عبارتست از عدم بارداری زن پس از یکسال مقاربت در صورتی که از هیچ گونه روش پیشگیری از بارداری استفاده نشده باشد.
الف: علل ناباروری در مردان: نقش مرد در بارور نمودن زنانیست که اولاً اسپرم سالم تولید نموده و قادر باشد چند روزی یک بار روابط زناشویی را انجام داده و نطفه خود را در داخل دستگاه تناسلی زن انزال نماید.
۱- نارسایی در اسپرماتوژنز: به علت اینکه اسپرمها در مجاری اسپرم ساز بیضه ساخته می شوند و این کار تحت تأثیر هورمونهای محرکی که از غده هیپوفیز ترشح می شوند انجام می گیرد، لذا علت کم کاری بیضه ها به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) بیماریهایی که مربوط به کم کاری غده هیپوفیز می شوند. ب) بیماریهایی که به نقص یا عملکرد نامطلوب سلولهای اسپرم ساز بیضه مربوط می شوند.
۲- اشکال در انتقال اسپرم به خارج از بدن: بعضی عوامل نظیر بسته بودن لوله های خروج اسپرم دفران، اپیدیم سبب ناباروری
در مردان می شود.
۳- اشکال در انزال اسپرم به داخل دستگاه تناسلی زن: در مردانی که عدم توانایی جنسی دارند و در آنان نعوظ ایجاد نمی شود، دخول کامل آلت مرد در دستگاه تناسلی زن امکان پذیر نیست و در نتیجه هنگام روابط زناشویی نطفه در خارج از دستگاه تناسلی زن می ریزد.
ب: علل ناباروری در زنان :
۱- اختلال در لوله های رحم : در بعضی خانمها، لوله های رحمی به طور کامل و یا ناقص بسته می باشند.
در نتیجه اسپرم به تخمک نمی رسدکه پس از عفونت های همراه با استفاده از (IUD) افزایش می یابد.
۲-اختلال در تخمک گذاری: بعضی از خانم ها ممکن است تخمک گذاری نکنند و یا بطور نامنظم و کم تخمک گذاری کنند که علت زمینه ای آن به هم خوردن روابط متقابل هیپوتالاموس- هیپوفیز- تخمدان می باشد.
۳- عوامل گردن رحمی: ناهنجاری های گردن رحم، ضایعات انسدادی گردن رحم می تواند از صعود اسپرماتوزوئید به داخل رحم ممانعت کند.
۴- اختلالات رحمی: بدشکلی ها و تومورهای رحم، جابجایی رحم به سمت عقب، کورتاژ بعد از زایمان می تواند از علتهای اختلالات رحمی باشد.
۵- عوامل متفرقه: عفونتهای مزمن، بیماریهای ناتوان کننده و کمبود تغذیه ای شدید می تواند کار غدد جنسی زنانه و مردانه را تغییر دهد. سن بالا، انزال زودرس، مقاربت دردناک نیز از دیگر عوامل ناباروری می باشند.
درمان ناباروری: روش درمان زوج نابارور بستگی به نوع عیب و نارسایی است که در هر یک و یا هر دو نفر از زوج بارور وجود دارد. در صورتی که شمارش اسپرم پایین باشد، آمیزش ها باید با فاصله بیشتری انجام
پذیرد. هرگاه علت بیماری در اثر عواملی چون پایین نیامدن دو طرف بیضه ها عوامل ارثی مادرزادی، عفونت پیشرفته با ویروس اوریون، وجود نداشتن مجاری منی باشد در حال حاضر قابل علاج نیست، لیکن هرگاه علت ساخته شدن اسپرم، از بین رفتن غده هیپوفیز و یا کم کاری نسبی آن باشد معالجه با آمپول های حاوی هورمونهای هیپوفیز امکان پذیر است.
روابط زناشویی به طور طبیعی ۲ تا ۳ بار در هفته است و این تعداد برای ایجاد حاملگی و باردار شدن کافی است. اکنون اگر زن و شوهری به دلایلی با فاصله زمانی زیادتری روابط زناشویی انجام می دهند بایستی سعی کنند که برای ایجاد حاملگی حتی الامکان در بین روزهای ۱۰ تا ۱۵ قاعدگی زن، لااقل سه مرتبه روابط زناشویی داشته باشند.
چند توصیه مفید برای بیماران
۱- استحمام روزانه یا شستشوی بیضه و آلت چندین بار در روز ۲- مالییدن پمادهای بی حس کننده به آلت تناسلی قبل از انجام مقاربت ۳- نزدیکی های مکرر و پی در پی ۴- در موقع نزدیکی توجه خود را به موضوعات دیگر متمرکز کند.
