هنر پذیرایی از مهمان هنر پذیرایی از مهمان

 چیدن میز صبحانه طرز پذیرایی سر میز هرقدر در پاکیزگی و زیبایی لوازم صرف غذا دقت کنید اشتها زیاد شده در گوارش آن  تأثیر نیکو می‌بخشد . تصور نکنید با این پندی که می‌دهیم مخارج گزافی پیش پای شما گذاشته‌ام. فقط سلیقه و دقتی که در انتخاب اشیا می‌کنید این منظور را به‌آسانی برآورده می‌سازد ، برای هر یک از افراد خانواده یک فنجان و یک نعلبکی چای‌خوری ، یک بشقاب کوچک ،کارد و چنگال و قاشق و دستمال اختصاصی بدهید: میز صبحانه را با رومیزی که رنگ آن با فنجان‌های مناسب باشد بپوشانید این توجه ،جلوه‌ی میز را زیاد می‌کند .یک گلدان ارزان‌قیمت که آن‌هم بارنگ رومیزی تناسب داشته باشد و چند شاخه گل‌های فصلی و یا از یک سبد میوه فصل می‌توان استفاده کرد . جلوی هر فرد یک بشقاب ، کارد، چنگال کره خوری و سمت چپ ،بشقاب چنگال دسر خوری و سمت راست آن کارد و قاشق مرباخوری، قاشق چای‌خوری یا قهوه‌خوری در نعلبکی ، زیر فنجان و دستمال مابین بشقاب و نعلبکی قرار گیرد.تستر باید روی میز صبحانه قرار گیرد و نان‌ها را سر میز تست کرده می‌توان آن را روی میز کوچک نزدیک میز صبحانه قرار دهید.صبحانه را معمولاً بانوی خانه یا دختر بزرگ‌تر آماده می‌سازد. در مهمانی‌های خصوصی هر فرد بعد از استفاده از لوازم و ظروف آن را شخصاً بشوید و خشک کند و به‌جای خودش بگذارد. آداب صرف غذا شادی و آسودگی خاطر موقع صرف خوراک نظافت و منظره زیبا محرک اشتها و موجب گوارش غذا است. این نکات بهداشتی و روان‌شناسی را در تهیه صبحانه و ناهار و شام خانواده یا پذیرایی از دوستان به‌موقع اجرا بگذارید . با مادر خود همکاری بکنید تا هنگام صرف غذا ساعت تفریح و خوشی اعضای خانواده باشد.خوراکی‌های ساده شما طبق اصول بهداشتی و تغذیه صحیح تهیه شود ظرف غذا به طرز پسندیده چیده شود میز و لوازم آن را درنهایت پاکیزگی مزین به گل و گیاه باشد افراد خانواده قبل از حضور سر میز خود را تمیز و مرتب کند صحبت‌هایی که در این موقع پیش میاید شیرین و خوش‌آیند باشد. کودکان عادت کنند غذا را پاکیزه و بانزاکت صرف کنند. این‌ها سفارش‌هایی است که برای صرف غذا خانواده می‌کنیم اما در موقع پذیرایی از دوستان ، گذشته از مطالب بالا شرایط دیگری راهم که به آن‌ها اشاره می‌شود در نظر بگیرید. چیدن میز، میز سفره را در اتاق طوری قرار بدهید که در اطرافش به‌آسانی بتوان گردش کرد. سفره یا بزرگ است که تمام میز را می‌پوشاند از سفره‌های تک نفرِ استفاده شود . میز دراز ، چهارگوش، بیضی،گرد یا هر شکل دیگر باشد تفاوت نمی‌کند.

