افزایش بصیرت ، قدرت تحلیل و هدایت سیاسی۱۴

تدبیر ش ۴۵دانشجوی مؤمن و مسلمان باید هوشیار باشد
به اعتقاد من، با تحلیل من،… این جریان[اغتشاشات]، چه پیشقراولانش دانسته باشند، چه ندانسته باشند، یک جریانی بود طرّاحی ‏شده؛ تصادفی نبود. … البته آنهایی که طرّاحی کرده بودند، یقین نداشتند که خواهد گرفت.
 بعد از انتخابات که تحرّکاتی از طرف بعضی‏ها شروع شد، یک تجاوب نسبی هم از سوی جمعی از مردم تهران صورت گرفت، آنها امیدوار شدند؛ فکر کردند آنچه که تصوّر می‌کردند، انجام شد و گرفت و امیدوار شدند. لذا دیدید که این دستگاه‏ها و وسایل رسانه‏ای و صوتی و الکترونیکی و ماهواره‏ای و غیره حضورشان در صحنه را چه‌طور تشدید کردند؛ صریح وارد میدان شدند. … منتها خوشبختانه مثل همیشه که مسائل ایران را بد می‌فهمند و ملّت ایران را نمی‌شناسند، این دفعه هم نشناختند. اینها تودهنی خوردند، سیلی خوردند، ولی هنوز ناامید نیستند. … دارند قضایا را دنبال می‌کنند؛ به این زودی هم زمین نمی‌گذارند. اینها صحنه‏گردان‌هایی دارند، صحنه ‏گردان‌هایی هم پیدا خواهند کرد.
 دانشگاه باید بهوش باشد. دانشجوی مؤمن و مسلمان و دانشجویی که به کشورش علاقه‏مند است و دانشجویی که به آینده کشور و آینده نسل خودش دلبسته است، باید هوشیار باشد. بدانید! اینها دارند طرّاحی می‌کنند! البته شکست می‌خورند. من الآن به شما عرض می‌کنم، اینها در نهایت شکست می‌خورند؛ امّا درجه بیداری و هوشیاری من و شما می‌تواند در میزان خسارت و ضرری که وارد می‌کنند، تأثیر بگذارد. اگر هوشیار باشیم، نمی‌توانند صدمه و ضرری بزنند. اگر غفلت کنیم، احساساتی بشویم، بی‏تدبیر عمل کنیم، یا خواب بمانیم و این‌جور عوارض به سراغمان بیاید، ضرر و زیان و هزینه بالا خواهد بود؛ ولو در نهایت موفّق نخواهند شد.۱  ۱.  ۸۸/۰۶/۰۴        بیانات در دیدار دانشجویان و نخبگان علمینگاهتان به آینده، نگاه امیدوارانه باشد
شما جوانانی که گفتیم افسران جوان مقابله با جنگ نرم هستید، از من نپرسید که نقش ما دانشجویان در تخریب مسجد ضرار کنونی چیست؛ خوب، خودتان بگردید نقش را پیدا کنید. …عزیزان من! شرط اصلی فعّالیت درست شما در این جبهه جنگ نرم، یکی‏اش نگاه خوشبینانه و امیدوارانه است. نگاهتان خوشبینانه باشد. ببینید، من در مورد بعضی‏تان به جای پدربزرگ شما هستم. من نگاهم به آینده، خوشبینانه است؛ نه از روی توّهم، بلکه از روی بصیرت. شما جوانید – مرکز خوشبینی – مواظب باشید نگاهتان به آینده، نگاه بدبینانه نباشد؛ نگاه امیدوارانه باشد، نه نگاه نومیدانه. اگر نگاه نومیدانه شد، نگاه بدبینانه شد، نگاهِ «چه فایده‏ای دارد» شد، به دنبالش بی‏عملی، به دنبالش بی‏تحرّکی، به دنبالش انزواست؛ مطلقاً دیگر حرکتی وجود نخواهد داشت؛ همانی است که دشمن می‌خواهد.۱ ۱.  ۸۸/۰۶/۰۴        بیانات در دیدار دانشجویان و نخبگان علمیتندروی، انسان را پیش نمی‌برد؛با فکر تصمیم بگیرید
