پایگاه بصیرت
نشریه اخبار و تحلیل‌ها wordنشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf
▼حرف روز
ایران و سازمان شانگهای؛ منافع مشترک
یکی از مهم‌ترین حوادث در عرصه روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در یکی دو دهه گذشته، تبدیل عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای از عضو ناظر به عضو اصلی می باشد.
نکات تحلیلی: ۱-زمانه وقوع این رویداد درخور توجه است؛ در زمانی که غرب می‌کوشید با به راه انداختن جنگ اقتصادی، جمهوری اسلامی ایران را منزوی و درنهایت وادار به تسلیم کند، این واقعه به‌روشنی ثابت کرد که ایران اسلامی را نمی‌توان در معادلات بین‌المللی انکار کرد و یا نادیده گرفت. ۲- یک‌سوم خشکی‌های دنیا، ۴۲ درصد جمعیت جهان، ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا و عضویت دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل سبب شده تا سازمان همکاری شانگهای را در جهان متمایز سازد. ۳- نمی‌توان نقش دستگاه دیپلماسی کشور در گذشته و اکنون را در پیوستن ایران به شانگهای نادیده گرفت، اما کلیدی‌ترین موضوع درباره موافقت همه اعضای شانگهای با ورود ایران به این سازمان را باید در مؤلفه «ایران قوی» جستجو کرد. این نکته را به‌صراحت می‌توان در مواضع روسای جمهور چین و روسیه و برخی کشورهای مهم عضو شانگهای دریافت. ۴- جمهوری اسلامی در طی سال‌ها و دهه‌های گذشته به‌عنوان کنشگری مؤثر و بازیگری مسئولیت‌پذیر در منطقه و جهان و توانمند در ائتلاف‌سازی منطقه‌ای برای مقابله با تروریسم و سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه نظام سلطه و خاصه آمریکا، اقدامات اساسی را ترتیب داده و نقش کلیدی و محوری را در امنیت منطقه‌ای ایفا کرده است. این موقعیت ممتازِ جمهوری اسلامی را باید اصلی‌ترین عامل پذیرش ایران به‌عنوان عضو اصلی شانگهای دانست. ۵- توجه به این موضوع نباید در تحلیل‌ها مغفول بماند که تحقق «ایران قوی و امنیت‌ساز» دقیقاً همان موضوعی است که اعضای شانگهای را ناچار به پذیرش جمهوری اسلامی ایران در این سازمان کرده است. این یعنی مسیر سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ایران عالمانه و واقع‌بینانه بوده است. کافی است توجه داشته باشیم که در سال‌های اخیر برخی مدعی می‌شدند که عدم پذیرش FATF و تحریم‌ها مانع عضویت ایران در شانگهای شده است!
نکته پایانی: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، علامتِ روشنی دیگر از شکست جنگ اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و نشانه تثبیت توازن‌گرایی در سیاست‌خارجی و موفقیت کشور در نگاه به شرق به‌حساب می‌آید. موفقیتی که چشم‌انداز روشنی از بهبود شرایط اقتصادی برای کشور می‌تواند به همراه داشته باشد. این حادثه تاریخی و راهبردی که در نتیجه کارزاری دشوار در مقابل آمریکا و نظام سلطه به‌دست‌آمده، نقطه شروعی است که برای استمرار آن بایستی به همه الزامات آن پایبند بود. (نویسنده: عزیز غضنفری)
▼گزارش روز
دولت فراگیر؛ راهبرد مشترک دوستان افغانستان
وزرای خارجه ایران، روسیه، چین و پاکستان پس از دیدار در حاشیه اجلاس کشورهای عضو سازمان شانگهای و پیمان امنیت دسته‌جمعی در خصوص افغانستان، بیانیه‌ای مشترک صادر کرده و طی آن علاوه بر ضرورت احترام به حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان، بر لزوم شکل‌گیری آشتی ملی در افغانستان و تشکیل دولت فراگیر جهت تأمین منافع تمامی نیروهای سیاسی و قومی این کشور تأکید کردند.
