۱. احیاء شب عید
امام صادق علیهالسلام به نقل از پدر بزرگوارش فرمود:
«کانَ عَلِىُّ ابْنُ الْحُسَیْنِ علیهماالسلام یُحْیى لَیْلَهَ عَیْدِ الْفِطْرِ بِالصَّلاهِ حَتّى یُصْبِحَ وَ یَبیتُ لَیْلَهَ الْفِطْرِ فِى الْمَسْجِدِ؛ (۱) امام سجاد علیهالسلام ، شب عید فطر را با نماز به صبح مىآورد و در مسجد به شب زندهدارى مىپرداخت.»۲. زیارت امام حسین علیهالسلام
سید ابن طاووس در اقبال الاعمال از جمله آداب شب عید فطر را، زیارت امام حسین علیهالسلام معرفى مىکند.۳. غسل شب و روز عید
از جمله آداب شب و روز عید فطر، غسل است. وقت غسل شب عید، از اول مغرب تا اذان صبح است؛ گرچه انجام آن در ابتداى شب بهتر است. و وقت غسل روز عید، از اذان صبح تا غروب آفتاب است؛ گرچه بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورد و اگر از ظهر تا غروب بجا آورد، احتیاط واجب آن است که به قصد رجاء انجام دهد. (۲)۴. پرداخت زکات فطره
همچنان که تمام بودن نماز به صلوات بر پیامبر و آل اوست و بدون صلوات نماز ناتمام است، تمام بودن روزه نیز به پرداخت زکات فطره است.
قال ابوعبداللّه علیهالسلام : «اِنَّ مِنْ تَمامِ الصَّوْمِ اِعْطاءُ الزَّکاهِ ـ یَعْنِى الْفِطْرَهَ ـ کَما اَنَّ الصَّلاهَ عَلَى النَّبِىِّ صلىاللهعلیهوآله تَمامُ الصَّلاهِ، لاَِنَّهُ مَنْ صامَ وَ لَمْ یُوَدِّ الزَّکاهَ فَلا صَوْمَ لَهُ اِذا تَرَکَها مُتَعَمِّدا؛ (۳) امام صادق علیهالسلام فرمودند: از جمله کارهایى که موجب کامل شدن روزه است، پرداخت زکات فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر صلىاللهعلیهوآله ، موجب کامل شدن نماز مىشود. اگر کسى روزه بدارد ولى زکات فطره را از روى عمد پرداخت نکند، در واقع روزه نداشته است [و روزهاش مقبول نیست.]»
زکات فطره، علاوه بر آنکه باعث تمام بودن روزه است، نقصان زکات مال را نیز جبران مىکند.
امام على علیهالسلام فرمود: «مَنْ اَدّى زَکاهَ الْفِطْرَهِ اَتَمَّ اللّهُ بِها ما نَقَصَ مِنْ زَکاهِ مالِهِ؛ (۴) کسى که زکات فطره پرداخت کند، خداوند به وسیله آن، نقصان در [پرداخت] زکات مالش را جبران مىکند.»۵. تکبیر خداوند
به پاس امداد الهى و یارى رساندن او در پیروزى بر دیو نفس و برخوردارى از نعمت هدایت و سرمایه معنویت، باید ولى نعمت را بزرگ داشت و او را تکبیر گفت.
بعد از نماز مغرب و عشاى شب عید، پس از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز پس از نماز عید فطر مستحب است چنین تکبیر بگویند: «اللّه اکبر، اللّه اکبر، لا اله الا اللّه واللّه اکبر، اللّه اکبر وللّه الحمد، اللّه اکبر على ما هدانا.» (۵)۶. کراهت روزه تا سه روز پس از عید فطر
در برخى روایات توصیه شده است که تا سه روز پس از عید فطر، از روزه گرفتن خوددارى شود.
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «لا صِیامَ بَعْدَ الاَْضْحى ثَلاثَهَ اَیّامٍ وَلا بَعْدَ الْفِطْرِ ثَلاثَهَ اَیّامٍ اِنَّها اَیّامُ اَکْلٍ وَ شُرْبٍ؛ (۶) تا سه روز پس از عید قربان و عید فطر، روزه داشتن روا نیست. این روزها، روزهاى خوردن و آشامیدن است.»پینوشتها:۱. حر عاملى، وسائل الشیعه، (آل البیت)، ج۸، ص۸۷.
۲. رساله امام خمینى رحمهالله ، مسئله ۶۴۴.
۳. سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ج۱، ص۴۶۶؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۱۹.
۴. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۱۹.
۵. رساله امام خمینى رحمهالله ، مسئله ۱۵۲۶.
۶. حر عاملى، وسایل الشیعه، (آل البیت)، ج۱۰، ص۵۱۹.