پرسش. تاریخچه نماز جعفرطیار را ذکر کنید.
پاسخ: نماز جعفر طیار به نام «جعفر بن ابی طالب» معروف به جعفر طیّار برادر امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام است. وی سرپرست گروهی از مسلمانان بود که به اشارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به حبشه مهاجرت کردند. در حبشه نجاشی حکومت میکرد و او طبق فرمایش پیامبر صلی الله علیه و آله پادشاهی بود که همجوار ظلم نمیشد و سرزمین حبشه را سرزمین راستی و درستی قرار داده بود. (محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، دار التراث، ۱۹۶۷ م، ج ۲، ص ۳۳۰ ـ ۳۳۱.)
آنها در حبشه ماندند تا سال هفتم هجرت که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله طبق نامهای به نجاشی از او خواست که مهاجرین را به مدینه برگرداند. او با دو کشتی به سرپرستی جعفر طیار آنها را روانه مدینه کرد.
مهاجرین روزی وارد مدینه شدند که مسلمانان برای جنگ خیبر در ۱۲۰ کیلومتری مدینه رفته بودند. آنها به محض مطلع شدن از خبر جنگ با یهودیها روانه خیبر شدند که این جنگ با پیروزی مسلمانان پایان یافت. پیامبر صلی الله علیه و آله همینکه چشمش به جعفر افتاد چند قدم به استقبال، جلو آمد و او را در آغوش گرفت و فرمود:
نمیدانم از کدام خوشحالتر باشم از پیروزی مسلمانان به دست برادرتان علی علیه السلام یا از دیدن تو ( البدایه و النهایه، ابن کثیر، بیروت، دار الفکر، ۱۹۸۶م، ج ۴، ص ۲۵۶.)
اینجا بود که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نمازی را به جعفر آموزش داد و آن را به او هدیه کرد. آن نماز به نماز جعفر طیار معروف شد. مرحوم شیخ عباس قمی از آن به اکسیر اعظم و کبریت احمر نام میبرد. (مفاتیح الجنان، نماز جعفرطیار. ) در مورد این نماز که از مستحبات اسلامی است آثار عجیبی در آمرزش گناهان و استجابت دعاها ذکر شده است. بهترین اوقات برای خواندن نماز جعفرطیار روز جمعه و نزدیک ظهر است. این نماز چهار رکعت است به دو تشهد و دو سلام که مثل نماز صبح خوانده میشود ولی بهتر است در رکعت اول بعد از حمد سوره زلزله و در رکعت دوم سوره عادیات و در رکعت سوم سوره نصر و در رکعت چهارم سوره توحید خوانده شود. در هر رکعت بعد از خواندن حمد و سوره، پانزده بار تسبیحات اربعه را گفته، بعد رکوع میرود و همین تسبیحات اربعه را ده بار در رکوع بگوید و چون از رکوع سر برمیدارد ده مرتبه همین ذکر را بگوید و در سجده نیز ده مرتبه و بعد از سر برداشتن ده مرتبه و در سجده دوم ده بار و بعد از سر برداشتن پیش از برخاستن ده بار تسبیحات اربعه را بگوید. در هر رکوع و سجده بهتر است بعد از این ذکرها، ذکر مخصوص رکوع و سجده را نیز بگوید. مجموع تسبیحات اربعه در هر رکعت، ۷۵ بار و در مجموع چهار رکعت، ۳۰۰ مرتبه است. بعد از نماز ذکر و دعای وارد شده را بخواند ولی این ذکر جزء نماز نیست.
میتوان نماز جعفر طیّار را به صورت ساده تر و تنها با خواندن چهار رکعت به نیت نماز جعفر طیار بخواند و بعد سر فرصت ۳۰۰ تا تسبیحات اربعه را بگوید. خواندن این نماز در حرم ائمه علیهم السلام به ویژه حرم امام رضا علیه السلام توصیه شده است. (ر.ک. به مفاتیح الجنان، نماز جعفرطیار.)
