احکام روزه قضا

مسأله ۱۶۶۴ ـ اگر دیوانه عاقل شود ، واجب نیست روزه‏هاى وقتى را که دیوانه بوده قضا نماید .
مسأله ۱۶۶۵ ـ اگر کافر مسلمان شود ، واجب نیست روزه‏هاى وقتى را که کافر بوده قضا نماید ، ولى اگر مسلمانى کافر شود و دوباره مسلمان گردد ، روزه‏هاى وقتى را که کافر بوده باید قضا نماید .
مسأله ۱۶۶۶ ـ روزه‏اى که از انسان بواسطه مستى فوت شده ، باید قضا نماید ، اگر چه چیزى را که بواسطه آن مست شده ، براى معالجه خورده باشد . مسأله ۱۶۶۷ ـ اگر براى عذرى چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او بر طرف شده ، واجب نیست مقدار بیشترى را که احتمال مى‏دهد روزه نگرفته قضا نماید ، مثلاً کسى که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمى‏داند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم ، و یا اینکه مثلاً در آخرهاى ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمى‏داند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم ، در هر دو صورت مى‏تواند مقدار کمتر یعنى پنج روز را قضا کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر یعنى شش روز را قضا نماید .
مسأله ۱۶۶۸ ـ اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد ، قضاى هر کدام را که اول بگیرد مانعى ندارد ، ولى اگر وقت قضاى رمضان آخر تنگ باشد ، مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد ، و پنج روز هم به رمضان مانده باشد ، بهتر آن است که اول قضاى رمضان آخر را بگیرد .
مسأله ۱۶۶۹ ـ اگر قضاى روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند روزه‏اى را که مى‏گیرد قضاى کدام ماه رمضان است ، قضاى آخرین سال حساب نمى‏شود که کفاره تأخیر از او ساقط شود .
مسأله ۱۶۷۰ ـ در قضاى روزه رمضان مى‏تواند پیش از ظهر ، روزه خود را باطل نماید ؛ ولى اگر وقتِ قضا تنگ باشد ، بهتر آن است که باطل ننماید .
مسأله ۱۶۷۱ ـ اگر قضاى روزه میّتى را گرفته باشد ، بهتر آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند .
مسأله ۱۶۷۲ ـ اگر بواسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش از گذشت زمانى که بتواند آن روزه‏هائى را که نگرفته قضا کند بمیرد ، آن روزه‏ها قضا ندارند .
مسأله ۱۶۷۳ ـ اگر بواسطه مرضى ، روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد ، قضاى روزه‏هائى را که نگرفته بر او واجب نیست ، و باید براى هر روز یک مُد (۷۵۰ گرم تقریباً) طعام یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد ، ولى اگر بواسطه عذر دیگرى مثلاً براى مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند ، روزه‏هائى را که نگرفته باید قضا کند ، و احتیاط واجب آن است که براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد .
مسأله ۱۶۷۴ ـ اگر بواسطه مرضى روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او بر طرف شود ، ولى عذر دیگرى پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضاى روزه را بگیرد ، باید روزه‏هائى را که نگرفته قضا نماید ، ـ و بنابر احتیاط واجب ـ براى هر روز یک مُد طعام نیز به فقیر بدهد . و همچنین است اگر در ماه رمضان غیر از مرض عذر دیگرى داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر بر طرف شود و تا رمضان سال بعد بواسطه مرض نتواند روزه بگیرد .
مسأله ۱۶۷۵ ـ اگر در ماه رمضان بواسطه عذرى روزه نگیرد ، و بعد از رمضان عذر او بر طرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضاى روزه را نگیرد ، باید روزه را قضا کند و براى هر روز یک مُد طعام هم به فقیر بدهد .
مسأله ۱۶۷۶ ـ اگر در قضاى روزه کوتاهى کند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذر پیدا کند ، باید قضا را بگیرد ـ و بنابر احتیاط ـ براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد ، وهمچنین است اگر بعد از بر طرف شدن عذر تصمیم داشته باشد که روزه‏هاى خود را قضا کند ، ولى پیش از آنکه قضا نماید در تنگى وقت عذر پیدا کند .
مسأله ۱۶۷۷ ـ اگر مرض انسان چند سال طول بکشد ، بعد از آنکه خوب شد باید قضاى رمضان آخر را بگیرد ، و براى هر روز از سالهاى پیش یک مُد طعام به فقیر بدهد.
مسأله ۱۶۷۸ ـ کسى که باید براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد ، مى‏تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد .
مسأله ۱۶۷۹ ـ اگر قضاى روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد ، باید قضا را بگیرد و از جهت تأخیر در سال اول براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد ، و امّا از جهت تأخیر چند سال بعدى چیزى بر او واجب نیست .
مسأله ۱۶۸۰ ـ اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد ، باید قضاى آن را بجا آورد و براى هر روز دو ماه روزه بگیرد ، یا به شصت فقیر طعام بدهد ، یا یک بنده آزاد کند ، و چنانچه تا رمضان آینده قضاى آن روزه را بجا نیاورد ـ بنابر احتیاط لازم ـ براى هر روز یک مُد طعام نیز کفاره بدهد .
مسأله ۱۶۸۱ ـ اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرّر جماع یا استمناء کند ، کفاره مکرّر نمى‏شود ؛ و همچنین اگر چند مرتبه کار دیگرى که روزه را باطل مى‏کند انجام دهد ، مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافى است .
مسأله ۱۶۸۲ ـ بعد از مرگ پدر ، پسر بزرگتر ـ بنابر احتیاط لازم ـ باید قضاى روزه ماه رمضان او را به تفصیلى که در نماز در مسأله (۱۳۷۱) گفته شد بجا آورد ، و مى‏تواند بجاى هر روز (۷۵۰ گرم) طعام را به فقیرى بدهد هر چند از مال میت اگر ورثه راضى باشند .
مسأله ۱۶۸۳ ـ اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگرى را مانند روزه نذر نگرفته باشد ، یا اجیر شده و نگرفته باشد ، قضاى آن بر پسر بزرگتر لازم نیست .