بدحجابی، زن و مرد ندارد

جریان شناسی نفوذ فرهنگی
این روزها، در شهر شایعه شده است با کسانی که مانتو کوتاه و تنگ یا شلوار کوتاه و روسری کوچک بپوشند برخورد می شود.حوالی ظهر اتوبوس مثل همیشه انبوه جمعیت را به مقصد می رساند. دختر خانم جوانی به دیواره اتوبوس تکیه کرده است.
صورتش آرایش عجیبی دارد. خط چشمش تا حوالی شقیقه هایش امتداد دارد و موهای بلوندش با پوست سبزه اش اصلاً همخوانی ندارد. مانتو که نه شاید به آن بشود گفت بلوز راه راه صورتی رنگی به تن کرده. مانتو به یک سو کج شده است. ظاهراً مدلش این گونه است. اما آن طرفی که کوتاه تر است تقریباً از حدود کمرش شروع می شود و قسمتی که بلندتر است به بالای زانویش هم نمی رسد. شلوار جین کوتاهی پوشیده است خودشان به این شلوارها می گویند bagee. شلوارهایی که گروههای خاصی در آمریکا می پوشند.
اما جالب تر این که چیزی شبیه شال بزرگ و شاید هم روسری مشکی روی تمام اینها انداخته است که آن را به طور کامل در پشت سرش جمع کرده است. نمی دانم اسمش را چه بگذارم.فکر می کنم شاید این شال سیاه بزرگ را به این دلیل روی سرش انداخته است که اگر خواستند به او تذکر بدهند بگوید من چادری هستم.دوست دارم در ایستگاهی که او پیاده می شود، من هم پیاده شوم، به دنبال او بروم تا ببینم آن برخوردی که این روزها مردم از آن حرف می زنند پیش خواهد آمد یا نه؟
ما نگفتیم برخورد می کنیم
مدت ۵۰ دقیقه شبکه تهران، مصاحبه زنده سردار طلایی را به مسأله بدحجابی و شیوه های مقابله با آن اختصاص می دهد.چند روز قبل از این مصاحبه رسانه ها عنوان کرده بودند که با بدحجابان، کسانی که شلوار کوتاه، مانتو تنگ و کوتاه و روسری کوچک بپوشند برخورد خواهد شد.همان روزها جمع زیادی از خواهران بسیجی و خانواده های شهدا مقابل مجلس تجمع کردند و خواستار مقابله با این مسأله شدند موج ایجاد شده تقریباً سراسر کشور را گرفت.
نگرانی هایی به وجود آمد که برخورد چگونه خواهد بود. وجود گشتهای ارشاد هم بر این شایعات بیشتر دامن می زد.
تا اینکه سردار طلایی در آن مصاحبه تلویزیونی رسماً اعلام کرد که ما هیچ وقت نگفته ایم برخورد خواهیم کرد. وی افزود: من به همکارانم شیوه های ارشاد را آموزش داده ام و از آنها خواسته ام در صورتی که با مورد قابل تذکری برخورد کردند با احوالپرسی و تذکر با مورد مشاهده شده خداحافظی کنند و کاری به آنها نداشته باشند.
سردار طلایی تأکید کرد: ما با کسانی که برهنگی را در جامعه ترویج دهند برخورد خواهیم کرد. عفاف و ترویج آن
اما آنچه که این گزارش قصد پرداختن به آن را دارد نه در خصوص گفته های سردار طلایی و نحوه برخورد نیروهای انتظامی با این پدیده است، بلکه این گزارش می خواهد از منظری دیگر به این جریان نگاه کند.