اگر مهمانی در باغ بزرگی باشد ممکن است میزهای کوچکی در باغ قرارداد تا هر دسته از مدعوین باهم مأنوس‌تر هستند گرد یک میز جمع شوند.در مهمانی‌هایی که جمعیت زیاد است و نمی‌توان جا برای تمام مدعوین سر میز تهیه کرد غذا به‌صورت ایستاده صرف می‌شود . در اطراف میز به‌اندازه‌ی تمام مهمان‌ها بشقاب و قاشق و چنگال قرار می‌دهند ولی صندلی نمی‌گذارند . میان میز را با سبدهای گل و یا شمعدان بلور یا نقره تزئین می‌کنند. گل‌ها زیاد معطر یا بد بو نباشد چون عطر زیاد اشتها را کم می‌کند یا برای بعضی اشخاص موجب دردسر می‌شود. ظرف‌های میوه را هم اگر قشنگ بچینید می‌توانید میان میز بگذارید. در مهمانی‌هایی که مدعوین دور میز می‌نشینند تا سه بشقاب می‌توان جلوی هر کس روی میز قرارداد ، بشقاب‌های سوپ‌خوری را روبروی هم می‌گذارید اگر سوپ در برنامه نیست بشقاب کوچکی که مخصوص مخلفات یا خوراکی‌های مقدماتی سفره است ، جای آن‌ها می‌گذارید . فاصله هر بشقاب با دیگری به‌قدری باشد که بتوان یک بشقاب وسط آن‌ها جا داد (قریب ۵۵سانتی‌متر) دستمال‌سفره را طرف چپ بشقاب طوری بگذارید که لبه‌ی دستمال به‌طرف بشقاب باشد سمت راست هر بشقاب ، لیوان‌های آبخوری و نوشابه‌های مختلف را بچینید، جای بشقاب کوچکی برای نان طرف چپ ، بالای چنگال است. طرف راست بشقاب کارد و قاشق بگذارید چون آن‌ها را معمولاً با دست راست می‌گیرند . چنگال را سمت چپ بگذارید . نمکدان،ظرف کره،خردل و مخلفات سفره و ترشی به‌قدری سر سفره بگذارید که هیچ‌کس از آن‌ها محروم نشود روی میز دیگری بشقاب برای عوض کردن حاضر باشد . ظروف یخ و یخ‌گیر ، قاشق و چنگال بزرگ برای بریدن یا برداشتن خوراک حاضر باشد تا پیش‌خدمت وقتی‌که سینی را در دست دارد معطل نماند. اگر ایستاده غذا صرف می‌شود تمام خوراک‌ها را روی میز می‌چینند ،تمیز کردن یا آوردن بشقاب دیگر توسط پیش‌خدمت مرسوم نیست. اتاق غذاخوری باید در تابستان خنک و در زمستان گرم و روشنایی به‌قدر کافی باشد. خدمت سر سفره خانم و دختر صاحب‌خانه پیش از وقت ، تمام ترتیبات را می‌دهند تا وقتی‌که مهمانان شروع به آمدن کردند غیبت نکنند و طوری کارها منظم باشد که علائم اضطراب و ناراحتی خیال از چهره‌ی میزبان مشاهده نگردد. پیش‌خدمت لباس مرتب و پاکیزه می‌پوشد . کفش پیش‌خدمت نباید صدا بکند و رفت‌وآمد او همه را متوجه سازد. پیش‌خدمت ماهر خیلی به‌آرامی و پاکیزگی کارها را انجام می‌دهد هیچ‌وقت به‌کلی اتاق را ترک می‌کند همواره مواظب است تا هر یک از مهمانان احتیاج به آب یا چیز دیگری دارند فوری از نگاهش درک کرده برای او حاضر کند یا حوله سفید حاضر دارد که هرگاه در موقع آوردن قاب خوراک یا بشقاب‌ها آلودگی در آن‌ها مشاهده شود فوری پاک کند.

