نگاهی کوتاه به کتاب هشت بهشت

کتاب هشت بهشت درباره احکام بیان و پاره ای از وقایع تاریخی می باشد و اثر مشترک میرزا آقا خان کرمانی و شیخ احمد روحی است.
شیخ احمد روحی کرمانی از مشاهیر ازلیان و داماد میرزا یحیی نوری معروف بصبح ازل و مترجم کتاب حاجی بابا از انگلیسی به فارسی و ژیل بلاس از فرانسه به فارسی و یکی از تألیفات مهم او هشت بهشت است.
علت نام گذاری کتاب به هشت بهشت نیز، وجود هشت بابی است که در این مجموعه شرح  داده شده است.
باب های هشت گانه کتاب از این قرار است:
۱- باب اول در حقوق الهیه و آن عبادات و نظافات و ادعیه و زیارات است.
۲- باب دوم در تهذیب اخلاق و آن حقوق خود شخص است از حیث انقباض و انبساط قوای طبیعیه خود.
۳- باب سوم در تدبیر منزل و آن حدود خود شخص است نسبت به امور منزلیه خود از مطعم و مشرب و ملمس ومسکن ومنظر ومحفل و مجمر و مسموع و مشموم و حقوق عشایر و اقوام و عائله و مشترکین منزل عموماً.
۴- باب چهارم در حقوق مدنیه و امور سیاسیه و ملکیت نسبت به افراد ملت و اهالی مملکت و نسبت به تکالیف شخصی سلطنت.
۵- باب پنجم ، در حقوق و نوامیس عامه مانند امر تزویج وتطلیق و ارث وتجهیز اموات ومعاملات و صناعات و جنایات و دیات و کفارات.
۶- باب ششم در حقوق ملکوتیه و آن علوم و صناعات و فنون است.
۷- باب هفتم در احوال و اشراط  قیامت و دلایل ظهور قائم آل محمد(ص).
۸- باب هشتم در تاریخ بیان و مجملی از وقایع یوم القیمه .
درباره میرزا حسینعلی در این کتاب آمده:
“اگر میرزا حسینعلی و جمعی دیگر بهوای نفس در بدشت آن اوضاع نالایق را فراهم نمی آوردند و در طهران آن فساده را بر پا نمی نمودند و به ناصر الدین شاه تیر نمی انداختند باز این همه نفوس مقدس به کشتن نمی رفت… اگر در بغداد میرزا حسینعلی الواط و اراذل و اوباش جهال را اطراف خود جمع نکرده بود و بنای فساد لوطی گری را نگذارده بودند ، باز امر بیان عالم گیر می شد…اگر میرزا حسینعلی و اصحابش به طور ملایمت و اعتدال حرکت می کردند ومردم را در عکا نمی کشتند و آنهمه رذالت ابراز نمی دادند و اینقدر دروغ و نفاق و تزویر و شیطنت و ملعنت با بیگانه و خویش اجراء نمی کردند و نسبت به مصدر امر آنقدر تهمت و افتراء و اکاذیب نمی گفتند باز سبب نفرت عامه و کراهت طباع نمی گشتند …و همچنین پاره اصحاب و نزدیکان حضرت ثمره هم کارهائیکه سبب احتجاب مردم از آفتاب حقیقت شد بسیار سبب شدند ولی مبدء همه این شرور نفس میرزا حسینعلی بود آتش بجان شمر فتد که این بنا نهاد “(کتاب هشت بهشت- صفحات ???و ??? )
نویسنده: ید الله رأفتی