معمولاً هرگاه در هر محفلی سخن از بدحجابی به میان می آید اولین چیزی که به ذهن متبادر می شود، خانم ها هستند. اما باید از مسؤولان و کارشناسان پرسید آیا فقط این مسأله محدود به زنان است؟
آیا به پسری که شلوار کوتاه می پوشد، مو بلند می کند، مو رنگ می کند، ابرو بر می دارد، ناخن لاک می زند، دستبند و گردنبند می اندازد، لباس تنگ به تن می کند، نباید گفت بدحجاب؟
مگر دستور اسلام فقط برای پوشش خانم هاست و بس؟
چرا باید همیشه این خانم ها باشند که در مظان انواع و اقسام اتهام ها باشند و آقایان پیوسته مصون بمانند؟
هر چند که سردار طلایی و جمعی از نمایندگان مجلس تأکید می کنند مسأله پوشش و حجاب به آقایان و به خانمها مربوط می شود اما…
این گزارش قصد دارد بگوید بهتر است به جای اینکه فقط به مسأله حجاب برای خانم ها بپردازیم به مقوله عفاف برای زن و مرد توجه نشان دهیم. باید با تهاجم فرهنگی مقابله کرد
اغلب مسؤولان فرهنگی کشور معتقدند که پدیده تهاجم فرهنگی با خود ارمغانهایی نه چندان مطلوب را به همراه داشته است. عشرت شایق نایب رئیس فراکسیون زنان مجلس می گوید: رهنمودهای جامع و رهگشای رهبر معظم انقلاب در مورد تهاجم فرهنگی با غفلت و فراموشی مسؤولان دستگاههای فرهنگی و متولیان این عرصه روبرو شد.
وی افزود: هر یک از دستگاههای فرهنگی، آموزشی یا قانونگذاری و قضایی، دیگری را مسؤول کنترل پدیده تهاجم فرهنگی می داند و برای مقابله با آن، اقدامی هماهنگ و همه جانبه صورت نمی گیرد.
عشرت شایق می افزاید: دشمنان ما از سالهای گذشته برنامه ریزی کرده اند تا به ارزشها، باورهای دینی و هنجارهای اجتماعی ضربه بزنند که تاکنون در این راه، بسیار پیچیده و تشکیلاتی هم عمل کرده اند. پس برخورد با این پدیده نیز باید از پیچیدگی و ظرافت همه جانبه برخوردار باشد.
او تأکید می کند: بر همین اساس، همه دستگاههای کشور از جمله قانونگذاری فرهنگی، آموزشی، قضایی، انتظامی و دیگر مراجع ذی ربط باید وظیفه خود را در این رابطه شناخته و به بهترین وجه آن را اجرا کنند.
شایق می گوید: البته اگر قانون خوبی هم وجود داشته باشد ولی نتوان آن را اجرا کرد، نتیجه ای حاصل نخواهد شد یا اگر دستگاههای فرهنگی و آموزشی از نظر شناساندن فرهنگ اسلامی و ارزشهای انسانی و دینی نتوانند به وظیفه خود عمل کنند آنگاه نه قانون خوب و نه برخورد قضایی، هیچ کدام اثر مثبتی نخواهند داشت.
وی ماهیت پدیده بدحجابی در جامعه اسلامی مسلمانان را این گونه ارزیابی می کند و خاطر نشان می سازد: قدرتهای استکباری همیشه سعی کرده اند تا ملتهای مسلمان را تحقیر و کوچک کنند و او را دل بسته زینتهای ظاهری از جمله پای بندی به مد، لباس و آرایش آن هم از نوع وارداتی کنند تا از این راه به اهداف خود که همان استعمار فکری، اقتصادی و سیاسی است، برسند.
وی با بیان اینکه استعمار فکری مقدمه مستعمره شدن جوامع اسلامی در سایر زمینه هاست، می گوید: کیاست و زیرکی مسلمانان در جریان شناسی نفوذ فرهنگی بیگانگان، برای زدودن این حیله و مکرها بسیار مهم است.
شایق خاطرنشان می کند: دشمنان بیش از همه با حجاب مسلمانان که ناشی از فرهنگ دینی آنان است، مخالفت می کنند و دایم برای این کار از مدلهای وارداتی و لباسهای نیمه برهنه، تبلیغاتی حجیم می سازند و سعی دارند تا مسلمانان را به این امور مشغول کنند تا فرصت دستیابی به طهارت اخلاقی و آرمانهای دینی و ملی را از آنان سلب کنند.
