۳-فرایند محور باشیم، نه هدف محور

بسم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد عبداللهی
عنوان: فرایند محور باشیم، نه هدف محور

والدین عزیز نکته ای که باید مورد توجه قرار بدهند این است که موفقیت به تنهایی نمی تواند فرزندان ما را به سرمنزل برساند. بنابراین اگر بخواهیم تشبیه کنیم: کبوتری را در نظر بگیرید، یک بال او می تواند موفقیت باشد و بال بعدی می تواند شادکامی و احساس رضایت باشد.
سوالی که مطرح می شود این است که چگونه است که برخی از افراد سطح پایین تری از شادکامی را تجربه می کنند؟
تحقیقات نشان داده افراد، وقتی به هدفی نمی رسند احساس سرزنش در خودشان دارند و معمولا فکر می کنند که دیگر نمی توانند به آن هدف برسند. کاری که انجام می دهند این است که از آن کار ا نصراف می دهند و آن کار را انجام نمی دهند و احتمالا دنبال کار دیگری می روند. و اگر دنبال کار دیگری بروند و باز هم موفق نشوند این احتمال وجود دارد که دوباره آنها از آن فعالیت انصراف بدهند.
نتیجه ای که حاصل می شود این است: این ها افرادی می شوند که فکر می کنند زمانی با مانعی رو به رو می شوند با شکست مواجه می شوند. بنابراین آنها فکر می کنند شکست انتهای فکر آنها ست و در واقع به شکست بیشتر از موفقیت فکر می کنند. این می تواند به آنها کمک کند که سطح کمتری از شادکامی را تجربه کنند.
لذا کاری که باید افراد انجام بدهند این است که احساس سرزنش نداشته باشند، اینکه افراد می خواهند در زمینه ای به موفقیت برسند اگر با موانعی مواجه می شوند خودشان را خیلی هدف مدار قرار ندهند بلکه یاد بدهیم به فرزندان که از فرآیند هم لذت ببرند.
مثال: گروهی از والدین هستند که وقتی فرزند آنها از مدرسه به منزل می آید می پرسند: امروز چه نمره ای گرفتی؟
فرزند می گوید: ۱۹ و والدین می گویند: اشکالی ندارد حتما در موقعیت بعدی ۲۰ می گیری!
همینجا ما به فرزند آموزش می دهیم که هدف محور باشد. یعنی برای ما نمره ملاک است و برای شما هم نمره باید ملاک باشد.
ولی بعضی از والدین هستند که نمی پرسند امروز چه نمره ای گرفتی بلکه می پرسند که امروز چه چیزی یاد گرفتی؟
وقتی ما این سوال را از فرزند می کنیم یعنی به او آموزش می دهیم که از فرآیند یادگیری لذت ببرد.
غیراز تحقیقات حتی اگر خودتان در اطرافیان هم جستجو کنید، متوجه می شود: افرادی که فرآیند محور هستند، جالب این است که آنها حتی به هدف هایی که در جامعه و در دنیای بیرون برای خودشان قرار دادند می رسند. ولی افرادی که فقط هدف محور هستند اگر با شکستی مواجه بشوند احتمال اینکه از آن فعالیت انصراف بدهند بیشتر است. و احتمال دارد که با شکست های بیشتری هم مواجه بشوند.
بنابراین یاد بدهیم به فرزندان که به فرآیند هم اهمیت بدهند. هرچند ما در دنیایی زندگی می کنیم که ملاک های بیرونی و شایسته سالاری است.
جالب اینجاست که طی تحقیقات، افرادی که فرآیند محور هستند حتی در جوامعی که شایسته سالار هستند آنها موفقیت بیشتری کسب می کنند. به همراه شادکامی بیشتر ولی افرادی که هدف محور هستند احتمال دارد که در کوتاه مدت به هدف های خودشان برسند ولی در بلند مدت حتما سطح کمتری از شادکامی را تجربه می کنند.