. به زنان و دختران متدین و عفیف پیشنهاد میشود به طور مستمر مطالعات و تحقیقات خود را دربارهی فلسفه، فواید و مسائل حجاب افزایش دهند. این کار دو فایدهی مهم دارد:
الف) اعتقاد و ایمان آنها به حقانیت احکام متعالی و نورانی اسلام، افزایش مییابد و در نتیجه التزام عملی آنها به رعایت حجاب برتر بیشتر میشود.[۳]
ب) از طریق فوق بهتر میتوانند به تبلیغ و ترویج صحیح و منطقی حجاب برتر اقدام نمایند و حتی در مواقع لازم، از طریق جهاد فرهنگی به پاسخگویی شبهات مخالفان حجاب نیز اقدام نمایند.[۴]
۱۲. متأسفانه برخی مطبوعات، با روش سلبی، یعنی از طریق تخریب حجاب برتر، مثل چادر، به طور غیر مستقیم به ترویج حجاب و پوشش مورد علاقهی خود میپردازند و چون این روش، روش صحیح و معقولی نیست، به این گونه مطبوعات توصیه میشود به جای پیش گرفتن روش تخریبی و سلبی، با ابزار منطق و دلیل به ترویج حجاب مورد نظر خود بپردازند. به نمونههایی از روش تخریبی و القائات منفی برخی مطبوعات برضّد چادر مشکی و حجاب برتر توجه کنید:
الف) مصاحبهی عمومی کوچه و بازاری دربارهی مسائل تخصصی.
یکی از مجلات در یک مصاحبهی عمومی با مردم کوچه و بازار، با طرح این پرسش که «خانم چرا سیاه میپوشید؟»[۵] با القای غیر مستقیم افکار انحرافی، سعی در تخریب حجاب تیره و چادر مشکی نموده است. اساساً تردیدی نیست اینگونه مصاحبههای کوچه و بازاری که معمولاً نظرهای علمی و کارشناسی در آنها مطرح نمیشود، در مورد مسائل تخصصی، مانند مسئلهی پوشش و لباس، ارزش و اعتبار علمی ندارد.
ب) استفادهی ابزاری از جوانان. یکی از روزنامهها نیز در عملی مشابه مصاحبهی مذکور، در یک نشست، به همراه بعضی دختران و پسران، بدون حضور کارشناسان و بدون استناد به نظرهای کارشناسی، به چاپ نظرهای آنها دربارهی لباس پرداخته است.[۶] واضح است که چنین روشی نیز از نظر علمی و کارشناسی فاقد ارزش و اعتبار است و بیشتر به استفادهی ابزاری از جوانان شباهت دارد.
ج) استفادهی ابزاری از ادبیات. روزنامهای در یک قطعهی ادبی، با القای غیر مستقیم، به نکوهش بعضی از مصادیق پوشش مشکی در سطح جامعه پرداخته است.[۷]روشن است که دربارهی مسائل مهم و نیازمند کارشناسی، مثل مسئلهی لباس، نمیتوان از نوشتههای ادبی استفاده نظری و علمی نمود، بلکه باید با برگزاری نشستهای علمی و کارشناسی، کارآمدی یا ناکارآمدی یک نوع حجاب و لباس را مشخص نمود.
با توجه به روشهای غیر عقلایی یاد شده، به اینگونه مطبوعات توصیه میشود برای فرهنگ سازی صحیح و عمیق از روشهای عقلایی استفاده نمایند.
۱۳. همانگونه که در ضمن نوشتهی حاضر آشکار شد، علت بسیاری از اظهار نظرهای نادرست و غیر دقیق در زمینهی ابعاد دینی حجاب، این است که افرادی بدون آشنایی با احکام دینی و بدون مطالعه و تحقیق دربارهی مسائل حجاب دینی و اسلامی، به خود اجازهی اظهارنظر میدهند. واقعاً جای تعجب است که در عصر پیشرفت علم، بعضی از مطبوعات از مواجههی کارشناسانه با مقولهی حجاب و پوشش گریزانند و با سوء استفاده از آزادی، به روشهای غیر علمی و غیر منطقی روی میآورند؛ به رسانهها و مطبوعاتی که در صدد طرح مسائل دینی و مذهبی هستند پیشنهاد میشود با ایجاد ارتباط صمیمی با حوزهی علمیهی قم و مراکز پژوهشی آن، زمینهی همکاری نزدیک در طرح مسائل دینی به طور علمی و کارشناسانه را فراهم نمایند. شایستهی ذکر است اکنون با تأسیس مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه، زیر نظر شورای عالی حوزهی علمیه قم، زمینهی همکاریهای نزدیک بین فرهیختگان حوزوی و اصحاب رسانهها و مطبوعات به خوبی فراهم شده است.
