۷- درگیری های نوجوان با فضای مجازی

بسم الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد عبداللهی

عنوان: درگیری های نوجوان با فضای مجازی

مجری:

خیلی از خانواده ها با فرزندانشان بحث تنش را تجربه می کنند، این مشکل به چه شکلی قابل حل است و خانواده ها با فرزندانشان باید چطور رفتار کنند؟

کارشناس:

فضای مجازی و اینترنت یک پدیده نوظهور است، پدیده ای است که نه تنها کشور ما بلکه دنیا به تازگی با آن مواجهه می شود. روزهای اولی که این پدیده نوظهور تحت عنوان اینترنت آمده بود همه فکر می کردند که این باعث می شود آدم ها به هم نزدیک بشوند. مثلا یک نفر از ایران به راحتی بتواند با یک نفر دیگر در آن طرف دنیا گفتگو و مکالمه داشته باشد. مکاتباتی داشته باشد و این ها باعث می شود که به همدیگر نزدیک تر بشوند.

اوایل اینطور بود که اگر می خواستیم کتاب بخوانیم، می رفتیم کتابخانه و کتاب را می گرفتیم و می خواندیم. ولی خب الآن نیازی نیست. می توانیم بیاییم در فضای مجازی و با یک جستجوی ساده کتاب را بدست بیاوریمو بعد آن کتاب را بخوانیم. پس بنا براین است که دانش ما هم بیشتر بشود چون به همه دانش در فضای مجازی می توانیم دسترسی داشته باشیم.

اول فکر می کردیم که این پدیده نوظهور که اینترنت نام دارد و باعث نزدیکی آدم ها می شود باعث هم می شود که حال این آدم ها بهتر بشود و کمک بکند که آنها سطح کمتری از بیماری های روانی مثل افسردگی را تجربه کنند. ولی الآن با یک چیز دیگری در حال مواجهه هستیم.

اگر دقت بکنید الآن فاصله آدم ها با هم خیلی بیشتر شده است.

پژوهش ها نشان داده افرادی که بیشتر از فضای مجازی استفاده می کنند سطح بیشتری از تنهایی را هم تجربه می کنند.

پژوهش ها به ما نشان داده افرادی که زمان زیادی را برای اینترنت می گذارند و دسترسی زیادی به این فضا دارند افت تحصیلی بیشتری دارند. سطح و گنجیه دانش آنها کمتر شده است.

آنهایی که با فضای مجازی زیاد در ارتباط هستند در روابط با خانواده دچار مشکل هستند و روابطشان از دست رفته است.

از این ابزار درست استفاده نمی شود. حتما هر پدیده ای که در دنیا ایجاد می شود یک سری محاسن و معایب دارد. اینترنت هم یک سری محاسن و معایت دارد. ما باید با آگاهی نسبت به آن مواجهه بشویم.

مثال: یک نفر در فضای مجازی ورزشکار است. با یک دوره زیادی که ایشان طی کرده است و الآن یک فیزیک عضلانی برای خودش ایجاد کرده است. ولی نگاه می کنیم عکس هایی که گذاشته است مربوط به مهمانی ها، ارتباطات با دوستان و خرید کردن است. فرضا اگر یک کودک یا نوجوانی به آن صفحه مراجعه کند احتمال دارد فکر کند با این کارها هست که این نتیجه ای که از فیزیک این فرد ایجاد شده است بدست آمده است. در صورتی که چنین چیزی نیست.

دانشمندانی که در آکسفورد تحقیق کردند به یک واژه ای رسیدند: کمال گرایی بدون کوشش…

عموما افرادی که مخاطبین این پیج ها هستند نگاه نمی کنند که پشت این فیزیک عضلانی چه زحماتی ایجاد و انجام شده و آنرا در نظر نمی گیرند. و آنها فکر می کنند با تلاش نکردن و با کارهایی که او انجام داده است می توانند به آن نتیجه برسند.

آگاه باشید که نباید دچار کمال گرایی بدون کوشش بشوید

جالب اینجاست که دوباره پژوهشگرها در حیطه اینترنت به یک واژه دیگری رسیدند: سندرم اردک!

یعنی چه؟ نگاه می کنید که اردک در روی آب خیلی آرام دارد راه می رود ولی ما غافل هستیم که زیر آب چه پایی این اردک می زند. خیلی ها هم هستند همیشه در فضای مجازی شان همیشه آن چیزهایی که قابل قبول است، آرام و دلنشین است و دوست دارند آن تصویری که از خودشان به دیگران نشان بدهند را می گذارند و بنابراین افراد دیگر هم فکر می کنند همیشه آدم هایی که صفحه آنها را دنبال می کنند چنین شرایطی داشتند. بلکه چنین چیزی نیست و آنها هم ممکن است شرایط سختی داشته باشند.

توصیه به خانواده ها و نوجوان ها: این یک ابزاری است که بتواند کیفیت زندگی ما را افزایش بدهد. این باید در خدمت زندگی ما باشد. باید کیفیت زندگی ما را ارتقاء بدهد. نه به این شکلی که ما در خدمت فضای مجازی باشیم و ما بخواهیم خدمت کنیم.