وی می گوید: پدیده بدحجابی به دنبال خود عوارض اجتماعی دارد که در استحکام خانواده ها، پایداری بنیان خانواده ها و سالم سازی نسل آینده آثار منفی دارد.
وی می گوید: یکی از مهمترین علل سرمایه گذاری دشمنان برای ایجاد انحرافات اخلاقی و اجتماعی از جمله رواج بدحجابی و بی بند و باری در ایران اسلامی، پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و جایگزین شدن ارزشهای دینی به جای ارزشهای وارداتی غربی و نیز الگو شدن این جامعه و ارزشهای آن برای سایر ملتهای مسلمان دنیا است.
شایق خاطر نشان می سازد: دشمنان به خوبی می دانند که با رواج بی بندوباری آشفتگی های متعدد فردی و اجتماعی بروز می کند و هنجارهای جامعه درهم می شکند. البته کوتاهی دستگاههای مختلف در انجام وظیفه خود در قبال پاسداری از ارزشها و باورهای دینی، خواسته یا ناخواسته به این هدف دشمنان کمک کرده است، در سالهای پس از جنگ، این پدیده ظاهر شد که آثار آن را اکنون شاهد هستیم.نایب رئیس فراکسیون زنان تصریح می کند: البته گسترش ارتباطات و دسترسی آسان به وسایل و ابزارآلات فرهنگی بیگانگان، از جمله استفاده منفی از برنامه های جهت دار ماهواره و اینترنت به این پدیده دامن زده. علاوه بر آن پر نشدن اوقات فراغت جوانان، نبود برنامه های هدفمند، سازنده و جذاب، فارغ التحصیلان بیکار، بالا رفتن توقعات و انتظارات، بدون پشتیبانی لازم، تبلیغات عظیم بیگانگان از فرهنگهای وارداتی و آزادانه این ناهنجاریها را تشدید کرده است.
وی می گوید: در کنار پدیده بدحجابی نباید از مسأله اعتیاد، رواج مصرف مشروبات الکلی، افت علم و پژوهش در عرصه علم، از کارکرد استعمار و سیاسی کردن مسایل فرهنگی غفلت کرد؛ بلکه باید بهانه ها را پایان داد و آستین همت جمعی در عرصه های فرهنگ، علم و دانش را بالا زد.
نایب رئیس فراکسیون زنان مجلس تأکید می کند: پدیده بدحجابی گوشه ای از یک پدیده به نام تهاجم فرهنگی است، بنابراین لازم است به صورت همه جانبه به آن نگاه شود. به این معنی که اگر هماهنگی بین سیاستها و دستگاههای مختلف وجود داشته باشد، برخورد قضایی نیز مفید خواهد بود، ولی اگر این برخورد به تنهایی صورت بگیرد به مفید بودن آن اطمینانی نیست. بدحجابی بخشی از ابتذال است
فاطمه آلیا عضو دیگر فراکسیون زنان مجلس نیز می گوید: بحث حجاب و یا عفاف مسأله ای است که به همه دستگاههای فرهنگی کشور مربوط است و اساساً در طول این زمانها بحث تهاجم فرهنگی مطرح بوده است ذیل تهاجم فرهنگی، موضوع بدحجابی بخشی از ابتذال است.
وی می افزاید: وقتی این بحث مطرح شد ما درصدد برآمدیم که راهکارهایی برای آن پیدا کنیم و به همین دلیل مقابله یا کاهش اصل ابتذال و یا زمینه های فحشا را مطرح کردیم.
وی خاطر نشان می سازد: آگاهانه یا ناآگاهانه عده ای موضوع را به بدحجابی محدود کردند، اگر چه جامعه ما به طور کلی از بدحجابی هم نگران است و به دنبال این است که به وضعیت پوشش و لباس در عرصه های عمومی سر و سامانی دهد.
