گناه در خانواده

پرسش. اگر شخصی از ارتکاب گناهی منزجر باشد که آن گناه در جمع خانواده یا دوستان رواج دارد و توانایی اعتراض یا جدا شدن از آنها را ندارد، تکلیف چیست؟

پاسخ: چنین شخصی اگر خودش اهل آن گناه نباشد و از رفتار دیگران که مرتکب آن گناه می‏شوند ناراحت می‏شود، گناهی بر او نیست مگر آنکه شرایط امر به معروف و نهی از منکر فراهم باشد. در این صورت وظیفه اوست که امر به معروف و نهی از منکر کند. اما اگر شرایطش مهیا نبود یا تأثیری نداشته، و امکان هجرت و ترک محل نیز وجود نداشت، این تکلیف از او ساقط است. البته در مورد عدم امکان ترک محل می‏توان بحث کرد که بعید به نظر می‏رسد منزل مستقل دیگر یا در کنار اعضای دیگری از خانواده وجود نداشته باشد؛ هر چند در این کار، دچار سختی و مشکلاتی شود.
نکته اخلاقی بحث آن است که گناه، ریشه و هویت انسانی را تهدید می‏کند به‏ ویژه تحمیل عملکرد خویش به افراد دیگر خانواده که قصد حفظ عقاید و باورهای دینی خود را دارند، گناه دیگری است. پس به بزرگ‏ترها به خصوص پدر و مادر توصیه می‏شود که از گناه بپرهیزید و دیگران را از آن نهی کنید و در صورتی که شیطان در شما نفوذ کرده، قصد گناهی را کرده‏اید دستکم حقوق دیگران را رعایت کرده، آنها را دچار و آلوده به گناه نکنید.
نکته آخر به صورت مصداقی عرض شود که اگر گناه به صورتی است که حضورش در آن خانه برابر با شرکت در گناه است و فرض بر آن است که نمی‏تواند خانه را ترک کند مثل اینکه موسیقی مبتذل پخش می‏کنند، چاره در جدا شدن عملی در  همان فضای خانه است. هم صدایی با آنهایی که مرتکب گناه می‏شوند عقوبت دارد و باید ترک شود و این، غیر از حضور در فضای مشترک است. در مورد مثال مذکور به اتاقی دیگر برود یا گوش خود را بگیرد یا حواس خود را به کاری دیگر متمرکز کند و به هر حال گوش نکند. شنیدن بدون اراده غیر از گوش دادن و لذت بردن است. خلاصه آنکه تحت تأثیر فضا قرار نگیرد بلکه تا آنجا که می‏تواند جوّ را تغییر دهد.