طبیعت جوان، طبیعت تحرّک و تندی است. این دوره زندگی شما را ما هم گذرانده‏ایم؛ آن هم در دوران‌های انقلاب و اوایل مبارزات و اینها بوده. تندی را می‌دانم چیست. خیلی هم به ما نصیحت می‌کردند که: آقا تندی نکنید! ما می‌گفتیم که: نمی‌فهمند. چقدر لازم است تندی کردن. می‌دانم تصوّر شما چیست، امّا حالا از ما بشنوید دیگر. مراقب باشید: تندروی، انسان را پیش نمی‌برد؛ با فکر تصمیم بگیرید. البته جوانِ امروز، از جوان دوره ما فکورتر است؛ این را به شما عرض بکنم: شما امروز جوان‌هایی هستید که تجربه‏تان، اطّلاعتان، آگاهی‏هایتان از آن دوره جوانی ما – از پنجاه سال پیش از این – خیلی بیشتر است؛ قابل مقایسه نیست با جوان امروز. بنابراین، توقّع اینکه شماها مدبّرانه و فکورانه فکر کنید و بدون تندروی، بدون افراط و تفریط توی قضایا رفتار کنید، توقّع زیادی نیست.۱ ۱.  ۸۸/۰۶/۰۴        بیانات در دیدار دانشجویان و نخبگان علمیبه جوان‌هایتان قدرت‌ تحلیل، توان و نشاط کار بدهید
جوان‌هایتان را توجیه کنید. منظورم این نیست که بنشینید زید و عمرو سیاسی را برایشان معرفی کنید. نه! اصلاً من موافق هم خیلی نیستم. اسم آوردن از زید و عمرو و بکر و این چیزها، کمکی به حل مشکل نمی‌کند. به اینها قدرت تحلیل بدهید. به اینها توان کار و نشاط کار بدهید. چه جور؟ با امید دادن؛ با امید بخشیدن. فضای کلاس را، فضای محیط درس و دانشگاه را فضای امید کنید؛ امید به آینده. بدترین بلایی که ممکن است بر سر یک نسل در یک کشور بیاید، ناامیدی است، یأس است. اینکه می‌گویند: آقا! چه فایده دارد؟ فایده‏ای ندارد، این روحیه «فایده‏ای ندارد» – یأس از آینده – سمّ مهلک همه فعّالیت‌هاست؛ چه فعّالیت‌های اجتماعی و سیاسی، چه حتّی فعّالیت‌های علمی، فعّالیت‌های پژوهشی. این کسانی که کشفیات بزرگ را در زمینه‏ های علوم تجربی و دانش‌های گوناگون انجام دادند، اینها اگر ناامید از نتیجه بودند، قطعاً به اینجا نمی‌رسیدند. امید، آن نیروی عظیمی است که انسان را پیش می‌برد. جوان ما را ناامید کنند از کشورش، از انقلابش، از آینده‏اش، از دولتش، از دانشگاهش، از آینده علمی‏اش، از آینده شغلی‏اش. این خیلی مضّر است. این کاری است که توی برنامه‏های دشمنان ما و مخالفین نظام وجود دارد. به نظر من یکی از کارهای اساسی این است. محیط را برای دانشجو، محیط نشاط، محیط امید، محیط حرکت به جلو     قـرار دهیـد.۲  ۲.  ۸۸/۰۶/۰۸        بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها
ضرورت میدان دادن به دانشجو برای اظهارنظر در زمینه مسائل گوناگون
یکی دیگر از کارهایی که باید در زمینه مسائل گوناگون اجتماعی و سیاسی و علمی انجام بگیرد، میدان دادن به دانشجوست برای اظهارنظر. از اظهارنظر هیچ نباید بیمناک بود. این کرسی‏های آزاداندیشی که ما گفتیم، در دانشگاه‏ها باید تحقّق پیدا کند و باید تشکیل بشود. اگر چنانچه بحث‌های مهمّ تخصصی در زمینه سیاسی، در زمینه‏های اجتماعی، در زمینه‏های گوناگون حتّی فکری و مذهبی، در محیط‌های سالمی بین صاحبان توان و قدرتِ بحث مطرح بشود، مطمئنّاً ضایعاتی که از کشاندن این بحث‌ها به محیط‌های عمومی و اجتماعی ممکن است پیش بیاید، دیگر پیش نخواهد آمد. وقتی که با عامّه مردم، افراد مواجه می‌شوند، همه نمی‌توانند خودشان را حفظ کنند. مواجهه با عامّه مردم، انسان‌ها را دچار انحراف‌ها و انحطاط‌ها و لغزش‌های زیادی می‌کند که متأسفانه ما شاهد بودیم. خیلی از افرادی که شما می‏بینید در مواجهه با عامّه مردم یک حرفی می‌زنند، یک چیزی می‌گویند، در اعماق دلشان ای بسا خیلی اعتقادی هم ندارند. به تعبیر بعضی‏ها جوّگیر می‌شوند؛ این خیلی چیز بدی است. اگر در محیط‌های خاصّ، محیط‌های آزاداندیشی و آزادفکری، این مسائل مطرح بشود – مسائل تخصصی، مسائل فکری، مسائل چالش‏برانگیز – مطمئناً ضایعات کمتر پیش خواهد آمد.۲  ۲.  ۸۸/۰۶/۰۸        بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌هالزوم حرکت جامعه به سمت عدالت‏خواهی، رفتار دینی و ایستادگی درمقابل ظلم و فساد