فاطمه آلیا خاطر نشان می کند: اما موضوعی که باید با آن مقابله کرد ابتذال و تهاجم فرهنگی و مسایلی از این دست است و باید بگویم بحث عفاف به طور کلی مطرح است. ما در تعریف عفاف گفته ایم پاسخگویی و یا کشش یا خطراتی که انسان را به سلامت روح چه در بعد اجتماعی و چه در بعد فردی دعوت می کند. عفاف در همه زمینه ها هست، چه در پوشش و چه در محیط کار، در همه مظاهر زندگی عفاف باید باشد. به عنوان مثال وقتی در یک مجموعه، نیروهای کارآمد و شایسته کار می کنند خود به خود محیط کار سالم می شود و اینجاست که می توان گفت: در ذیل عفاف امنیت اجتماعی تأمین می شود و فضا برای کار و تلاش مناسب می شود.
وی می گوید: بحث عفاف به جنسیت توجه نمی کند این مسأله شامل زنان و مردان می شود تا با رعایت آن بتوانند در کمال امنیت فعالیت کنند از اول هم در مجلس بحث عفاف مطرح بوده است و ما متأسفیم که بعضی از جراید و رسانه ها موضوع را محدود کرده اند، هر چند که باز هم تأکید می کنم یکی از مظاهر ابتذال و تهاجم فرهنگی بدحجابی است.
وی می افزاید: مجلس به راههای مختلف فرهنگی برای تقویت فرهنگ خودمان و فرهنگ ایرانی اسلامی می اندیشد، ملت ما در طول تاریخ ملت عفیفی بوده اند، اما هر کجا که مظاهر ابتذال و فحشا را می بینیم متوجه می شویم که تحفه نامبارک تهاجم فرهنگی است که از خارج وارد شده است، البته باید بگویم که در حوزه داخلی کشور هم کم کاریهای بسیاری وجود دارد و کارهای اساسی انجام نشده است که کارهای فرهنگی دشمن بی اثر بماند و یا حتی اثرات آن کاهش پیدا کند در اجتماع زمینه هایی فراهم آمده است که تهاجم فرهنگی در بخشهایی از فرهنگ جامعه اثر نامطلوب گذاشته است.
وی در خصوص راهکارهای مجلس در این موج ایجاد شده در جامعه می گوید: مجلس وظایف مشخصی دارد، یکی صلاحیت نظارتی آن است، رسالت قانونگذاری، رسیدگی به مشکلات مردم و درخواست ها در عرصه مادی و معنوی است این سه موضوع جزو وظایف مجلس است خود ما تعجب می کنیم که چرا این موج به وجود آمده ، مسأله فرهنگی که در طول سالها باید به آن توجه شود و مستمر است چرا به یکباره این چنین خودش را نشان می دهد؟
ما معتقدیم که تغییرات فرهنگی همواره باید اتفاق بیفتد، اما باید مراقب باشیم وقتی تغییرات فرهنگی در جامعه اتفاق می افتد این تغییرات بومی و در ارتباط با فرهنگ خودمان باشد. اگر ما به سرمنشأ تغییرات توجه نکنیم، این تغییرات از خارج از کشور تغذیه خواهند شد و اینجاست که مسأله نگران کننده می شود. مسؤولان امر پیوسته باید به این موضوع بپردازند نه اینکه به صورت فصلی بخواهند مسأله ای را مطرح کنند.
وی می گوید: وقتی این گونه به موضوع نگاه می شود، موضوع به مسأله بدحجابی محدود می شود. علاوه بر آن باید برای مردم توضیح داده شود که مقصود چه کسانی هستند. در پایان سال ۸۴ تلویزیون بارها در خصوص طرح جمع آوری اراذل و اوباش توضیح داد، این بیم می رفت که نیروی انتظامی می خواهد با جمع زیادی برخورد کند، اما وقتی این مسأله به طور کامل و واضح از تلویزیون توضیح داده شد که مقصود کسانی هستند که امنیت جامعه را به هم می زنند چه از طریق کیف قاپی، سرقت و یا هر مسأله دیگر شایعات بسیار کم شد.
در این مورد نیز باید اطلاع رسانی می شد، باید برای مردم توضیح بدهند که مقصود چه کسانی هستند.
