در این مقاله قصد داریم پرسش و پاسخ یک دانشجوی دختر را با یک مشاور درباره ازدواج را برای شما بیاوریم تا به نوعی پاسخ این گونه سوال های شما را نیز داده باشیم. از این که تا آخر ما را همراهی می کنید از شما سپاسگزاریم.
به هر کس که این نامه و در واقع این درد دل را می‌خواند، سلام می‌کنم. من دختری هستم فوق العاده حساس و عاطفی. اخیراً دچار یک مشکل شده‌ام؛ از شما خواهش می‌کنم، راهنمایی‌ام کنید و شرعاً به من بگویید که کارم درست است یا نه؟ من دانشجوی سال دوم هستم. تابستان امسال یک ایمیل از یک پسر برایم ارسال شده بود که به من ابراز علاقه کرده بود. نمی‌دانم چه طور شد که با این که تا کنون به هیچ پسری محل نگذاشته‌ام و همواره سعی کرده‌ام حفظ آبرو کنم، به رابطه‌ام با آن پسر ادامه دادم. در طی این شناخت که تا کنون نیز ادامه دارد، فهمیدم که پسر فهیم و تحصیل کرده و خوش اخلاق و مؤمنی است. من در طی ایمیل‌هایم به او گفتم که نمی‌خوام به عنوان دوست باهاش ادامه ارتباط بدم و ایشان نیز چند هفته قبل، از من، از طریق ایمیل خواستگاری کرد و البته از من خواست تا به صورت تلفنی به رابطه‌مان ادامه بدهیم؛ چون من اجازه نداشتم شماره موبایلم را – که مال بابام بود – به ایشان بدهم، ایشان قبول کردند و شماره شون رو به من دادند و من هم قول دادم که هر وقت توانستم، به ایشان زنگ بزنم. اولین بار که زنگ زدم، آن قدر متحول شدم که شب تا نصف شب فقط راه رفتم. ایشان پسر بسیار مؤدبی هستند و حتی در هنگام صحبت هم ادب و نزاکت را به جا می‌آورد و خودش را سبک نشان نمی‌دهد. حال، آن قدر در عشق او غرق شده‌ام که حاضر نیستم به هیچ عنوان به کس دیگری فکر کنم. به خدا! اصلاً اهل این کارها نبودم؛ یعنی حتی الان هم بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم که گناه می‌کنم که بهش زنگ می‌زنم. برای همین، موقع نماز گریه می‌کنم. از یک طرف، عشقمان مرا در خود غرق کرده، از طرف دیگر، نمی‌خواهم گناه کنم؛ البته این را بگویم که من به ایشان گفتم که برای خواستگاری رسمی تا اسفند ماه که ایشان کنکور ارشدشان را بدهند، صبر می‌کنم تا هم شناختمان از هم بیشتر شود و هم من روی این موضوع خوب فکر کنم؛ البته بگویم که من پارسال در حرم امام رضا از آقا خواستم که مرد آینده‌ام آدم پاک و صادقی باشد و فکر می‌کنم این همان پسر است؛ چون همیشه دعا کرده‌ام که اگر این پسر مناسبی نیست، رابطه‌مان قطع شود. با این وجود، هنوز عشقمان روز به روز بیشتر میشود. ایشان قبول کردند تا آن موقع صبر کنند و ما از طریق ایمیل و تلفن بیشتر با هم آشنا شویم. من هنوز ایشان را ندیده‌ام؛ اما به صداقتش ایمان دارم. شما را به خدا کمکم کنید. آیا روزهام باطل میشود؟ آیا نمازم باطل میشود؟ شنیده‌ام که صحبت با نامحرم گناه است؛ البته ما به قصد لذت با هم صحبت نمی‌کنیم؛ برای آشنایی بیشتر است. کمکم کنید؛ کمکم کنید!
دانشجوی گرامی! ما نیز متقابلاً به شما سلام عرض میکنیم و از حسن اعتماد شما سپاسگزاریم و از این که مشکل خود را با ما در میان گذاشتید و با طرح مسئلهای که امروزه از فراوانی بالایی برخوردار است و شاید سؤال بسیاری از جوانان باشد، زمینه خدمترسانی ما را برای سایر جوانان نیز فراهم نمودید، خرسندیم. خدا را شاکریم که دانشجویانی صادق و پاکسیرت امثال شما داریم. این صداقت در گفتار، حاکی از پاکی فطرت و زلالی ایمان شماست و نشان میدهد که از مبتلا شدن به آلودگی و ارتکاب گناه سخت نگرانید و این دغدغه شما، علامت ایمان و اعتقاد قوی به ارزشهای الهی و انسانی است و امیدواریم که در این برهه حساس و سرنوشتساز زندگی، بتوانید ایمان خود را حفظ کنید و با درایت و بینش، همراه با مشورت با افرادی مجرب، همسر خوب و شایستهای را انتخاب کنید. در این جا لازم میدانیم به عنوان مشاورانی امین و دلسوز که خدمت به شما دانشجویان را مایه افتخار خود میدانیم، نکاتی را خدمت شما دانشجوی گرامی عرض کنیم:
۱. بدون تردید، ازدواج و انتخاب همسر، به دلیل تأثیرگذاری آن در همه ابعاد زندگی، مسئلهای بسیار مهم و سرنوشت ساز است؛ از این رو، باید در یک فضای دور از احساسات، بلکه بر اساس بینش و آگاهی و با معیارهای صحیح انجام گیرد و از هر گونه شتابزدگی و بیاحتیاطی باید اجتناب کرد.