یک سری مراجعین داریم که بیش از ۱۲-۱۱ ساعت در فضای مجازی هستند. تعدادشان هم کم نیست. ولی خواهش ما از افراد این است که همیشه یک چیز را در ذهن خودشان قرار بدهند: آیا ما باید در اختیار و در خدمت فضای مجازی باشیم یا اینکه فضای مجازی باید در خدمت و اختیار ما باشد؟

از همه عزیزان خواهش می کنیم که فضای مجازی در خدمت زندگی خودشان بگیرند نه اینکه خودشان در خدمت فضای مجازی باشند. درغیر این صورت اگر بخواهند به این روال و مسیر ادامه بدهند از حوزه های رشدی دیگری که دارند جا می مانند. از حوزه تحصیل جا می مانند. از حوزه بین فردی وا می مانند. مهارت های بین فردی را یاد نمی گیرند و نمی توانند در فضای واقعی تعامل موثری را یاد بگیرند. نمی توانند به رشد فردی خودشان بپردازند. یعنی شاید این افراد نتوانند مهارت خاصی را یاد بگیرند. نتوانند به ورزش کردن بپردازند و همه این ها قطعا آسیب رسان است و باعث می شود که آنها سطح پایینی از سلامت روان را تجربه کنند.

مجری:

یکی از موضوعاتی که مطرح کردید بحث علم و دانش در فضای مجازی است. نظر شما درباره دانشی که افراد در فضای مجازی بدست می آورند به چه شکل است و چند دسته شامل این موضوع هستند و چطور می تواند به ا فراد کمک کند و آیا اینطور هست که این دنش آسیب هایی برای افراد داشته باشد؟

کارشناس:

فضای مجازی وجود دارد و اطلاعات زیادی هم در آن وجود دارد.. این باعث می شود که ما با حجم انبوهی از اطلاعات در این فضا رو به رو بشویم. سوالی مطرح می شود: فرضا یک نفر اگر بیمار باشد آیا می تواند در فضای مجازی جستجو کند و راه درمان خودش را بدست بیاورد؟

پاسخ خیر است. چون به این چه شکل نیست. ما نمی دانیم که این اطلاعاتی که در فضای مجازی است چه مقدار قابل قبول و موثق است. ما نیاز به یک فرد داریم که بتواند در این زمینه ها به ما کمک کند.

خواهش ما از خانواده ها این است: لطفا اگر کار حساسی می خواهید انجام بدهید و درمان، درمان تخصصی است به فضای مجازی اکتفا نکنند و حتما به متخصصین مورد نظر مراجعه کنند.

یک سری ا طلاعات است که در حیطه تخصصی فرد است. می تواند به فضای مجازی مراجعه کند و جستجوی خودش را انجام بدهد. و البته باز هم باید راستی آزمایی بشود که این اطلاعات چقدر می تواند موثق و کامل باشد. ولی یک سری اطلاعات است که حساس نیست و افراد می توانند از آن در فضای مجازی استفاده کنند.

مجری:

بحث فضای مجازی بحث گسترده است. ما چه راهکارهایی می توانیم داشته باشیم تا خانواده ها ارتباط بیشتری با فرزندانشان در این زمینه داشته باشند و منجر به تنش و بروز مشکل نشود؟

کارشناس:

یک قاعده ای در روان شناسی وجود دارد. در روان شناسی ما باید اول نسبت به یک موضوعی آگاهی پیدا کنیم یعنی اول باید بدانیم که این فضای مجازی، ما در خدمت آن هستیم یا آن در خدمت ما؟

بنابراین خواهش ما از نوجوان ها این است که ببینند آنها در خدمت فضای مجازی هستند یا فضای مجازی در خدمت آنها؟

اگر فضای مجازی در خدمت آنها باشیم. ۵۰ درصد راه را رفتیم. بعد از این که یک نفر نسبت به یک موضوعی آگاهی پیدا می کند. یعد بینش پیدا می کند سپس رفتاری را از خودش بروز می دهد. احتمال دارد که دچار تقویت مثبت یا منفی در محیط بشود و این باعث می شود یا رفتار افزایش پیدا کند یا رفتار کاهش پیدا کند.

دوستان بدانند اگر فرضا فضای مجازی را به شکلی در نظر گرفتند که فقط در خدمت آن باشند قطعا نتیجه، نتیجه ی مطلوبی نخواهد بود. باعث افت تحصیلی آنها خواهد شد. روابط بین فردی آنها را آسیب خواهد زد. حتی ما موارد زیادی داشتیم که روابط زوجین به دلیل استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی دچار اختلال شده است.

راهکارها:

زمانی که در اتاق مطالعه نشسته اید و در حال مطالعه هستید. موبایل خودتان را در جای دیگر قرار بدهید و داخل اتاق نبرید. چون ممکن است یک نفر در یک پیام رسان  اجتماعی به شما پیام بدهد و ذهن شما درگیر بشود و از فضای مطالعه فاصله بگیرید و به پیام بپردازید و اگر چند بار تکرار بشود تمرکز خود را به کل از دست خواهید داد.

راهکار بعدی این است که لازم نیست همیشه در فضای مجازی فعال باشید. یک ساعت هایی را برای این کار قرار بدهید. این ساعت ها را هم به عنوان قانون و قاعده در نظر بگیرید و قبول هم کنید و به آن عمل کنید. ساعت های دیگر به کارهای دیگر بپردازید. در غیر این صورت از حوزه های رشدی دیگر بازخواهید ماند.