دبیر انجمن روانپزشکان با تاکید بر لزوم پیشگیری از بروز اختلالات روانی در جامعه، عدم برخورداری از ازدواج صحیح و علمی، فقر فرهنگی و اقتصادی و عوامل اجتماعی مانند اعتیاد را از جمله عوامل موثر در بروز اختلالات روانی دانست و انگیزه، بلوغ اجتماعی و روانی و اطلاعات کامل از جنس مخالف را سه شرط اساسی برای ازدواج موفق عنوان کرد.
دکتر پرویز مظاهری ، با اشاره به نقش زمینه‌های زیستی، روانی و اجتماعی در ابتلا به اختلالات روانپزشکی، گفت: برخی بیماری‌ها و اختلالات روانپزشکی از زمینه‌های ژنتیک و خانوادگی برخوردارند. بر این اساس در صورت سابقه خانوادگی ابتلا به یک بیماری روانی مانند اسکیزوفرنیا، شانس ابتلا دیگر افراد خانواده به اختلالات روانی، بیشتر از دیگر افراد جامعه است.
وی با تاکید بر لزوم پیشگیری از بروز اختلالات روانی میان افراد مختلف جامعه، درعین حال ازدواج صحیح و اصولی را از جمله اقدامات موثر در پیشگیری از بروز اختلالات روانی دانست و گفت: ازدواج نباید بر فرض این که پسر یا دختر به سن ازدواج رسیده‌اند، صورت گیرد. لازم است ازدواج، صحیح، اصولی و بر اساس معیارهای شناخته شده و علمی باشد.
مجادلات والدین در نهایت به اختلالات روانپزشکی فرزندانشان می‌انجامد
این روانپزشک، انگیزه شخص، بلوغ کامل اجتماعی – روانی و داشتن اطلاعات کامل از جنس مخالف را سه شرط اساسی برای ازدواج عنوان کرد که اغلب خانواده‌ها به آن توجهی ندارند و ادامه داد: برای یک ازدواج موفق، خود شخص باید تمایل و آمادگی لازم برای ازدواج را داشته باشد. همچنین بلوغ جسمی، برای ازدواج شرط کافی نیست. فرد باید توانایی تشخیص خوب را از بد داشته باشد، مسوولیت پذیر بوده و از قدرت برنامه‌ریزی برخوردار باشد. بنابراین بلوغ کامل اجتماعی و روانی برای ازدواج لازم است. از طرف دیگر دختران و پسران برای ازدواج باید از خصوصیات روانشناختی جنس مخالف آگاهی کامل داشته باشند.
وی، کم انگیزگی جوانان در ازدواج را از مشکلات جامعه کنونی دانست و گفت: متاسفانه این روند در حال گسترش است و اغلب جوانان صرفا به دلیل تمکین از پدر و مادر و یا دلایلی از این قبیل تن به ازدواج می‌دهند. بنابراین اطلاعات کاملی از ویژگی‌های شخصیتی، انتظارات جنس مخالف و … ندارند. بر این اساس اغلب مجادلات پدر و مادرها که در نهایت به اختلالات روانپزشکی فرزندان آنها منجر می‌شود، به دلیل نادیده گرفتن همین سه موضوع مذکور است. اگر ازدواج‌ها به شکلی صحیح و علمی صورت گیرد، به دنبال آن مشکلات خانوادگی، اختلافات و مجادلات از بین می‌رود و در نتیجه فرزندان آن خانواده به اختلالات روانی مبتلا نخواهند شد.
دکتر مظاهری در ادامه گفت: در صورت وجود زمینه ژنتیکی یک اختلال روانپزشکی حتی الامکان سعی شود ازدواجی صورت نگیرد یا آن ازدواج با بررسی‌های کامل ژنتیکی انجام شود و زن و مرد با علم به این موضوع که ممکن است فرزندان آنها نیز به این اختلالات مبتلا شوند، دیگر زمینه‌های موثر در ابتلا به اختلالات روانی را حذف کنند.فقر اقتصادی و فرهنگی؛ زمینه‌ساز اختلالات روانی
وی مسایل اجتماعی را از دیگر عوامل موثر در بروز اختلالات روانی دانست و گفت: مشکلات جامعه می‌تواند به اختلالات روانپزشکی دامن بزند. به عنوان مثال فقر فرهنگی و اقتصادی از عوامل ایجاد اختلالات افسردگی، اضطراب، اختلالات هذیانی، اختلال خواب و … است. در توسعه جوامع شهری باید به امکانات نیز توجه شود. بنابراین علاوه بر امکاناتی مانند آب، برق و گاز، لازم است به امکانات رفاهی، تفریحی و فراهم بودن امکان ارتزاق عمومی نیز توجه شود.
