۴۰-احکام شرعی در قرض و سود

بسم الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد فلاح‌زاده

عنوان: احکام شرعی در قرض و سود

• بعضی‌ها می‌پرسند ما به افراد پول می‌دهیم، همان مقداری که بانک سود می‌دهد به ما سود بدهند. آیا اشکالی دارد؟ اگر اشکال دارد بانک‌ها چرا این کار را می‌کنند؟
• یک زمانی است که فردی مبلغی را به دیگری می‌بخشد و دیگری چیزی طلبکار نیست.
• یک زمانی مبلغی را به دیگری قرض می‌دهد که همان مبلغ را طلبکار است.
• یک زمانی قرارداد نوشته می‌شود؛ مانند قرارداد مضاربه که همان مبلغ که طلبکار است و اگر سودی هم آورد طبق قرارداد از سودی که حاصل شده هم سهمی دارد.

این‌ها با هم متفاوت است.

• لذا اگر بگوییم همان مبلغی که بانک سود می‌دهد ما هم سود می‌دهیم سؤال این است که آیا بانک پولی را قرض می‌دهد؟

بانک که قرض نمی‌دهد. غالب این پول‌هایی که به نام وام پرداخت می‌شود قرض نیست. طی قرارداد است. حالا این که به قرارداد درست یا غلط اجرا می‌شود بحث دیگری است.

• اگر طبق قراردادی که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده و شورای نگهبان هم از نظر فقهی تأیید کرده عمل بشود آن سودی که به شخص داده می‌شود یا گرفته می‌شود اشکالی ندارد. چون یک قرارداد شرعی است.
• شما هم اگر طبق یک قرارداد شرعی مانند مضاربه یا هر قرارداد دیگری پولی را به شخصی بدهید و طبق آن قرارداد صحیح شرعی سود بگیرید؛ اشکالی ندارد.

ولی اگر بیایید و بگویید: من ۱۰۰ میلیون به شما می‌دهم، بانک هر چقدر می‌گیرد به من هم همان را بده قطعاً حرام است. رِبا است. یا می‌گویید هر چه عرف بازار است که آن هم باید تحقیق بشود که بازار چگونه است آیا طبق قرارداد شرعی است یا نیست؛ لذا حتماً بدانید اگر انسان قصد این داشت که با کسی تعاملی داشته باشد دین می‌گوید: هم از نظر شرعی باید تجارت باشد و هم رضایت طرفین باید باشد.