با همسایه فاسد چگونه باید رفتار کرد؟ آیا ممکن است همسایه فاسد همسایه‌اش را فاسد کند؟
انسان‌ها موجود اجتماعی‌اند و باید در جامعه در کنار مردم زندگی کنند و نیازها و خواسته‌های خود را در کنار انسان‌های دیگر و به کمک آن‌ها برآورده نمایند. وجود همسایه در این نوع زندگی، یکی از لوازم آن است. به همین جهت در روایات، داشتن همسایه خوب را نعمت و همسایه بد را نقمت و سبب دردسر برشمرده‌اند. چون انسان در طول زندگی دچار تعامل و برخورد با همسایه می‌شود، از این رو از اثرات نیک آن بهره مند و از زحماتش در امان نخواهد بود.
رسول خدا (ص) فرمود: “از همسایه بد در دنیا به خدا پناه می‌برم. چشمانش تو را می‌بیند (یعنی کارهایت را تعقیب می‌کند) و دلش مراقب توست. اگر تو را در خوشی ببیند، ناراحت می‌شود و اگر تو را در بدی ببیند، خوشحال می‌گردد”. (۱)
در مقابل همسایه فاسد چه رفتاری باید نشان داد؟
گناه همسایه به خودش مربوط است، خصوصاً اگر سعی دارد گناه را بدون بروز و افشای آن انجام دهد.
وظیفه همسایگان برخورد صحیح همراه با آداب اسلامی است تا ایشان از رفتار صحیح همسایگان الگو بردارد و به راه راست هدایت شود. اگر همسایه فاسد سعی در افشای گناه و سرایت آن به خارج از منزل را دارد، مثلاً شئون اسلامی و مذهبی را رعایت نمی‌کند و به طور علنی تظاهر به گناه می‌کند، در ابتدا باید از شیوه اسلامی امر به معروف و نهی از منکر به شکل نصیحت زبانی کمک گرفت. اگر آن شیوه تأثیر نکرد، باید با اقدامات عملی تحت ضابطه قانونی و شرعی برخورد نمود.
ارتباط و رفت و آمد با همسایه فاسد، موجب تأثیرپذیری خواهد شد خصوصاً اگر ارتباط جنبه صمیمیت و خودمانی به خود بگیرد خُلق و خوی فاسد آنان به مرور زمان اثر خود را خواهد گذارد، مگر آنکه بتوان در آن‌ها تأثیر مثبت گذاشت و آثار منفی آن‌ها دامن‌گیر انسان نشود.
پیامبر گرامی اسلام (ص) به ابوذر غفاری سفارش فرمود: “ای اباذر! با هم‌نشین خوب بودن بهتر از تنها بودن است. تنها بودن بهتر از هم‌نشین بد داشتن است… رفاقت نکن مگر با مؤمن و با تو جز اهل تقوا هم‌غذا نشوند”. (۲)
پی‌نوشت‌ها:
۱ – اصول کافی، ج ۴، ص ۴۹۳، حدیث ۱۶.
۲ – اعلام الدین، ص ۱۹۸، باب وصیت پیامبر به ابوذر.
