از ابتدای تولد تا لحظه مرگِ هر فرد، به دوره های مختلف رشدی تقسیم می شود. اولین مرحله که شروع آن مصادف با لحظه تولد است، از تولد تا ۲ سالگی را در بر می گیرد.
معمولا کودکان سالم ازانرژی زیادی برخوردارهستند که به وسیله بازی آن را تخلیه می کنند اگر انرژی های اضافی کودک از طریق صحیح به مصرف نرسد و به حالت سرکوب شده در جسم کودک ذخیره شود موجب نا آرامی، عصبانیت، بدخلقی و پرخاشگری،عدم رشد و بروز استعدادهای نهفته کودک می شود. تا آنجایی که امکان دارد باید زمینه بازی برای کودکان از همان سالهای ابتدایی رشد فراهم شود بازی یعنی بحث و تبادل نظر، همراه با لذت و تفریح برای آرامش بیشتر بین شما و کودکتان است. در حین بازی فرصتی به دست میآید تا شما از کودکتان بیاموزید و آنها نیز از شما یاد بگیرند. در ضمن بازی سبب رشد و پرورش استعدادهای بالقوه کودک و کسب مهارتهای اکتسابی میشود یکی دیگر از فایده های بازی کودکان شناسایی عواطف و رفتارهای کودکان است به این جهت که کودک قدرت استدلالی ضعیفی دارد و راه بیان احساساتش به صورت کلامی نیست واز طریق بازی آنها را بروز می دهد.
از ابتدای تولد تا لحظه مرگ هر فرد، به دوره های مختلف رشدی تقسیم می شود. اولین مرحله که شروع آن مصادف با لحظه تولد است، از تولد تا ۲ سالگی را در بر می گیرد. در این سن اگر دقت کرده باشید، همه ی کودکان دوست دارند به اشیای مختلف دست بزنند یا آنها را به دهان ببرند و یا این که به صداهای مختلفی که می شنوند سریع عکس العمل نشان دهند؛ این مساله کاملا طبیعی است و در همه کودکان دیده می شود. والدین نباید کودکان را از این کارها منع کنند زیرا که تمام این کارها طبیعی و نشان دهنده رشد طبیعی کودکان است.
کودک افسرده چگونه بازی می کند؟
این کودکان بیشتر ساعت های روز غمگین و گوشه گیر هستند و به بهانه های مختلف از بازی با همسالان خودداری میکنند. از کارها و بازی هایی که معمولا کودکان همسن وسالشان از آن لذت می برندن علاقه ای نشان نمی دهند و بازی های آرام و بی سر وصدا را ترجیح می دهند. گاهی ممکن است ساعتها تنهایی با عروسکشان حرف بزنند.
کودک مضطرب چگونه بازی می کند؟
کودک مضطرب معمولا نمی تواند تمرکز کند و خواب راحت و آرامی ندارد برای همین انرژی خود را هنگام بازی زودتر از همسن وسالانش از دست می دهد. در بازی ها معمولا رهبر نمی شود و از اینکه مسئولیت هدایت بازی را بر عهده بگیرد اجتناب می ورزد. او اعتماد به نفس پایینی دارد.
کودک پرخاشگر معمولا چگونه بازی می کند؟
پرخاشگری انواع مختلفی دارد مثل گاز گرفتن، زدن یا لفظی باشد مثل فریاد زدن و تحقیر کردن یا تجاوز به حقوق دیگران است.
اما معضل دیگر مشاهده شده در کودکان ترس است. به طور کلی ترس دائم و ثابت به هر علت که باشد اثر بسیار نامطلوبی بر جسم و روان کودک به جا می گذارد و کودک را از زندگی طبیعی و شاد محروم می سازد و در نوع حادش سبب اختلال در جسم و روان کودک می شود. اطفال در مقابل ترس های شدید، واکنشهای متفاوتی نظیر لکنت، شب ادراری، کم رویی، افسردگی از خود نشان می دهند. گاهی اوقات کودک بر اثر ترس پرخاشگر می شود. نامطلوب ترین اثر ترس این است که شخصیت کودک را نابود می کند. کودک ترسو اتکاء به نفس ندارد، در هیچ کاری داوطلب نمی شود و کاری را با رغبت انجام نمی دهد زیرا بیشترین میزان انرژی و نیروی کودک صرف مقابله با ترس می شود و گاهی اوقات بی تفاوت و تنبل و ضعیف و بی اراده می گردد. دروغگویی نیز از جمله رفتارهای ناپسندی است که بر اثر ترس در کودک پدید می آید. ترس بیشترین صدمه را به اعصاب می زند و مغز نیز نمی تواند بخوبی فرمان بدهد. با بازی میتوان غلبه زیادی برای از بین بردن ترس کودکان داشته باشیم:
بازی گرگم به هوا
یکی از ترس هایی که بین بیشتر کودکان عمومیت دارد، ترس از تاریکی است. معمولا این ترس بین سنین ۳ -۲ سالگی آغاز می شود و ضمن تداوم در سالهای بعد قدری کاهش می یابد، ولی تا حدود ۱۰-۱۲ سالگی نیز ادامه پیدا می کند. یکی از مواردی که منجر به ترس کودک از تاریکی می شود، زمانی است که پدر و مادر و یا نزدیکان کودک به عنوان تنبیه از او می خوهند تا در اتاق تاریک مثل انباری، زیرزمین، و غیره که موجب ترس و وحشت او می شود، تنها بماند. نکته دیگر آن است که فضای منزلی که کودک در آن زندگی می کند و یا اتاق آشنای کودک، در وضعیت های تاریک و روشن جلوه های متقاوتی دارد.
خوب است که والدین (پدرومادر) دراین بازی لحظاتی چراغ را خاموش کنند و این بازی را در تاریکی انجام دهند؛ البته مدت زمان آن باید کوتاه باشد و حساب شده انجام شود.
باید بازی را در قسمتی از اتاق آغاز کرد که روشن است و کسانی که میخواهند پنهان شوند و کودک آنهارا بیابد باید به اتاقی تاریک بروند و کودک آنها را در اتاق تاریک پیداکند و میزان هیجانات بازی کنندگان آنقدر زیاد نباشد که کودک وحشت زده شود در این صورت کم کم با تاریکی انس میگیرد.
بازی ایجاد سایه با انگشتان
این بازی برای کودکان خردسال جذاب است. چراغ اتاق خاموش وشمعی روشن می شود. پدر یا مادر درمقابل نورشمع با انگشتان خود روی دیوار سایه می اندازند. می توان سایه های گوناگونی ایجاد کردکه کودک آنها را دوست دارد.
پلیس بازی
در برخی موارد، ترس کودک از تاریکی، ناشی از تصورات ذهنی او درباره دزد و موجودات خیالی است که از اطرافیان خود می شنود و یا گاهی خواب می بیند. از نظر یک کودک ۶ ساله، تاریکی مظهر هیولاها، غول ها، دزدها و … است که می توانند به او صدمه بزنند. برای مثال زمانی که کودک به رختخواب می رود به یاد موقعیت ترسناکی که شب پیش در خواب دیده است، می افتد و آن گاه خواب از سر او می پرد و شروع به خیال پردازی مجدد می کند.
پدر و کودک در اتاق تاریک، پلیس بازی می کنند. چراغ خاموش می شود. چراغ قوه ها را در دست میگیرند و به دنبال شیء گمشده می گردند؛ البته نباید دنبال مجرم، دزد، هیولا و موجودات خیالی باشند و فقط باید دنبال شی گم شده مورد نظر خود بگردند.