گزاره تحلیلی: در واکاوی ضرورت‌های متن بیانیه مشترک این چهار کشور، لازم است به این مهم پرداخته شود که امروز ملت افغانستان با کوله باری از ظلم ۲۰ ساله آمریکا و سختی به بار آمده از سوی کدخداباوران، تشنه برقراری صلح و آرامشی جامع و فراگیر است. نیاز شرایط امروز افغانستان باوجود گروه‌ها و قومیت‌های مختلف و متعدد، برپایی دولت و ارکان حاکمیتی است که بازتاب‌دهنده ترکیب جامع جامعه افغانستان باشد، به‌گونه‌ای که احساس واقعی تمامی اقوام و گروه‌ها، شراکتی اثرگذار و متناسب با وزن خود در دولت باشد. تأکید بر گفتگو و مذاکره بین‌الافغانی و پذیرش نظر مردم افغانستان از طریق انتخابات به‌عنوان راه‌حل اصلی مشکلات و خروج از انسداد سیاسی موجوداست و این می‌تواند تضمین‌کننده امنیت، صلح و آرامش در افغانستان باشد. در این راستا، کشورهای منطقه و همسایگان افغانستان می‌توانند در تحقق صلح و امنیت و آرامش پایدار در این کشور کمک نمایند. حمایت و پشتیبانی از شکل‌گیری اجماع داخلی میان جریان‌های مختلف افغان و ترغیب همه طرف‌ها به مذاکره و حل موضوع مسالمت‌آمیز اختلاف‌ها، ارائه کمک‌های سازمان‌یافته بشردوستانه به مردم افغانستان، مراقبت در مقابل رفتارهای یک‌جانبه و غیرسازنده برخی بازیگران که مسئولیت قطعی در ایجاد شرایط کنونی دارند، ازجمله راهبردهای این کشورها برای تحقق امنیت، صلح و آرامش در افغانستان می‌تواند باشد.
نکته پایانی: شرایط امروز افغانستان را باید در بستر تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه‌ای و حتی بین‌المللی تحلیل کرد. این واقعیتی غیرقابل‌انکار است که آمریکا پس از ۲۰ سال هزینه‌های سنگین در افغانستان، با تحمل خسارت‌های جبران‌ناپذیر، دچار شکست راهبردی شده است. بنابراین بر مسئولین کشور فرض است که در این صحنه پیچیده و حساس منطقه‌ای، علاوه بر کمک به برقراری صلح و آرامش پایدار در افغانستان، هوشمندانه تمام سناریوهای احتمالی اخراجی‌های از منطقه غرب آسیا را رصد و بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت، سنجیده عمل کنند و مانع از وارد شدن هرگونه آسیب بر امنیت و منافع ملت عزیز ایران شوند. (نویسنده: حسین عباسیان)
▼ خبر ویژه
وزنه‌ای که وزن شانگهای را سنگین‌تر کرد!
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه با اعلام حمایت رسمی از تصمیم پیوستن ایران در سازمان همکاری شانگهای، افزود: «پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای به قدرت و سلطه این سازمان می‌افزاید». نگاهی بر قدرت اقتصادی این سازمان، اهمیت سخن رئیس‌جمهور روسیه در خصوص جایگاه کشورمان را روشن‌تر می‌کند؛ کل حجم کنونی اقتصادی سازمان همکاری شانگهای نزدیک به ۲۰ تریلیون دلار است که از ابتدای تأسیس آن بیش از ۱۳ برابر افزایش یافته است. حجم تجارت خارجی ایران با مجموعه کشورهای عضو پیمان شانگهای بالغ‌بر ۲۳ میلیارد دلار در سال ۹۹ رسید؛ و از این مقدار، میزان صادرات ایران به اعضای پیمان شانگهای بیش از ۱۱ میلیارد دلار بوده است. پیش‌بینی می‌شود، با پیوستن کامل ایران به این سازمان، افزایش صادرات به اعضای شانگهای افزایش یابد و بخشی از نیاز انرژی این کشورهای عضو از بازار امن ایران تأمین شود.
▼ اخبار
کاسبی اصلاحات با برجام، تحریم و FATF!
«فلاحت‌پیشه» رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس تا قبل از پیوستن رسمی کشورمان به سازمان همکاری‌های شانگهای در موضعی گفته بود: «به دلیل چالش در برجام و FATF، ایران شانسی برای عضویت در شانگهای ندارد!». روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیز روز پنجشنبه نوشت: «تحریم، مانع پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای». روزنامه تعادل، ارگان رسانه‌ای این جریان نیز تیتر زد: «عضویت ایران در شانگهای در گروی حل مشکل تحریم‌ها و FATF». خبرگزاری اصلاح‌طلب ایلنا نیز هفته گذشته گفته بود: «ایران برای عضویت در پیمان شانگهای راه ساده‌ای ندارد»؛ حال اکنون ایران بدون عضویت در FATF و برداشته شدن یک تحریم، عضو دائم پیمان شانگهای شده است و حسام‌الدین آشنا، چهره اصلاح‌طلب و مشاور رئیس‌جمهور سابق، برای مصادره این دستاورد تاریخی به نفع دولت روحانی، در توئیتی نوشت: «واکسن پیتزا نیست که بتوان آن را تلفنی سفارش داد. شانگهای یک شهر نیست که بتوان یک شبه به آن سفر کرد یک پیمان دسته‌جمعی است که پذیرش در آن نیاز به دو شرط عدم تحریم بین‌المللی و اجماع اعضاء دارد. تلاش ۸ ساله موفق برای رفع موانع عضویت در این پیمان نشان هر چه باشد، نشان غرب‌گرایی نیست!».