۱۴. مشکل دیگر ـ که در ضمن اثر حاضر موارد متعددی از آن مطرح گردید ـ این است که اظهار نظرها در زمینهی حجاب در عرصهی برخی مطبوعات، بعضاً بدون ذکر سند و مدرک و دلیل صورت میگیرد؛ مثلا ً فردی ادعا میکند که چادر در زمان قاجار جا افتاده است و ریشهی دینی و مذهبی ندارد،[۸] ولی هیچ سند و مدرکی برای ادعای خود نقل نمیکند. روشن است که اینگونه اظهار نظرهای بدون سند و مدرک فاقد ارزش علمی است؛ از این رو به مطبوعات توصیه میگردد در بیان ادعاها و اظهار نظرها، علاوه بر استفاده از نظرهای علمی و کارشناسانه، ابتدا از وجود اسناد و مدارک معتبر و کافی برای بیان یک مدعا مطمئن شوند و سپس به چاپ آن اقدام نمایند.
۱۵. افرادی که خود یا یکی از اقوام و دوستانشان به کشورهایی که مروّج فرهنگ برهنگیاند، مانند کشورهای اروپایی و غربی، مسافرت نمودهاند، به خوبی میدانند که رابطهی مستقیمی بین کاهش مقدار پوشش افراد، خصوصاً زنان، و افزایش جرایم و مفاسد جنسی وجود دارد. یک بانوی تازه مسلمان امریکایی میگوید:
در زمستان که مردم مجبورند به جهت سردی هوا خود را پوشانیده و پوشش بیشتری داشته باشند، به طور طبیعی و کاملاً محسوسی در امریکا تجاوز به عنف نسبت به زن کمتر میشود، لکن در تابستان که زنان، علاوه بر گرمای هوا، به پیروی از مدهای جلف و فاسد کننده، خود نیز دنبال بهانهای هستند تا هر چه ممکن است لباس خود را سبک نموده و به بهانهی گرما، اعضای حساس بدن خود را در معرض دید مردها قرار دهند، تجاوز به عنف نسبت به زنان حتی پیرزنان نیز افزایش مییابد و تا آنجا پیش میرود که در این فصل راهبهها نیز مورد حملهی مردان جنایتکار قرار میگیرند.[۹]
به محققین و پژوهشگران توصیه میشود به طور تطبیقی و مقایسهای دربارهی مقدار جرایم و مفاسد جنسی در کشورهای اسلامی، که اکثراً مقید به رعایت پوشش در اجتماع هستند، با کشورهایی که برهنگی در آنها رواج دارد، همانند بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی، تحقیقاتی انجام دهند تا برای افرادی که دربارهی مطلب یاد شده تردید دارند، به طور علمی آشکار گردد که واقعاً بین افزایش پوشش و کاهش جرایم جنسی و بالعکس، رابطهی معناداری وجود دارد.
۱۶. در ضمن اثر حاضر آشکار شد که استفاده از چادر مشکی دارای ریشههای قرآنی و روایی است؛ از این رو به اهل قلم و مطبوعات توصیه میشود در مواجهه با سنت و سیرههای موجود در بین مسلمین، مثل سیره و سنت استفادهی زنان مسلمان از چادر مشکی، که دارای ریشهی قرآنی و اسلامی است با احتیاط و دقت مواجه شوند و اینگونه نباشد که به راحتی به نقض سیره و سنّت اسلامی اقدام کنند. امیرمؤمنان علی(ع) میفرمایند:
لا تنقض سنه صالحه عمل بها صدور هذِهِ الامه و اجتمعت بها الالفه و صلحت علیها الرعیه و لا تُحدثنَّ سنه تضرّ بشیءٍ من ماضی تلک السنن فیکون الاجر لمن سنَّها و الوزر علیک بما نقضت منها؛[۱۰] آداب پسندیدهای را که بزرگان این امت به آن عمل کردند و ملت اسلام با آن پیوند خورده و رعیت با آن اصلاح شدند برهم مزن، و آدابی که به سنتهای خوب گذشته زیان وارد میکند پدید نیاور، که پاداش برای آورندهی سنّت و کیفر آن برای تو باشد که آنها را درهم شکستی.