سوپ را غالباً پیش از آمدن مهمانان در سوپ‌خوری‌ها می‌ریزند بویون که سوپ خیلی رقیق را می‌گویند در فنجان می‌ریزند دسته‌ی فنجان به‌طرف دست راست باشد . در مهمانی‌های ایستاده فنجان‌های بویون را در سینی چیده قبل از رفتن سر میز دور می‌گردانند . با بویون ه پیراشکی یا نان‌های کره‌ای کوچک صرف می‌کنند مخلفات سفره را غالباً در ظرف‌های چند خانه ریخته یا در یک سینی گذاشته مثل سایر غذاها می‌گردانند . ظروف غذا را نباید زیاد پر کرد که موقع برداشتن بریزد قاب را روی دست گرفته از سمت چپ مهمان جلوی بشقاب او نگاه می‌دارند تا بتواند به‌آسانی بردارد . آشامیدنی‌ها را از طرف راست در گیلاس یا لیوان می‌ریزند برای گرداندن خوراک از مهمانی که در وسط میز قرار دارد شروع می‌کنند . اگر مهمان غذا را رد کرد نخواست بردارد پیش‌خدمت اصرار نمی‌کند بشقاب‌های خالی را به‌محض این‌که از مقابل مهمان برداشتند باز جایش بشقاب تمیز می‌گذارند طوری که جلوی کسی خالی نباشد . هر غذایی که با آن سس یا سالاد خورده می‌شود ابتدا سالاد و سپس خورش را روی میز چیده، بعد پلو را سرو می‌کنند . با ماهی سس یا سالاد سبکی صرف می‌شود . اگر مهمانی رسمی نیست و جای اشخاص معین نشده است برای گرداندن غذا هر دفعه از طرف دیگر شروع کند در مهمانی‌های چای بهتر است همین عمل را انجام دهند. بعضی‌اوقات برای آسان شدن کار بشقاب‌ها را عوض نمی‌کنند اما اگر خوراک ماهی داشته باشند پس از صرف آن، بشقاب و چنگال و قاشق را عوض می‌کنند .غذاها که تمام شد پیش‌خدمت باکمال آرامی و تردستی تمام چیزهای زیادی را از روی میز برمی‌دارد و خورده‌های غذا را تمیز می‌کند طوری که میز تبدیل به میز تمیز دسر بشود . آن‌وقت شروع به آوردن خامه و شیرینی و میوه می‌کنند اما این کار را باید طوری انجام بدهند که به‌هیچ‌وجه موجبات ناراحتی و جلب‌توجه مهمانان را فراهم نیاورد. در مهمانی‌هایی که ایستاده صرف غذا می‌شود یا در باغ‌ها که روی میزهای کوچک غذا صرف می‌کنند، غالباً شام سرد است پیش‌خدمت‌ها دائم مشغول گرداندن گیلاس‌های نوشابه و تهیه بشقاب‌ها و قاشق و چنگال‌ها هستند تا از این حیث کسی معطل نماند. مهمانی ناهار کمتر داده می‌شود مگر به‌طور خصوصی یا مواقع تعطیل در ییلاق ، زیرا روزها هر کس مشغول کار است پس از صرف غذا مجال توقف و استراحت باقی نمی‌ماند. وظیفه مهمان‌ها و میزبان‌ها در مهمانی‌های بزرگ از یک هفته قبل دعوت به عمل می‌آید دیرتر از این مناسب نیست.

روی کارت طرز مهمانی که رسمی یا خصوصی است ذکر می‌شود کسی که دعوت‌شده است باید تا می‌تواند رد یا قبول آن را زودتر خبر دهد زیرا به‌جای او ممکن است تا وقت نگذشته دیگری را دعوت بکنند اگر نمی‌توانید دعوت را قبول کنید خیلی بهتر است که شرحی نوشته عذرخواهی بکنند اگر قبول کردید به‌موقع حاضر بشوید مدعوین را برای غذا معطل نکنید که خارج از نزاکت است . در مهمانی‌های رسمی و عروسی‌هایی که برای شام دعوت می‌کنند غالباً خانم‌ها بالباس بلند حاضر می‌شوند در شام خصوصی لباس عصر مناسب است. اشخاص با ادب همیشه در خانواده باید باکمال پاکیزگی و زیبایی غذا بخورند زیرا درصورتی‌که به این کار عادت نداشته باشند هنگام مهمانی متوجه می‌شوند که دهانشان هنگام جویدن صدا می‌دهد یا در بریدن غذا مهارت ندارند. معمولاً کنار قاشق را به دهان می‌گذارند . کارد همیشه با دست راست گرفته می‌شوند چنگال را می‌توان در دست راست یا چپ گرفت . برای خوردن بعضی از غذاها یا به کار بردن اشیا اگر تردید دارید صبر کنید تا دیگران مشغول بشوند تا شما بتوانید از آن‌ها تقلید کنید.