ایران بازهم معادله آمریکا را بر هم زد!
اولین تانکرهای سوخت ایرانی فروخته شده به تجار لبنانی، دو روز پیش به این کشور رسید. وزیر حمل‌ونقل لبنان در این زمینه گفت: «تصمیم واردات مازوت از ایران یک تصمیم حاکمیتی است و مبتنی بر قاعده حمایت از شهروندان و حفاظت از کشور انجام شده است. با واردات سوخت از ایران توسط حزب‌الله، محاصره اقتصادی آمریکا علیه لبنان را درهم‌شکسته و ما اکنون از این محاصره عبور کرده‌ایم». سخنگوی مقاومت اسلامی جنبش نُجَباء عراق هم گفته ایران با ارسال سوخت به لبنان بازهم ثابت کرد که متحدی صادق و نیرومند است؛ اما کمک ایران در برهه حساس لبنان و نیاز شدید این کشور به سوخت در حالی است که به اذعان نخست‌وزیر جدید لبنان، سایر کشورهای عربی حتی از تماس تلفنی با مقامات این کشور نیز دریغ کرده‌اند. بااین‌وجود روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز بر پیروزی حزب‌الله در این صحنه حساس تاریخی پرداخت و نوشت: «حزب‌الله توانسته با خرید نفت از ایران، در نقش یک منجی ملی ظاهرشده و به میدانی گام بگذارد که دولت لبنان و حامیان غربی‌اش در آن شکست خورده بودند. بحران سوخت، این تقابل را میان حزب‌الله و متحدانش در برابر آمریکا به نمایش گذاشت که چه کسی می‌تواند سریع‌تر رنج‌های مردم لبنان را تسکین دهد». «نیر دفوری» تحلیلگر شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی نیز در فضای مجازی نوشت: «درحالی‌که نفت‌کش ایرانی در بندر بانیاس سوریه پهلو گرفته و صدها تانکر حامل سوخت مازوت را از سوریه به لبنان منتقل می‌کنند، اما اسرائیل جرئت حمله به این نفت‌کش یا نفتکش‌های بعدی را ندارد. ازاین‌رو تصمیم فعلی (در تل‌آویو) آن است که هیچ گزندی به محموله‌های نفت ایران وارد نشود».
سراب مسکن و زندگی لاکچری در آن سوی مرزها
رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه وعده اقامت با خرید آپارتمان در ترکیه و دوبی، سرابی است که بعضی هم‌وطنان عزیز گرفتارش میشوند گفت: به دلیل مشکلات زندگی، نبود شغل و فشارهای اقتصادی در ترکیه، دوبی یا قبرس بسیاری از هم‌وطنان مجبور به ترک این کشورها با باقی گذاشتن سرمایه‌شان شده‌اند. مصطفی‌قلی خسروی گفت: «آدم دلش می‌سوزد که سرمایه‌های ایرانیان عزیز به خرید آپارتمان و ملک در ترکیه اختصاص پیدا می‌کند و بسیاری از آنها مالباخته میشوند». خسروی تأکید کرد: «کشورهای منطقه بازی‌های اقتصادی را بلدند و از ناآگاهی شهروندان دیگر کشورها درباره اوضاع کشور مقصد سوءاستفاده می‌کنند». او در خصوص خرید خانه در ترکیه توسط شهروندان افزود: «درست است که ترکیه کشور همسایه و دوست ماست ولی معمولاً قوانین و مقررات آن با تغییر رؤسا عوض می‌شود. هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت بعدی، املاک ایرانیان مقیم ترکیه را مصادره نکند. ممکن است به‌قدری مالیات برای خانه وضع کنند که رقمش از ارزش ملک بالاتر باشد». رئیس اتحادیه مشاوران املاک با توصیه به هم‌وطنان برای خرید مسکن در ایران گفت: «خرید مسکن، امن‌ترین سرمایه‌گذاری در ایران است و همواره سرمایه را در مقابل تورم مصون نگه می‌دارد. از قدیم می‌گفتند ملک را بخر پنج سال نگه‌دار بعد از پنج سال، ملک تو را نگه می‌دارد. چرا هم‌وطنان عزیز باید به کشورهای اطراف بروند و سرمایه خود را از دست بدهند؟».