۲. یکی از عوامل و به عبارت دیگر، یکی از آفتهای انتخاب صحیح، دوستیها و روابط عاشقانه قبل از ازدواج است. این روابط، از هر طریقی که باشد – اعم از ارتباط حضوری، تلفنی، نامهنگاری یا از طریق سیستم رایانهای (ایمیل) – موجب تحریک و شعلهور شدن شهوات جنسی میشود. وضعیت جسمانی و روانی جوان به گونهای است که در شرایط طبیعی، هم به دلیل تغییرات هورمونی و هم به خاطر شدت یافتن عواطف و هیجانها، تمایل شدیدی به جنس مخالف پیدا میکند. ارتباطات غیررسمی، به طور مسلم، احساسات و عواطف را آن چنان شعلهور میکند که کنترل آن برای جوان بسیار دشوار میشود و از نظر روانی در شرایطی قرار میگیرد که نمیتواند از قدرت تفکر، عقل، منطق و راهکارهایی که شرع برای انتخاب همسر ارائه نموده، استفاده کند.
۳. اگر این فردی که با شما ارتباط برقرار کرده، واقعاً تصمیم جدی دارد که شما را به عنوان همسر خود برگزیند، راه صحیح و متعارف آن این است که با والدین شما تماس بگیرد و به صورت رسمی از شما خواستگاری کند. ممکن است بگویید او هنوز مرا به خوبی نمیشناسد؛ در این صورت، چگونه از من به صورت رسمی خواستگاری کند؟ پاسخ آن این است که اگر شناخت کافی ندارد، چگونه از طریق ایمیل از شما خواستگاری کرده است؟ بنابراین، به این گونه پیشنهادها دل خوش نکنید؛ زیرا اگر برخورد او را با خوشبینی هم ارزیابی کنیم، حداقل روشی را که برای انتخاب همسر انتخاب کرده، یک روش متعارف نیست.
۴. اگر چه سوءظن به دیگران خوب نیست و انسان باید در روابط اجتماعی خود با دیگران اصل را بر حسن ظن بگذارد، اما حسن ظن را نمیتوان در همه جا و نسبت به همه تعمیم داد. هر چه اهمیت کار بیشتر باشد، انسان باید احتیاط بیشتری بکند. در یکی از جاها که نباید حسن ظن را تعمیم داد، بلکه باید آگاهانه عمل کرد، ازدواج و انتخاب همسر است. چه بسا افراد شیادی که مترصد به دام انداختن جوانان کمتجربه هستند و با زبانی چرب و نرم، بسیار مؤدبانه وارد عمل میشوند و از خوش باوری، صداقت و کمتجربگی افراد سوءاستفاده میکنند و آنها را طعمه هوسبازیهای خود قرار میدهند و کم نیستند جوانان دختر و پسری که بر اثر خوش باوری، به دام افتادهاند و همه چیز خود را از دست دادهاند. شما حداقل باید این احتمال را بدهید که ممکن است این چرب زبانیها و برخوردهای کلامی مؤدبانه، برای فریب شما باشد. ممکن است بگویید این احتمال ضعیف است؛ ولی گر چه این احتمال ضعیف باشد، اما محتمل قوی است؛ مثل این که شما یک هزارم درصد احتمال بدهید لیوان آبی که میخواهید بنوشید، توسط فردی با سم کشنده آلوده شده است؛ آیا با وجود احتمال ضعیفی که میدهید، حاضرید آن لیوان آب را بنوشید؟ قطعاً چنین کاری را نمیکنید؛ زیرا مسئله، مسئله مرگ و زندگی است. بنابراین، سعی کنید به راحتی به کسی دل نبندید و هیچ گونه قول و قراری بدون اطلاع خانواده با این گونه خواستگارهای ایمیلی نگذارید.
۵. با توجه به آن چه بیان شد، ادامه ارتباط شما با وی، به مصلحت شما نیست.