کاهش درصد قابل توجهی از اختلالات روانپزشکی به دنبال کنترل و درمان اعتیاد
به گفته این روانپزشک، معضل اجتماعی «اعتیاد» نیز از جمله عوامل زمینه‌ساز اختلالات روانپزشکی است که لازم است مسوولان و دست‌اندرکاران برای کنترل و ریشه کن شدن آن تلاش کنند. از آنجا که اکنون استفاده از مواد مخدر، محرک و توهم‌زا در جامعه مشکلات زیادی را میان والدین و فرزندان و همسران به دنبال دارد، کنترل و درمان اعتیاد می‌تواند درصد قابل توجهی از اختلالات روانپزشکی در جامعه را کاهش دهد.نقش سیستم آموزش و پرورش در پیشگیری از بروز اختلالات روانی موثر است
وی با اشاره به تاثیر سیستم آموزش و پرورش در پیشگیری از بروز اختلالات روانی به ایسنا گفت: لازم است معلمان با دانش و علاقه کافی به آموزش و پرورش دانش‌آموزان بپردازند نه به صرف این که یک شغل داشته باشند؛ چرا که دانش‌آموزانی که زیر دست معلمان فاقد انگیزه و دانش کافی تربیت می‌شوند، در آینده از نظر روانی افراد سالمی نخواهند بود.۱۸ سال ابتدایی زندگی تعیین کننده شکل‌گیری شخصیت فرد
دکتر مظاهری ۱۸ سال ابتدایی زندگی را بسیار مهم و تعیین کننده در شکل‌گیری شخصیت فرد دانست و ادامه داد: هر چند که بیشتر شخصیت فرد در شش سال نخستین زندگی و در خانواده شکل می‌گیرد، اما ۱۲ سال پس از آن، در مدرسه است؛ بنابراین لازم است که به سیستم فرهنگی و آموزشی جامعه اهمیت داده شود.کاهش بسیاری از مشکلات زمینه‌ای اختلالات روانپزشکی به دنبال اجرای قانون سلامت روان
وی با اشاره به تدوین پیش نویس قانون سلامت روان، ابراز امیدواری کرد که با تصویب و اجرای این قانون، بسیاری از مشکلات زمینه‌ای اختلالات روانپزشکی کاهش یابد.
مظاهری در ادامه گفت: در پیشگیری از اختلالات روانپزشکی سه اصل مطرح است؛ ابتدا پیشگیری اولیه و اقداماتی که باید انجام داد تا افراد به این اختلالات مبتلا نشوند. پیشگیری نوع دوم مربوط به زمانی است که شخص به این اختلالات مبتلا شده، بنابراین باید امکانات درمانی کافی به منظور مدیریت سریع بیماری وجود داشته است. پیشگیری سوم نیز زمانی است که بیماری در فرد استقرار یافته و یک سری ناتوانایی‌ها را به دنبال داشته که می‌تواند جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.پیشگیری، مقدم بر درمان
دبیر انجمن روانپزشکان با تاکید بر لزوم مقدم دانستن پیشگیری از درمان گفت: اجرای قانون سلامت روان در هر سه مورد پیشگیری عنوان شده، موثر است؛ اما به موارد دوم و سوم یعنی درمان و پیشگیری از عوارض بعدی اختلالات روانپزشکی بیشتر پرداخته است. این در حالی است که هزینه پیشگیری کمتر از درمان است و اگر به جلوگیری از بروز بیماری‌ها بیشتر توجه شود، دیگر لازم نیست که نگران درمان عوارض مزمن شده بیماری‌ها باشیم.
