روزه آن است که انسان براى تذلل و کرنش در پیشگاه خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از هشت چیزى که بعداً گفته میشود خوددارى نماید .
نیّت
مسأله ۱۵۳۰ ـ لازم نیست انسان نیّت روزه را از قلب خود بگذارند ، یا مثلاً بگوید فردا را روزه مىگیرم ، بلکه همین قدر که بنا داشته باشد براى تذلل در پیشگاه خدواند عالم از اذان صبح تا مغرب کارى که روزه را باطل مىکند انجام ندهد کافى است ، و براى آنکه یقین کند تمام این مدت را روزه بوده ، باید مقدارى پیش از اذان صبح ، و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام کارى که روزه را باطل مىکند خوددارى نماید .
مسأله ۱۵۳۱ ـ انسان مىتواند در هر شب از ماه رمضان براى روزه فرداى آن نیّت کند .
مسأله ۱۵۳۲ ـ آخرین وقت نیّت روزه ماه رمضان براى شخص ملتفت ، هنگام اذان صبح است به این معنى که ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید هنگام صبح امساک او همراه با قصد روزه باشد هر چند در ضمیر ناخود آگاه .
مسأله ۱۵۳۳ ـ کسى که کارهائى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد ، در هر وقت از روز نیّت روزه مستحبى بکند ، هرچند فاصله کمى تا مغرب باشد ، روزه او صحیح است .
مسأله ۱۵۳۴ ـ کسى که پیش از اذان صبح در روزه ماه رمضان ، و همچنین در روزه واجبى که زمانش معیّن است بدون نیّت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود ونیّت کند ، روزه او صحیح است . و اگر بعد از ظهر بیدار شود ، باید احتیاطاً بقیه روزه را به قصد قربت مطلقه امساک کند ، و روزه آن روز را نیز قضا نماید .
مسأله ۱۵۳۵ ـ اگر بخواهد روزه قضا یا کفاره بگیرد باید آن را معیّن نماید ، مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه کفاره مىگیرم ، ولى در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان مىگیرم ، بلکه اگر نداند ماه رمضان است ، یا فراموش نماید و روزه دیگرى را نیّت کند ، روزه ماه رمضان حساب مىشود . و در روزه نذر و مانند آن ، قصد نذر لازم نیست .
مسأله ۱۵۳۶ ـ اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیّت روزه غیر رمضان کند ، روزهاى که قصد کرده است حساب نمىشود ، و همچنین روزه ماه رمضان حساب نمىشود ، اگر آن قصد با قصد قربت منافات داشته باشد ، بلکه اگر منافات هم نداشته باشد ـ بنابر احتیاط ـ روزه ماه رمضان حساب نمىشود .
مسأله ۱۵۳۷ ـ اگر مثلاً به نیّت روز اول ماه روزه بگیرد ، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده ، روزه او صحیح است .
مسأله ۱۵۳۸ ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بیهوش شود و در بین روز به هوش آید ، ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید روزه آن روز را تمام نماید ، و اگر تمام نکرد قضاى آن را بجا آورد .
مسأله ۱۵۳۹ ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و مست شود و در بین روزه به هوش آید ، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند و قضاى آن را هم بجا آورد .
مسأله ۱۵۴۰ ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود ، روزهاش صحیح است .
مسأله ۱۵۴۱ ـ اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود ، چنانچه کارى که روزه را باطل مىکند انجام داده باشد ، روزه او باطل مىباشد .ولى باید تا مغرب کارى که روزه را باطل مىکند انجام ندهد ، و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید . و اگر بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است ـ بنابر احتیاط واجب ـ نیت روزه کند رجأً و بعد از رمضان هم آن را قضا کند . و امّا اگر پیش از ظهر ملتفت شود و کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد باید نیت روزه کند و روزهاش صحیح است .