وی می گوید: تأکید می کنم که جوانهای ما مقصر نیستند، ما مراکز عرضه پوشاک مناسب نداریم که همه به یک شکل مناسب به بازار عرضه شود، اما نیروی انتظامی می تواند با اطلاع رسانی دقیق با کسانی که فرهنگ ابتذال را ترویج می کنند برخورد کند. البته گروه مورد نظر بسیار محدود هستند و این عدم اطلاع رسانی باعث ایجاد شایعات در جامعه می شود.
وظیفه نیروی انتظامی ایجاد امنیت و آرامش در جامعه است، بنابراین باید با کسانی که امنیت و آرامش را از طریق ابتذال بر هم می زنند مقابله شود.
وی می گوید: یکی از مباحثی که ما با رسانه ها مطرح کردیم، بحث ساماندهی مد و لباس بود. لباسی که هم تنوع خواهی جوانان را مد نظر دارد هم آراسته و هم متنوع و وزین است.
پیشینه تاریخی ما بسیار درخشان است و به طور کلی در شأن جوانان ما نیست که چنین لباسهایی بپوشند، من به عنوان یک شهروند و به عنوان یک نماینده می گویم، مردم تقصیر ندارند لباس مناسب وجود ندارد. یک فرد مجبور است لباسی را که برای مهمانی انتخاب می کند برای مدرسه و دانشگاه و محیط کار و … بپوشد که اصلاً در آن راحت نیست.
در این طرح در نظر داریم که با حمایت بخش خصوصی و طراحان و مبتکران و خلاقان بتوانیم این مسأله را ساماندهی کنیم.
وی می افزاید: مبتکران و طراحان لباس باید حمایت شوند و در جشنواره ها لباسهایشان را به مردم عرضه کنند تا آنها ببینند که چه طرحهای متنوعی می شود پوشید، در عین حال باید حمایت مالی لازم از این طراح بشود تا بتواند به مرحله تولید انبوه برسد. این مسأله هم استقلال فرهنگی و هم استقلال اقتصادی را تأمین می کند. چرا ما نباید صادر کننده لباس باشیم؟ چرا بازار ما باید پر از لباسهای چینی، ترک و حتی پاکستانی باشد؟ ما از وزارت بازرگانی خواسته ایم که بر روی کفش و لباس تعرفه بگذارند، تا بتوانیم در داخل تولید مناسب داشته باشیم و تولید داخل برای مصرف کننده ارزان تر از لباس خارجی باشد.
وی تأکید می کند: مجلس در نظر دارد، با ساماندهی مد و لباس حداقل در عرصه ظاهری جامعه امنیت و آرامش به وجود آورد و رسانه ها باید در جای خودشان اطلاع رسانی مناسب انجام دهند و ما از دولت خواسته ایم تسهیلات بانکی برای طراحان لباس در نظر بگیرد. برخورد با بدحجابی
در همین زمینه رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می گوید: برخورد با بدحجابی ربطی به مجلس ندارد و در این زمینه به اندازه کافی قانون وجود دارد.
عماد افروغ می گوید: چنانچه بخواهند با مسأله بدحجابی ریشه ای مقابله کنند در این زمینه طرح ایجابی مد و لباس وجود دارد.
وی پیرامون طرح ملی پوشش بانوان می گوید: این طرح در کمیسیون فرهنگی تصویب و به مجلس ارائه شده است که باید در صحن علنی مجلس مطرح شود.
عفت شریعتی نیز در این خصوص می گوید: نهادهایی مانند فرهنگ و ارشاد، حوزه علمیه، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، آموزش و پرورش و دانشگاهها که نماد فرهنگ در جامعه هستند، باید روی مسأله کار کنند و این یک مسأله فرهنگی است و باید در این رابطه کمیسیون فرهنگی وارد شود.
وی تأکید می کند: در رابطه با برخورد نیروی انتظامی در این ماجرا هم معتقدیم نیروی انتظامی باید با افراد هنجار شکن و کسانی که به قانون دهن کجی می کنند برخورد کند و مگر می شود برای هر انسانی زندان و مأمور گذاشت. مراقبت در این زمینه و کنترل دائمی افراد جواب نمی دهد. متولیان فرهنگی باید دست به کار شوند.

نویسنده:مریم زنگنه