در دهههای اخیر صنعت مواد غذایی روز به روز بیشتر به تولید خوراکیهای فرآوری شده علاقه نشان داده و اقدام به تولید محصولات متنوعی در این حوزه کرده است. با وجود این که مواد غذایی فرآوری شده خوش طعم و متنوع هستند، اغلب در فرآیند تولید آنها از مواد افزودنی شیمیایی و مضر استفاده میشود. بسیاری از این خوراکیها مواد مغذی چندانی ندارند ولی کالری زیادی را وارد بدن میکنند. مصرف بیش از اندازه مواد غذایی فرآوری شده باعث التهاب و به وجود آمدن مواد سمی در بدن میشود. در این مقاله شما را با مضرات مواد غذایی فرآوری شده بیشتر آشنا میکنیم.
کدام مواد غذایی فرآوری شده هستند؟
به طور کلی هر نوع ماده خوراکی که تحت فرآیندهای صنعتی قرار بگیرد را میتوان جزو مواد غذایی فرآوری شده محسوب کرد. در طی فرآیندهای صنعتی با استفاده از مواد و روشهای شیمیایی، طعم و بافت خوراکیها برای مشتری جذابتر میشود.
رایجترین مواد غذایی فرآوری شده
در قفسه و یخچال مغازهها و فروشگاهها میتوان انواع مختلفی از این محصولات را مشاهده کرد. پیش از این که شما را با خطرات و مضرات مصرف مواد غذایی فرآوری شده آشنا کنیم، باید بتوانید آنها را شناسایی کنید. رایجترین مواد غذایی فرآوری شده عبارتاند از:
- سوسیس و کالباس
- غلات جعبهای (غلات صبحانه)
- نانهای صنعتی
- محصولات کنسروی
- انواع سس و چاشنیهای تولید شده به صورت صنعتی
- نوشیدنیهای گازدار
- خوراکیهای شور و سرخ شده
- ذرت بو داده یا پاپ کورن
مضرات مواد غذایی فرآوری شده
کارخانههایی که مواد غذایی فرآوری شده تولید میکنند، ادعا دارند محصولاتشان به عنوان غذاهای نیمه آماده و آماده انتخاب بسیار مناسبی برای وعدههای غذایی هستند. ولی معمولا در پس این شعارها، واقعیت استفاده از ترکیبات مصنوعی پنهان میشود؛ چون ممکن است این مواد عواقب منفی روی بدن انسان داشته باشند. ولی به راستی این عواقب چه هستند؟
۱. اعتیاد آور هستند
هدف اصلی صنعت مواد غذایی جذب پول بیشتر است. پس هر چه کارخانههای تولید مواد غذایی فروش بیشتری داشته باشند، به هدف خود نزدیکتر شدهاند. استفاده از مواد افزودنی شیمیایی به میزان زیاد اثر اعتیاد آور دارد و باعث میشود مصرف کنندگان به طور منظم به سراغ این مواد غذایی بروند.ترکیبات موجود در مواد غذایی ارگانیک احساس گرسنگی را ارضا میکند. اما مواد غذایی فرآوری شده بیشتر ترشح دوپامین در بدن را تحریک میکنند. ترشح دوپامین باعث میشود افراد حتی اگر مواد مغذی مناسبی هم دریافت نکرده باشند، احساس رضایت کنند.
۲. باعث چاقی میشوند
چاقی یکی از بزرگترین مشکلات سلامتی جامعه مدرن است. در بسیاری از موارد ژنتیک موجب چاقی میشود، ولی در همین موارد هم تعداد کثیری از چاقیها وابسته به عادتهای غذایی و مصرف غذاهای فرآوری شده است.مواد غذایی فرآوری شده حاوی مقدار زیادی قند، اسید چرب اشباع و کربوهیدراتهای ساده هستند و باعث میشوند مصرفکنندگان چربی بیشتری ذخیره کنند. مواد شیمیایی مانند مونوسدیم گلوتامات و شربت ذرت هم در این مواد غذایی یافت میشود که هر دو با افزایش وزن و چاقی ارتباط مستقیم دارند.
۳. بر pH بدن تأثیر میگذارند
یکی از بزرگترین خطرات مواد غذایی فرآوری شده، رعایت نکردن اصول ترکیب غذاهاست. در نتیجه بدن با مصرف این خوراکیها، نمیتواند از مواد مغذی که دریافت کرده استفاده کند. یکی از عواقب این حالت اسیدی شدن خون است که سلامتی را به خطر میاندازد.با به هم خوردن تعادل اسیدیته بدن، مواد سمی خون افزایش مییابد و باعث بروز التهاباتی میشود که انواع بیماری را به دنبال دارند.
۴. احتمال ابتلا به بیماریهای گوارشی را افزایش میدهند
میزان زیاد اسید موجود در مواد غذایی فرآوری شده، بر فعالیت فلور روده یا همان میکروارگانیسمهای طبیعی آن تأثیر میگذارند. در نتیجه احتمال ابتلا به بیماریهای گوارشی یا عفونی افزایش مییابد.
۵. باعث افسردگی و زودرنجی میشوند
مواد غذایی ارگانیک احساس مثبت را در فرد افزایش میدهد در حالی که خوراکیهای فرآوری شده، تأثیرات منفی بر خلق و خو میگذارند. مصرف مکرر و زیاد این مواد غذایی موجب افسردگی، اضطراب و زودرنجی میشود.
۶. احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش میدهند
گوشتهای فرآوری شده و غذاهایی مانند سوسیس و کالباس نوعی از مواد التهابی را درون خون آزاد میکنند که میتواند موجب بروز بیماریهای مزمن شود.با توجه به این که این خوراکیها زوال و از بین رفتن سلولی را تسریع میکنند، ممکن است بیماریهایی از جمله آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی، پوکی استخوان و سرطان را به وجود آورند.
۷. سلامت قلب را به خطر میاندازند
مواد غذایی فرآوری شده ترکیبی از مواد مختلف مضر برای قلب و دستگاه گردش خون را در خود دارند. درصد بسیاری از محصولات تصفیه شده حاوی اسیدهای چرب اشباع و مقدار زیادی سدیم هستند که باعث افزایش فشار خون و هیپرکلسترولمی میشوند.اگر مصرف این نوع مواد غذایی به طور منظم در برنامه غذایی قرار گیرد، خطر تصلب شرایین و حملات قلبی در فرد بالا خواهد رفت.
۸. باعث پیری زودرس میشوند
همانطور که گفته شد، برخی از مواد شیمیایی موجود در مواد غذایی فرآوری شده سمی هستند. بسیاری از این مواد سمی با کمک اندامهای دفع کننده و از طریق تعریق و ادرار، از بدن خارج میشوند.با این وجود در صورت مصرف مکرر، مواد سمی در بدن جمع میشود. این ذرات سلولهای بدن را تخریب میکنند و باعث پیری زودرس میشوند.