سر میز ، هیچ‌وقت هر دو دست خود را روی میز غذا نگذارید ، نان را با دست نصف کنید با دهان این کار را انجام ندهید. برای رد کردن غذایی که میل ندارید فقط کلمه‌ی متشکرم را ادا کنید ، در موقع برداشتن غذا مواظب باشید از جلوی خودتان بردارید نه این‌که انتخاب کنید ، همچنین زیادی برندارید که برای دیگران نماند ماهی را با چنگال و کارد مخصوص می‌خورند ، میوه را با کارد می‌برند برای بیرون آوردن هسته کمپوت یا میوه قاشق کوچک را نزدیک دهان برده هسته را به‌وسیله آن کنار بشقاب می‌گذارید . اگر قاشق نباشد آهسته آن را در بشقاب گذارید . موقعی که آماده بودن شام را پیش‌خدمت اعلام کرد میزبان حاضر بودن شام را تذکر می‌دهد . آقایان بانوان را به اتاق غذاخوری راهنمایی می‌کنند ولی این کار البته خیلی رسمی است. میزبان جای مدعوین را نشان می‌دهد جای اشخاص محترم‌تر وسط میز است به همین ترتیب سایرین پشت صندلی‌های خود می‌ایستند همین‌که خانم میزبان نشست همه از طرف چپ روی صندلی خود می‌نشینند وقتی‌که میزبان دستمال سفره را باز کرد همگی آن را بازکرده روی زانو قرار می‌دهند اگر میزبان غذا را خودش تقسیم می‌کند بایستی ابتدا به خانم‌ها و بعد به آقایان تعارف کند. همین‌که غذا به اتمام رسید و همگی دست از خوردن کشیدند خانم میزبان از جا برمی‌خیزد و همگی از او پیروی می‌کنند سپس به سالن رفته قهوه یا بستنی را در آنجا صرف می‌کنند معمولاً زیر ظرف کمپوت یا دسر بشقاب می‌گذارند .

خانم و آقای میزبان متوجه باشند سر سفره صحبت‌های شیرین به میان بیاید مدعوین شاد و مشغول باشند هرگز سکوت اتاق را نگیرد طوری که فقط صدای قاشق و بشقاب شنیده شود . خانم‌ها بایستی بدانند زیاد بودن انواع غذا و مقدار آن‌ها سبب خوبی مهمانی نیست برعکس غذا را به‌اندازه ولی مطلوب و گوارا تهیه کنند راضی به اسراف نشود ، سادگی و پاکیزگی سفره و غذا بهتر ازهر چیز مجلس را زینت می‌بخشد . خوش‌روئی و بی‌تکلف بودن صاحب‌خانه بهترین وسیله مهمان‌نوازی است تشریفاتت که ذکر شد برای مهمانی‌های رسمی و مفصل است .در پذیرایی‌های خانوادگی بانو و دخترش خوراک‌ها را هر چه مقدور است از پیش تهیه‌کرده داخل یخچال یا در فر و هر طور که لازم است نگاه می‌دارند مهمان به اختیار خود هرکجا که راحت‌تر است می‌نشیند و اعضای خانواده خودشان پذیرایی می‌کنند ، دیس غذا را نزد بانوی خانه می‌گذارند او همان‌طور که در جای خود نشسته جلوی مهمان پهلویی گذاشته او به نفر بعدی می‌دهد.به این شکل دور می‌گردد بقیه غذا را میان میز قرار می‌دهند تا هر کس میل دارد بردارد . پس از صرف غذا یکی از افراد خانواده باکمال آرامش ظروف را به آشپزخانه می‌برد و دیگری می‌شوید . کارها باکمال نظم و آرامش پیش می‌رود.

پکیج کامل مطالب و نکات درباره این موضوع  در قسمت کتابخانه ی سایت به صورت PDF قابل دانلود می باشد.