در یک نظام حکومتی، یک نظام سالم، یک نظام اسلامی، همین بیماری‏ای که اشخاص ممکن است دچارش بشوند، ممکن است به سراغ نظام اسلامی بیاید، به سراغ جمهوری اسلامی بیاید. اسم، جمهوری اسلامی باشد، ظاهر اسلامی باشد، صورت، صورت اسلامی باشد، امّا سیرت و رفتار و عملکرد و برنامه‏ها، برنامه‏های غیر اسلامی…حرکت جامعه و نظام دو جور است: حرکت مثبت، حرکت منفی؛ حرکت به سمت عروج و اوج، حرکت به سمت نزول و سقوط. حرکت به سمت اوج این است که جامعه به عدالت‏ خواهی نزدیک شود؛ به دین، رفتار دینی و اخلاق دینی نزدیک شود؛ در فضای آزادی رشد پیدا کند؛ رشد عملی، رشد علمی و رشد صنعتی پیدا کند؛ در بین جامعه، تواصی به حقّ و تواصی به صبر وجود داشته باشد؛ جامعه روزبه‏روز در مقابل دشمنان خدا، دشمنان دین، دشمنان استقلال کشور، احساس اقتدار بیشتری بکند، ایستادگی مقتدرانه بیشتری بکند؛ روزبه ‏روز در مقابل جبهه ظلم و فساد بین‏المللی ایستادگی خودش را بیشتر کند؛ اینها رشد است، اینها نشانه حرکت مثبت جامعه است؛ دنیا و آخرت یک جامعه را اینها آباد خواهد کرد. ما باید دنبال یک چنین حرکت مثبتی باشیم. امّا نقطه مقابل اینها، یک حرکت به سمت تنزّل هم وجود دارد: به جای حرکت به سمت عدالت، حرکت به سمت شکاف‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی با توجیه‏ های گوناگون؛ به جای استفاده از آزادی برای رشد علمی و رشد عملی و رشد اخلاقی، لاابالیگری و استفاده از آزادی در جهت فساد و فحشا و اشاعه گناه و اشاعه خلاف؛ به جای ایستادگی در مقابل مستکبران، متجاوزان و غارتگران بین‏المللی، به جای اقتدار نشان دادن در مقابل اینها، در مقابل آنها منفعل شدن، احساس ضعف کردن، عقب‏ نشینی کردن؛ آنجایی که باید به آنها اخم کرد، به آنها لبخند زدن؛ آنجایی که باید بر سر حقوق خود ایستاد، از حقوق صرف نظر کردن – حالا حقّ هسته‏ ای و غیر هسته ‏ای – اینها نشانه ‏های انحطاط است. حرکت جامعه باید به سمت آن تعالی و آن ارزش‌ها، حرکت به سمت بالا باشد؛ حرکت مثبت باشد. این حرکت‌های به سمت پایین، همان بیماری‏هایی است که برای نظام اسلامی ممکن است پیش بیاید؛ و این خطر برای نظام اسلامی است؛ مردم باید بیدار باشند.۷ ۷.  ۸۸/۰۶/۲۰       خطبه‌های نماز جمعه‌ تهرانسیاست غیر اخلاقی، خطر جدایی دین از سیاست
یکی از خطرهای جدایی دین از سیاست که عدّه‏ای آن را همیشه در دنیای اسلام ترویج می‌کردند – در کشور ما هم بود، امروز هم متأسفانه بعضی نغمه‏هایی را در جدایی دین از سیاست بلند می‌کنند – همین است که وقتی سیاست از دین جدا شد، از اخلاق جدا خواهد شد، از معنویت جدا خواهد شد. در نظام‌های سکولار و بی‏رابطه با دین، اخلاق در اغلب نزدیک به همه موارد، از بین رفته است. حالا یک وقت استثنائاً در جایی یک عمل اخلاقی دیده بشود، این ممکن است؛ استثناء است. وقتی دین از سیاست جدا شد، سیاست می‌شود غیر اخلاقی، مبنی بر همه محاسبات  مادّی و نفع‏طلبانه.۷  ۷.  ۸۸/۰۶/۲۰       خطبه‌های نماز جمعه‌ تهران