۱۴.دوره نوجوانی، دوره حساس زندگی

سم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد تراشیون
عنوان: دوره نوجوانی، دوره ی حساس زندگی

دوره نوجوانی فرزندان یکی از پرمخاطره ترین دوران تربیتی محسوب می شود. تا جایی که اهالی تربیتی که وارد عرصه نوجوانی می شوند عمدتا در این دوره یک توقف جدی دارند و بیشتر به مشکلات این دوره می پردازند چون این دوره خیلی حساس است و یک دوره انتقال است. این دوره انتقال چون همراه با انتقال یک سری از هورمون ها در نوجوان می شود منجر به این می شود که ویژگی های نوجوان در این دوره متفاوت بشود.
برخی از کارشناسان می گویند: هر روز که در خانه بلند می شوید. اگر نوجوان داشته باشید همانند این است که با یک شخصیت جدیدی رو به رو شده اید. یعنی به این میزان تغییرات در این دوره وجود دارد و سرعت هم بسیار بالاست. و اگر ما شناختی از دوره نوجوانی نداشته باشیم متأسفانه زمینه و بستر را برای بروز مشکلات در این دوره فراهم می آوریم.
ما باید با دوره نوجوانی آشنایی بیشتری پیدا کنیم. نیازهای این دوره را باید بشناسیم. شیوه رفتار با نوجوان در این دوره را باید یاد بگیریم تا با تعامل مثبت و سازنده ای که با نوجوان برقرار می کنیم زمینه تأثیرگذاری تربیتی را هم فراهم بیاوریم.
تعریف دوره نوجوانی:
دوره نوجوانی با عنوان برزخ زندگی یاد می شود. چون یک دوره کوتاه بین دوره کودکی و جوانی است. معمولا بچه ها از بدو تولد تا حدود ۱۲ سالگی در حال سپری کردن دوره کودکی هستند و از ۱۲ سالگی وارد دوره نوجوانی می شوند تا حدود ۱۷سالگی یعنی پنج سال در این بین دوره نوجوانی را تجربه می کنند و از حدود ۱۷-۱۸ سالگی وارد جوانی می شوند.
تعریف دوره جوانی در کشور ما دو تعریف دارد:
• قدیم: از ۱۹-۱۸ سالگی تا ۲۹سالگی
• جدید: از ۱۹-۱۸ سالگی تا ۳۵سالگی
دوره ای را که بین این دوره کودکی و جوانی است نوجوانی است و به همین دلیل به آن برزخ زندگی می گویند.
نام مستقلی هم ندارد. به دوران قبلش کودکی می گوییم و به دوران بعدش جوانی و به این دوره نوجوانی می گوییم. یعنی نوعی ملحق به دوره جوانی است. یعنی از لحاظ اسمی خیلی استقلال لازم ندارد.
برخی تعاریف دیگری هم یاد می کنند: مثلا می گویند دوره نوجوانی دوره تغییر و تحول است.
آن چیزی که ما باید بدانیم این است که وقتی بچه ها به دوره نوجوانی می رسند تغییراتشان دوباره شروع می شود.
مثلا یکی از دوره هایی که می گویند بچه ها زیاد تغییر می کنند یک سال اول زندگی است. و لذا خیلی دوره نوجوانی را به آن یک سال اول تشبیه می کنند همانطوری که در آن دوران رشد جسمی سرعت می گیرد در دوره نوجوانی هم همینطور است. بچه ها زود قد می کشند و ویژگی های خلقی و جسمی شان تغییر می کند.
لذا به همین دلیل به این دوره، دوره تغییر هم گفته می شود.