مراء وجدل
امام صادق (ع) فرمود: جدل، دردی است سخت که هیچ خصلتی به مرتبه آن نرسد و همانا شیوه ابلیس است که با خدا به مجادله پرداخت و با نافرمانی از امر او، زیان جاودان را برای خود رقم زد. هیچ کس به این کار تن در نمیدهد، مگر این که منزلت انسانی خود را نشناسد و از حقایق دین محروم باشد.
روایت شده که مردی به امام حسین (ع) گفت: بنشین تا در مسائل دینی مناظره کنیم! امام فرمود: ای فلان! من به دین و احکام آن، آشنا هستم و چنانچه تو نسبت به آن جاهل و نا آگاه هستی در پی یافتن آن روان شو، که مرا با مراء وجدل کاری نیست.
جدال و مراء ابزار شیطان برای فریفتن انسان است، چرا که او با انسان نجوا کرده میگوید: با مردم در احکام دین به مجادله بپرداز تا نپندارند که ناتوان و نادانی!
مجادله و مباحثه از چهار وجه تهی نیست:
۱) جدل در زمینهای باشد که هر دو آن را میدانند که در این حال، خیرخواهی برای یکدیگر را نادیده گرفته و در پی رسوا کردن یکدیگر هستید و منزلت و ارزش آن دانش را تباه میکنید؛
۲) این که هر دو از آن دانش تهی هستید و نادانی خود را آشکار میکنید؛
۳) این که تو آن را می دانی وبدین وسیله، با آشکار کردن نادانی دوستت، به وی ستم میکنی؛
۴) یا این که طرف مقابل تو آن دانش را میداند و تو با مجادله و مراء قدر او را کاسته، مقام او را گرامی نداشتهای، که هر کس انصاف داشته باشد و حق را پذیرفته است، تن به این کار ندهد.
هر کس دست از جدال بدارد، ایمان خود را محکم کرده و دین )دین داری) خود را نیکو داشته و خرد خود را از آلوده شدن به امیال نفسانی حفاظت کرده است. به درستی که ملکه (قدرت) مجادله، همانند ملکه خیال پردازی است که سستی و تباهی خرد را در پی دارد.