والدین تارک نماز

پرسش. اگر محیط خانه در توجه به نماز مناسب نباشد مثل اینکه پدر خانواده تارک نماز باشد، چه باید کرد؟

پاسخ: پدر و مادر الگوی فرزندان هستند و فرزندان در الگوگیری از آنها هم در امور مثبت و هم در امور منفی بسیار تأثیرپذیرند. تأثیر محیط مرحله ‏ای است که در عرض تأثیر ژنتیکی باید به آن اهمیت داد. پدر خانواده باید توجه داشته باشد که انجام این گناه (ترک نماز) خود الگوی نامناسبی را برای فرزندش ایجاد می‏کند؛ یعنی در واقع او دو گناه را انجام داده است؛ یکی انجام ندادن نماز دوم انجام ندادن وظیفه پدری که گاه موجب انحراف دائمی فرزندش می‏شود. شاید گناه اول را با توبه کردن و به جا آوردن قضای نمازها یا وصیت به وراث در انجام آن نمازها ـ در صورتی که سنّ توبه پدر بالا باشد و فرصتی برای قضا نداشته باشد ـ بتوان جبران کرد امّا انحراف فرزند و ضایع کردن و تلف کردن بخشی از عمر فرزند در راهی که شایسته نیست، قابل جبران نیست. اینکه پدر به صورت علنی به فرزندش نشان می‏دهد که اهل نماز نیست و نماز برای او اهمیت ندارد، نتیجه خطرناکی را در پی دارد. توصیه می‏شود که از علنی کردن گناه خودداری شود. مخفی کردن گناه خود یک تکلیف است. تظاهر به گناه گاهی گناه صغیره را بدل به کبیره می‏کند چون موجب اشاعه منکرات می‏گردد.

بنابراین اگر پدر خانواده به هر دلیلی اعم از تنبلی، بی‏توجهی به اهمیت نماز یا… نماز نمی‏خواند، نباید کاری کند که ذهنیت فرزند به این صورت شکل گیرد که نماز خواندن لزوم ندارد بلکه می‏تواند به گونه‏ای عمل کند که گویی در محل کارش خوانده است یا می‏تواند به فرزند بگوید من به دلیل تنبلی نمازم را نمی‏خوانم امّا تو نمازت را بخوان. این توصیه براساس این اصل است که اگر کسی واجبی را ترک کرد، می‏تواند دیگران را به انجامش ترغیب کند و امر به معروف و نهی از منکر کند.

به فرزندان نیز توصیه می‏شود که اگر پدری در این زمینه مشکل دارد، نمی‏تواند الگوی خوبی برای شما باشد. بزرگان، علما، ائمه معصومین علیهم‏السلام، پیامبر گرامی اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آلهالگوی برتر در عرصه‏های اخلاقی و در انجام آداب دینی هستند. آنها نماز را دوست داشتند و آن را نور چشم خود می‏دانستند؛ این بزرگواران به نماز عشق می‏ورزیدند و در هنگام نماز گویی به وعده‏گاه ملاقات با محبوب خویش دعوت شده‏اند، حال دگرگونی داشتند.

باید به فرزندان یاد داده شود که پدر و مادر تا هنگامی که در صراط مستقیم و در مسیر الهی گام برمی‏دارند، الگوهای مناسبی هستند امّا در غیر این صورت نباید اشتباه آنها را تکرار کرد؛ گرچه احترام به پدر و مادر در هر صورت واجب است. افزون بر اینکه فرزند می‏تواند در مورد پدر و مادر خوش‏بین باشد و احتمالاتی را مطرح کند که شاید نماز را موقعی می‏خواند که او مطلع نیست.
نکته دیگر آنکه اگر پدر خانواده اهل نماز نیست ولی مادر اهل نماز است، باید با بیان مطالبی که در اهمیت نماز آمده است بدون آنکه از شأن پدر بودن شوهرش بکاهد، فرزندان را از ادامه راه پدر بازدارد. الگوسازی مناسب و نشان دادن الگوهای برتر در این تلاش مفید خواهد بود.