اخبار کوتاه
◄وکیلی: خاتمی هم میآمد ما رأی نمیآوردیم!/ مدیرمسئول روزنامه اصلاحطلبِ ابتکار گفت: «در انتخابات ۱۴۰۰ اصلاحات شانس پیروزی نداشت. نه‌فقط عارف، بلکه اگر خاتمی هم میآمد شانس قطعی نداشتیم. مردم از تمامیتخواهیها خسته شدند و گفتند تا کِی باید کشور را دستِ یک جریان بدهیم و آنها بعد از ۸ سال بگویند نشد و نگذاشتند!». وکیلی در خصوص دولت رئیسی نیز گفت: «امتیاز دولت کنونی این است که کابینه را از احزاب سیاسی نچیده است. اخلاقی نیست که بنشینیم و منتظر زمین خوردن رقیب باشیم. در پسا جمهوری اسلامی هیچ بهشتی وجود ندارد که آلترناتیو آن، حجاریان یا احمدی‌نژاد باشند؛ جهنمی خواهد بود که افغانستانِ امروز در مقایسه با آن بهشت است».
◄ماجرای دوربین‌های برجامی!/ رئیس سازمان انرژی اتمی پنجشنبه گذشته از مجتمع هسته‌ای خنداب اراک بازدید کرد و ضمن تأکید بر بازطراحی و بهره‌برداری از راکتور آب‌سنگین اراک، گفت: «هدف‌گذاری‌های مهمی که در دستور کار ماست، این است که در برنامه فوری سقف برق نیروگاه‌های هسته‌ای را به هشت هزار مگاوات برسانیم که با این کار مردم آثار برنامه هسته‌ای را در کشور مشاهده می‌کنند». وی در خصوص کاهش تعهدات برجامی این سازمان نیز افزود: «تعدادی دوربین متأثر از برجام نصب شده بود، اما طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند؛ ازاین‌رو دیگر ضرورت نداشت آن دوربین‌ها وجود داشته باشد».
◄افزایش صادرات نفت باوجود تحریم‌ها/ پایگاه خبری اویل پرایس گزارش داد: «ایران باوجود تحریم‌های آمریکا، صادرات نفت خود را افزایش داده و در ماه جاری نیز با صادرات نفت به لبنان توانسته مشتری نفتی جدیدی برای خود پیدا کند. علاوه بر لبنان و سوریه، افغانستان هم تحت حاکمیت طالبان وابسته به واردات نفت از ایران برای تأمین نیاز خود به انرژی است. ایران صادرات سوخت به افغانستان را در اواخر ماه اوت آغاز کرده است».
◄پیشروی خیره‌کننده یمنی‌ها در مأرب/ سخنگوی نیروهای مسلح یمن گفت: «با حمله چندجانبه، نیروهای ما مرحله جدیدی از آزادسازی خاک یمن از دست متهاجمان و اشغالگران را آغاز کرده‌اند. توانستیم حدود ۱۶۰۰ کیلومترمربع را در جریان عملیات «البأس الشدید» آزاد کنیم. یگان پهپادی و موشکی ده‌ها عملیات نظامی موفقیت‌آمیز انجام داده که ۱۲۸ مورد آن در داخل خاک یمن و ۳۳ عملیات دیگر در عمق خاک عربستان انجام شده است».
◄ثبت رکورد جهانی پزشکی برای ایران!/ وزیر بهداشت با اعلام اینکه میزان تزریق هفتگی در کشور مرز ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار دز را رد کرد، افزود: «این رقم بیشتر از دز اولیه واکسیناسیون جهانی که متعلق به کشور آلمان با ۶ میلیون دز است، میباشد».
◄پیش‌بینی پایان امریکا توسط ترامپ/ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در مصاحبه‌ای جدید گفت که این کشور در چنان سراشیبی‌ای قرار گرفته که هرگز سابقه نداشته و افزود: «تا سه سال دیگر برای ما کشوری باقی نخواهد بود. نگویید که نگفتم».
منبع: سایت بصیرت