مسأله ۱۵۴۲ ـ اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود ، باید روزه بگیرد ، و اگر بعد از اذان بالغ شود ، روزه آن روز بر او واجب نیست ، ولى اگر قصد روزه مستحبى کرده باشد احتیاط مستحب این است که آن را تمام کند .
مسأله ۱۵۴۳ ـ کسى که براى بجا آوردن روزه میتى اجیر شده ، یا روزه کفاره دارد ، اگر روزه مستحبى بگیرد اشکال ندارد ، ولى کسى که روزه قضاى ماه رمضان دارد ، نمىتواند روزه مستحبّى بگیرد ، و چنانچه فراموش کند و روزه مستحبّى بگیرد در صورتى که پیش از ظهر یادش بیاید ، روزه مستحبى او بهم مىخورد و مىتواند نیّت خود را به روزه قضا برگرداند ، و اگر بعد از ظهر ملتفت شود ، روزه او ـ بنابر احتیاط ـ باطل است . و اگر بعد از مغرب یادش بیاید روزهاش صحیح است .
مسأله ۱۵۴۴ ـ اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معیّن دیگرى بر انسان واجب باشد ، مثلاً نذر کرده باشد که روز معیّنى را روزه بگیرد ، چنانچه عمداً تا اذان صبح نیّت نکند ، روزهاش باطل است ، و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است ، یا فراموش کند وپیش از ظهر یادش بیاید ، چنانچه کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد و نیّت کند روزه او صحیح است . و اگر بعد از ظهر یادش بیاید احتیاطى را که در روزه ماه رمضان گفته شد مراعات نماید .
مسأله ۱۵۴۵ ـ اگر براى روزه واجب غیر معیّنى مثل روزه کفّاره عمداً تا نزدیک ظهر نیّت نکند اشکال ندارد ، بلکه اگر پیش از نیّت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد ، یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه ، چنانچه کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد وپیش از ظهر نیّت کند ، روزه او صحیح است .
مسأله ۱۵۴۶ ـ اگر در روز ماه رمضان ، کافر ، مسلمان شود ، و از اذان صبح تا آن وقت کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید به قصد ما فىالذمّه تا آخر روز امساک کند ، و اگر چنین نکرد آن روز را قضا کند .
مسأله ۱۵۴۷ ـ اگر در وسط روز ماه رمضان پیش از ظهر مریض خوب شود و تا آن وقت کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید نیّت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد . و چنانچه بعد از ظهر خوب شود ، روزه آن روز بر او واجب نیست ، و باید آن را قضا کند .
مسأله ۱۵۴۸ ـ روزى را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد ، نمىتواند نیّت روزه رمضان کند ، ولى اگر نیّت کند که اگر رمضان است روزه رمضان ، و اگر رمضان نیست ، روزه قضا یا مانند آن باشد ، صحت روزهاش بعید نیست ، ولى بهتر آن است که نیّت روزه قضا و مانند آن بنماید ، و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده ، از رمضان حساب مىشود . و اگر قصد مطلق روزه را کند و بعد معلوم شود رمضان بوده نیز کافى است .
مسأله ۱۵۴۹ ـ اگر روزى را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبى و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است ، باید نیّت روزه ماه رمضان کند .
مسأله ۱۵۵۰ ـ اگر در روزه واجب معیّنى مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه ، یا قصد کند که روزه را باطل کند ، اگر دو مرتبه نیّت روزه نکند ، روزهاش باطل مىشود ، و اگر دو مرتبه نیّت روزه کند ، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند ، و بعداً قضاء آن را بجا آورد .
مسأله ۱۵۵۱ ـ در روزه مستحب و روزه واجبى که وقت آن معیّن نیست مثل روزه کفّاره ، اگر قصد کند کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد ، یا مردّد شود که بجا آورد یا نه ، چنانچه بجا نیاورد و در روزه واجب پیش از ظهر ، و در روزه مستحب پیش از غروب دوباره نیّت روزه کند ، روزه او صحیح است .
