعی کنید شورت ها ی تنگ نپوشید. مردانی که مشکل ناباروری دارند, نباید از دوش آب گرم, سونا استفاده کنند و همچنین کار در محیط گرم برای آنها مفید نمی باشد.

فعالیت جنسی:

 فاصله گذاری در فعالیت جنسی (۳ تا ۶ روز در هفته), سبب افزایش حجم و قدرت باروری می شود. ولی اگر وقفه زیادی در فعالیت جنسی ایجاد شود, سبب می شود که اسپرم ها تخلیه شده و پیر و نا توان و کم تحرک شوند.

چه مواردی سبب اختلال در باروری مردان می شود؟

× کشیدن سیگار

× مصرف حشیش و مشتقات آن

× مصرف زیاد و دراز مدت الکل

× استفاده از داروهای استروئیدی آنابولیک (این داروها توسط افرادی که می خواهند دارای اندام های عضلانی حجیم شوند استفاده می شود, این داروها سبب می شوند که بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد که سرانجام سبب کاهش تولید اسپرم خواهد شد. (بسیاری از ورزشکارانی که به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مکرر می کنند, دچار این مشکل خواهند شد).

× برخی آنتی بیوتیک ها (اریترومایسین, نیتروفورانتوئین و …)

× داروی سولفاسالازین (این دارو برای درمان اختلالات گوارشی به کار می رود.)

× داروی کتوکونازول (ضد قارچ)

× داروی آزولفیدین (Azulfidine) – این دارو برای درمان بیماری گوارشی کولیت اولسروبه کار می رود.

× واریکوسل (کلافی از وریدهای اضافی دور لوله منی بر را می گیرند و سبب گرمی بیش از حد آن، می شوند که این حالت سبب آسیب رسانی به اسپرم ها و کشتن آنها خواهد شد.

× عفونت دستگاه تناسلی (مثل التهاب پروستات, التهاب لوله های اپیدیدیم در بیضه, التهاب بیضه (ارکیت).

× بیماری اوریون, (که سبب آلوده شدن بیضه ها می شود).

× ضربات وارده به بیضه

× مصرف داروی دی اتیل استیل استرول (DES) توسط مادر در دوران بارداری (سبب کاهش اسپرم و ناهنجاری اسپرم می شود)

× تب

× شورت های سفت

× سونا, آب گرم, کار در محیط گرم

× تماس با آفت کش ها, حشره کش ها, اشعه ها, مواد رادیواکتیو, جیوه, بنزن, و فلزات سنگین.

× داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی)

× نقص انسدادی در لوله منی بر

× صدمات وارده به کانال های اسپرماتیک در بیضه (به علت بیماری های سوزاک و عفونت کلامیدیا)

× سوء تغذیه و کم خونی, سل

× استرس شدید در زندگی

توصیه های خوب برای زوج های علاقه مند به بارداری:

× ترک سیگار, الکل, داروهای مضر و …

نکته ای که زوجین باید بدانند این است که بر اساس تحقیقات کنونی, حتی اسپرم های آسیب دیده هم قادر به بارداری تخم هستند.

بنابراین نا امیدی در باروری معنی ندارد.

از قول پزشکان متخصص, قبل از هر گونه عمل لقاح مصنوعی بهتر است به مدت ۳ ماه توصیه های فوق را اجرا کنید.

چون ممکن است بدون نیاز به روش های مصنوعی توانایی باروری خود را بازیابید.

انتخاب جنسیت فرزند:

از دیر باز تا کنون دانشمندان در اندیشه انتخاب جنسیت فرزندان بودند. در حال حاضراز روش موفقی (با موفقیت ۸۰%) که توسط دکتر دونالد اریکسون ابداع شده است, استفاده می کنند. در این روش اسپرم های x و y را از هم جدا نموده و اسپرم های دارای جنسیت مورد نظر را وارد رحم می کنند.

طول مدت این عمل حدود ۴ ساعت است و میزان موفقیت آن (۸۰%) می باشد.

در حال حاضر هزاران نوزاد با این روش در دنیا متولد شده اند .