۱۷. در نوشتهی حاضر به طور مستند اثبات گردید که متأسفانه برخی مطبوعات و افراد از آزادی که به برکت جانفشانی صدها هزار شهید گلگون کفن به دست آمده است به نحو شایسته و صحیح در راه تبیین و نشر حقایق استفاده نمیکنند، بلکه برعکس، در راه ترویج اباطیل و شبههها و سست کردن ارزشهای الهی جامعه اسلامی، همانند حجاب، از آزادی سوء استفاده میکنند. به نظر میرسد یکی از علل این سوء استفاده، عدم تبیین صحیح و علمی محدودهی آزادی بیان و قلم است که باعث گردیده عدهای تصور کنند به بهانه آزادی، مجاز به تبلیغ و ترویج هر فکر و عملی به هر شکل و قیمتی ولو با شیوههای غیر علمی، مثل ادعاهای بدون دلیل و ترویج دروغ و تهمت میباشند. ثمرهی چنین تصور نادرستی به هر حال این واقعیت تلخ عینی را منجر گردیده است که عدهای با نشر اکاذیب در مورد مبانی حجاب اسلامی، زمینهی تشویش اذهان عمومی، به خصوص بانوان و دختران جوان در زمینهی حجاب و پوشش اسلامی را فراهم کردهاند. حال پرسش اساسی این است که مسئولیت تشویش، سرگردانی و در نتیجه سستی آشکار نسبت به رعایت حجاب که در برخی از بانوان و دختران در اثر انتشار شبههها در زمینهی حجاب اسلامی مشاهده میگردد به عهده کیست؟ به نظر میرسد، مسئولیت تشویش و سستی یاد شده، بیش از همه بر دوش افرادی است که به جای تبیین دقیق و عمیق مفهوم و معنای آزادی قلم و بیان و حد و مرزهای آن در یک جامعه اسلامی،[۱۱] پیوسته فریاد به خطر افتادن آزادی سر داده و میدهند. به این گونه افراد و به افرادی که با سوءاستفاده از آزادی، شبهههایی را در زمینهی ارزشهای اسلامی، مانند حجاب، با ابزار قلم و بیان در جامعه منتشر نموده و مینمایند، توصیه میشود دربارهی حد و مرز آزادی و تفاوت آزادی در جامعهی اسلامی و جامعهی غربی به مطالعه و پژوهش عمیق بپردازند.
[۳] . یکی از مصادیق برجسته و جالب در مورد تأثیر آگاهی زنان مسلمان در التزام آنها به حجاب، حادثهی شگفتانگیز محجبه شدن چند تن از زنان هنرپیشهی مصری است که در یک اقدام غیر منتظره حجاب و پوشش اسلامی را انتخاب نمودند. متأسفانه این حادثهی مهم در اثر بایکوت خبری رسانهها در مطبوعات جهان، خصوصاً رسانههای غربی، انعکاس نیافت. مجموع مصاحبههای آنان را در شمارههای ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ مجلهی پیام زن میتوانید مطالعه نمایید.
[۴] . برای آشنایی با جهاد فرهنگی بعضی از زنان فرهیخته با مقولهی کشف حجاب، به عنوان نمونه ر.ک: زینب بیگم شیرازی، «جوابیهی ضاله طالبین رفع حجاب»، پیام زن، ش ۱۱۲، ص ۲۶.
[۵] . مجلهی زنان، سال سوم، بهمن و اسفند ۷۳، شماره ۲۲، خانم چرا سیاه میپوشید؟ به کوشش لیلی پورزن.
[۶] . گیو نمازی، هماندیشی جوانان درباره لباس پوشیدن، روزنامهی نوروز ۱۸ / ۴ / ۸۰ ، ص ۸.
[۷] . مانا دشت گُلی، «نکند پدر مرا نشناسد» روزنامهی نوروز، ۲۴ شهریور ۱۳۸۰، ص ۸.
[۸] . پاسخ این ادعا در فصل دوم این اثر آمده است.
[۹]. اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج ۳، ص ۲۱۹.
[۱۰]. نهجالبلاغه، ترجمهی محمد دشتی، نامهی ۵۳، ص ۵۷۲.
[۱۱] . برای آگاهی بیشتر در زمینهی محدودهی آزادی قلم و بیان از دیدگاه اسلام و تفاوت دیدگاه اسلام و غرب در باب آزادی ر. ک: به آثار ذیل از سردار بزرگ جهاد فرهنگی بر ضد شبههافکنان در عصر حاضر علامه استاد محمد تقی مصباح یزدی، دین و آزادی، و نظریه حقوقی اسلام، ص ۳۰۳ ـ ۴۰۰، و نیز نظریه سیاسی اسلام، ج ۱، ص ۶۳ ـ ۹۷ و ۲۱۳ ـ ۲۲۴