۶. بنابراین، سعی کنید ارتباط تلفنی و ایمیلی خودتان را با او کم کنید و به او بگویید که اگر واقعاً قصد ازدواج دارد، به صورت رسمی – آن هم از طریق خانواده – اقدام به خواستگاری کند و اگر فعلاً به هر دلیلی نمیتواند از شما خواستگاری کند، شما نیز تا فراهم شدن شرایط، ارتباط خود با او را قطع کنید؛ زیرا ادامه ارتباط با او، همان آسیبهایی را به دنبال دارد که به آن اشاره شد.
۷. در صورتی که به صورت رسمی از شما خواستگاری کرد، تازه اولین گام برای انتخاب صحیح آغاز میشود و شما باید همه آن حرفهایی که از طریق ایمیل و تلفن بینتان رد و بدل شده، کنار بگذارید و به صورت واقعی و از طریق اعضای خانواده، تحقیقات لازم را درباره او و خانوادهاش شروع کنید. لازم نیست شخصاً در این تحقیقات حضور مستقیم داشته باشید؛ بلکه سایر اعضای خانواده و افراد مجرب و مورد اطمینان، باید این تحقیقات را انجام دهند.
۸. ممکن است سؤال کنید که چرا ارتباط تلفنی را قطع کنم؟ به دلیل این که این ارتباط، باعث میشود که شما بیش از پیش، اسیر یک عشق خیالی شوید؛ به گونهای که خود را نمیتوانید کنترل کنید و ممکن است حوادث بدی رخ دهد و از همان چیزهایی که دوست ندارید در ابتدای زندگی رخ دهد، اتفاق بیفتد و پشیمانی هم هیچ سودی نداشته باشد؛ پس علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد. علاوه بر این که این ارتباط، اگر ادامه پیدا کند، زمینه علاقمند شدن را فراهم میکند و علاقه زیاد، منجر به محبت و نهایتاً عاشق شدن میشود و همان طور که بزرگان گفتهاند: «حب الشیء یعمی ویصم»؛ دوستی شدید نسبت به چیزی یا کسی، موجب ندیدن عیوب و نواقص آن میشود؛ یعنی چشم عقل و فهم انسان را از کار میاندازد و فقط عواطف و احساسات بر انسان حاکم میشود و هنگامی که در کنار این احساسات کور، نیازهای طبیعی مانند نیاز جسمی قرار گرفت، باعث میشود که انسان اصلاً نتواند واقعیتها را ببیند و در چنین مواقعی، اشتباه بسیار افزایش پیدا میکند و به جای این که انتخاب کنید، اسیر احساسات کاذب خود می شوید.
۹. با توجه به آنچه گفته شد، از نظر روانشناختی نیز این ارتباط مجاز نیست؛ زیرا هنوز معلوم نیست که او همسر واقعی شما باشد و ممکن است والدین شما با دیدن آن پسر و خانوادهاش موافقت نکنند که با او ازدواج کنی یا برعکس، خانواده او با دیدن شما از این خواستگاری منصرف شوند. بنابراین، دلیلی ندارد که شما انرژیهای عاطفی و روانی خود را بیهوده نثار فردی کنید که معلوم نیست همسر آینده شما باشد.
۱۰. بار دیگر تأکید میکنیم که خواستگاری از طریق تلفن یا ایمیل، به هیچ وجه قابل اطمینان نیست و به مصلحت شما نیز نیست.
۱۱. اما این که فرمودید از امام هشتم علی بن موسی الرضا علیهالسلام خواستهاید که همسر مناسبی را خداوند نصیب شما کند، گر چه این درخواست از امام هشتم، فی نفسه امری مطلوب است، اما در عین حال، مستلزم این است که شما نیز معیار و ملاکهایی را که ائمه علیهمالسلام برای انتخاب همسر توصیه کردهاند، مورد توجه قرار دهید. یکی از مهمترین شاخصههای انتخاب همسر مناسب، این است که از ابعاد گوناگون، همسر شما، کفو شما باشد و احراز کفویت، نیاز به تحقیق و مطالعه دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، به کتاب «جوانان و انتخاب همسر»، تألیف علی اکبر مظاهری مراجعه کنید.
۱۲. این که فرمودید آیا ارتباط من با او موجب بطلان نماز و روزهام میشود یا نه، پاسخ آن این است که این گونه ارتباطهای تلفنی یا ایمیلی، موجب بطلان نماز و روزه شما نمی شود؛ اما از آن جایی که امکان مفسده و لغزش وجود دارد، توصیه میشود که از استمرار آن جداً خودداری کنید. در پایان، از خداوند متعال، خوشبختی و سعادت شما را مسئلت می نماییم؛ موفق باشید.
